Nieuws Suikerbieten
'Monopoly op bietenzaad is tegen de wet'
Het is suikerfabrieken niet toegestaan om een monopolie te hanteren op de verkoop van zaaizaad. Dat oordeelt de Poolse mededingingsautoriteit UOKIK in een zaak die door bietentelers werd aangespannen. De uitspraak heeft een grote impact, want fabrieken moeten per direct hun telers vrijlaten in de keuze waar ze hun zaaizaad inkopen.
Eens in de zoveel tijd wordt er in Nederland wel gemopperd over het feit dat je voor het bestellen van bietenzaad alleen bij verwerker Cosun Beet Company terecht kunt. Dat is in vrijwel alle landen zo geregeld. Volgens fabrieken heeft het ermee te maken dat ze scherp grote partijen kunnen inkopen, over voldoende voorraad beschikken en de juiste rassen en coatings in huis hebben. Aan de andere kant is het ook een instrument voor verwerkers om het areaal enigszins te kunnen sturen.
Monopolypositie
In Polen besloten bietentelers de zaak voor te leggen aan het Bureau voor Mededinging en Consumentenbescherming (UOKIK) in Warschau. De evenknie van de ACM. Zij oordeelden deze zomer al dat zo'n monopoliepositie niet is toegestaan volgens de Poolse nationale wet én dat fabrieken er onmiddellijk mee moeten stoppen. Dat heeft direct gevolgen voor de bietencampagne van 2024.
Reden waardoor het balletje ging rollen is ontevredenheid bij Poolse bietentelers die niet het zaaizaad kregen wat ze besteld hadden, of daarin zijn misleid. In hun oordeel meldt het UOKIK dat de terugleverplicht, die telers aangaan wanneer ze zaaizaad bestellen, niet gerechtvaardigd is en in strijd met het Poolse recht. In het argument dat fabrieken zo kunnen garanderen dat alleen gmo-vrij zaaizaad wordt gebruikt gaat de consumentenwaakhond niet mee. Er zijn andere instrumenten om dat te controleren.
Een suikerproducent mag de teler wel verantwoordelijk houden voor de juiste zaadkwaliteit en de juiste certificering. Ook moet een ras zijn geteeld dat op de erkende rassenlijst te vinden is. De teler kiest uiteindelijk zelf welk ras het beste bij hem past en niet zijn afnemer.
Financiële gevolgen
Ook het IOKIK realiseert zich dat de Poolse verwerkers een stok achter de deur hebben om uiteindelijk niet de suikerbieten te contracteren of af te nemen. Volgens de organisatie is dat niet toegestaan en worden dergelijke praktijken met boetes bestreden.
Niels van der Boom
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.