De handel in ledenleveringsbewijzen (LLB's) voor suikerbieten is gestabiliseerd na een periode van sterk groeiende vraag en stijgende prijzen. Inmiddels staat er duidelijk een rem op de handel. Insiders wijten dat deels aan het nieuwe GLB. Telers puzzelen met het bouwplan en suikerbieten moeten daarin soms plaatsmaken voor andere gewassen.
Lange tijd stond de handel in LLB's op een laag pitje en daarmee ook de prijs. Dat was het gevolg van een teleurstellende bietenprijs over teeltjaar 2021. Nadat begin november duidelijk werd dat telers voor 2022 met een fors hogere prijs kunnen rekenen is ook de interesse in de teelt – en daarmee leveringsbewijzen – snel toegenomen.
Prijs naar €40
Waar de prijs in recente jaren vaak schommelde tussen de €30 en €35 per LLB was dat tot in het najaar nu zo'n €23, zeggen bemiddelaars. De afgelopen periode steeg die prijs door een rap aantrekkende vraag naar €40. Dat is een forse verbetering, maar niet spectaculair. In het recente verleden bereikte het prijsniveau hoogtes tot €55, al zijn het aantal LLB's en de regiocode van groot belang voor de uiteindelijke prijs.
Bietentelers op kleigrond hebben hun bouwplannen inmiddels grotendeels rond en de bieten een plek gegeven. Het gaat om bedrijven in het zuidwesten, Flevoland en Noord-Nederland. Vooral de akkerbouwers in het oosten en zuidoosten puzzelen nog met hun areaal en dat heeft zijn weerslag op de LLB-markt. Deze – vaak bovengemiddeld grote – bedrijven werken met veel losse huurgrond en huren soms LLB's bij voor één teeltseizoen.
GLB remt vraag
De reden voor deze stagnatie is tweeledig. Enerzijds komt huurgrond niet zo gemakkelijk los. Veehouders gebruiken zelf meer hectares voor grasland of voedergewassen als gevolg van de verdwijnende derogatie en noodzaak om zelf meer krachtvoer te verbouwen. Daarnaast is er het GLB, waar zowel huurder als verhuurder mee te maken heeft. Het late oogstmoment van suikerbieten heeft impact op de potentiële beloning binnen de ecoregeling van het GLB. Vroeg leveren of helemaal geen bieten telen kan erin resulteren dat je van brons naar goud toe gaat, wat €140 per hectare oplevert. Het is voor iedere ondernemer een afweging waar het financiële voordeel zit.
De teelt van eiwitgewassen zoals veldbonen of luzerne is een ander belangrijk punt dat het suikerbietenareaal hectares kan kosten. Ook de mogelijkheid om een groenbemester na de oogst in te kunnen zaaien telt mee in het beoordelingsstramien. Al deze redenen zorgen ervoor dat het vooral bij veel huurgrond nog puzzelen is hoe het bouwplan uitkomt. Insiders verwachten daarom begin volgend jaar een piek in de vraag en het aanbod van LLB's.
Verhuur neemt toe
De meeste LLB's worden verhandeld via de bietenagenten van Cosun Beet Company. Daarnaast zijn enkele gespecialiseerde bemiddelaars actief op dit vlak, ook voor het faciliteren van verhuur. Cosun heeft de laatste jaren een iets coulantere houding aangenomen ten aanzien van dit 'bietentoerisme', zoals ze het zelf aanduiden. De teler krijgt direct het bietengeld uitbetaald op zijn telersnummer, terwijl de LLB's wel onder het lidmaatschapsnummer van de eigenaar blijven hangen. Ook vult de teler zelf de Unitip-registratie in. Dit zorgt ervoor dat verhuurder en huurder elkaar niet hoeven te kennen en vraag en aanbod eenvoudiger gekoppeld kunnen worden.
LLB's worden in de regel voor een symbolisch bedrag verhuurd. Het stelt de LLB-eigenaar in staat om op het vrijgekomen areaal een ander gewas te verbouwen, maar tegelijkertijd blijft hij wel lid van de coöperatie. Vooral voor bedrijven met een intensief bouwplan is dit daarom een relatief populaire optie geworden.