Akkerbouw maakt flinke klap met voorjaarswerk

Naar schatting moest op 1 mei nog ongeveer de helft van alle uien gezaaid worden. Bij de suikerbieten was dat 40% van het areaal waarvan het zaad nog in het pak zat. Kijkend naar de weersomstandigheden en activiteiten in het land is dit areaal afgelopen week ingezaaid, met een zaaicapaciteit van 10% areaal per dag. De omstandigheden waaronder dat moest gebeuren zijn niet altijd ideaal, maar wachten is er gezien de kalender niet bij.

Korstvorming
De eerder gezaaide gewassen worstelen op kleigrond vaak met korstvorming na flinke regenval eind april. Korsten breken, eggen en beregenen is dan noodzakelijk. De resultaten zijn wisselend, maar niets doen is geen optie. Groeizaam weer zorgt er wel voor dat de gewasontwikkeling nu snel op gang komt.

Bij de aardappelen is dat een ander verhaal. Slechts 10% van het areaal consumptieaardappelen zat op 1 mei in de grond. Volgens cijfers van Aviko Potato is dat inmiddels toegenomen tot de helft. Dat is misschien wel aan de hoge kant gezien de pootcapaciteit, omstandigheden en andere activiteiten. Anderzijds was de 10% van vorige week misschien aan de lage kant. De grond valt op zowel klei als zand niet altijd mee, maar wachten is eveneens geen optie. Zelfs op de zandgronden in het oosten en zuidoosten van het land kan lang niet overal worden gepoot omdat delen van percelen simpelweg nog niet begaanbaar waren. De hoge percelen zijn gepoot en het is wachten tot de rest bekwaam is.

Met name in het oosten en zuidoosten zijn de meeste aardappelen gepoot in de voorbije week, al hebben alle gebieden wel een inhaalslag gemaakt. Daarmee blijft het pootwerk wel ver achterlopen op de voorgaande jaren. Kijkend naar de weersverwachtingen voor komende week kan na vandaag (maandag 8 mei) niet veel meer worden gedaan deze week.

Zware buien
Vrijdagmiddag vielen verspreid door het land buien, waarbij lokaal behoorlijk water is gevallen. De verschillen zijn groot. Soms zelfs 30 millimeter op enkele kilometers. Boeren in het noordoosten van Groningen kregen het flink te verduren. In korte tijd viel daar tot wel 60 millimeter water, waardoor percelen blank kwamen te staan. Ook in de polders en het oosten van Nederland viel de nodige neerslag, zonder dat dit voor problemen zorgde.

België kreeg afgelopen week veel minder neerslag te verwerken. Daar was de achterstand nog groter dan in Nederland. Bijna geen aardappel van betekenis zat in de grond. Aviko raamt de voortgang nu op 20%. In Duitsland is dat toegenomen tot een derde. In Frankrijk gaat het om 35%. Daarbij moet wel de kanttekening worden gemaakt dat het Noord-Frankrijk betreft. Hoe dichter bij de kust, hoe meer werk nog moet worden verzet. In het oosten van het land zijn de werkzaamheden veel verder gevorderd.

Extreme droogte
Waar boeren in het noorden en midden van Europa kampen met een moeizaam, kil en vooral nat voorjaar is dat in het zuiden van het continent heel anders. In Zuid-Frankrijk, Spanje en Italië is het al weken droog en heet. In Spanje schiet de overheid boeren te hulp met belastingvoordeel, terwijl agrarisch ondernemers besluiten dit jaar niets te zaaien of te poten. Een tekort aan water maakt de gok te groot. Eind april tikte het kwik al de 40 graden aan in Zuid-Spanje. Inmiddels heeft het land ook in Brussel aangeklopt voor noodsteun. Andere Europese landen profiteren namelijk ook van groente, fruit en olijfolie die daar worden geproduceerd, zo is het idee.

In de grensregio tussen Frankrijk en Spanje is het niet veel beter. De Franse overheid verbiedt zelfs de verkoop van zwembadjes, die je daarnaast ook niet meer met kraanwater mag vullen. Ook je auto wassen of het gazon beregenen is er niet meer bij. De droogte in Zuid-Europa is een gevolg op het droge jaar 2022. Vochtreserves zijn toen al uitgeput en daar is nauwelijks verandering in gekomen. De winter verliep bijzonder droog. Zodoende is het al 32 maanden op rij te droog in Spanje.

Gevolgen
Voor de Spaanse, Franse en Italiaanse boeren is de droogte opnieuw een grote strop. De impact op de opbrengst van veel producten is groot. In Noordwest-Europa merken we daar op dit moment weinig van. Groentes en fruit waren afgelopen winter even schaars en duur door een combinatie van slecht weer in Spanje en een lage productie in Nederlandse kassen. Een lager uitpakkende graanoogst wordt nu nog grotendeels gecompenseerd door prima graangewassen verder noordelijk. Die drukken momenteel op de markt, die niet onder invloed is van het nieuws uit Spanje. Voor groentes als uien, aardappelen en peen kan de prijsvorming worden beïnvloed, maar daar zijn op dit moment nog geen signalen voor.