Bodemvriendelijk bouwplan met koolzaad

Freddie en Harmen Postma uit Zeewolde hebben hoge verwachtingen van hun winterkoolzaad. Met z'n vroegheid en diepe beworteling past het gewas perfect in het bodemvriendelijke bouwplan dat ze nastreven. "Bovendien is het goed voor de bijen en je hoeft amper te spuiten. En het is gewoon een mooi gewas."

"We zijn nog een beetje zoekende. Maar een ding staat vast bij de invulling van ons toekomstige bouwplan: we willen goed voor de bodem zorgen." Freddie Postma en zijn zoon Harmen zijn akkerbouwers in wording. Een jaar of 12 geleden moest Freddie vanwege gezondheidsproblemen afscheid nemen van zijn melkkoeien. Hij koos tijdelijk voor een alternatieve invulling van de bedrijfsvoering met jongvee-opfok en landverhuur aan derden. Inmiddels is zijn zoon en beoogd opvolger Harmen begonnen aan een akkerbouwopleiding. Sinds vorig jaar pakken vader en zoon stap voor stap hun nieuwe akkerbouwteelten op.

Knoop doorgehakt
Het bouwplan van de VOF (zie kader) is geen standaard Flevolands bouwplan; het bevat een relatief hoog percentage rustgewassen die vroeg het veld ruimen. "We houden niet zo van modderen", lacht Harmen. "Daarom hebben we graag gewassen die niet te laat geoogst worden. Wat ook meespeelt is dat we nog geen eigen bewaring hebben voor aardappelen en uien. En ons machinepark is nog in ontwikkeling, dat heeft ook invloed op je keuzes."

Misschien wel het opvallendste gewas in het rijtje is het winterkoolzaad dat ten tijde van het interview (half april) uitbundig staat te bloeien. "Daar werden we enthousiast voor tijdens een velddag van Limagrain in Zuid-Drenthe vorig jaar", vertelt Freddie. "We hadden een tarwestoppel vroeg geploegd op advies van een bodemdeskundige en we wilden dat perceel niet te lang kaal laten liggen. We hebben ons toen georiënteerd op winterkoolzaad. Dat is door de penwortel een perfect gewas voor de bodemstructuur. En het gewas voegt veel organische stof toe.  We hebben op die velddag meteen de knoop doorgehakt en ter plekke de mogelijkheden besproken met iemand van Limagrain. Die adviseerde ons het ras Ambassador, vooral vanwege de oogstzekerheid. En we konden ook meteen contact leggen met een potentiële afnemer van het zaad."

Eenvoudige teelt
Het koolzaad werd op 29 augustus gezaaid door een loonwerker; na enige stagnatie door droogte ontwikkelde het gewas zich daarna voorspoedig. "Het ging voor het mooie zelfs een beetje te fors de winter in", herinnert Harmen zich. "Een volgende keer zaai ik het een kleine twee weken later. Dat kan ook prima met dit ras." Aan de teelt zal het niet liggen of ze doorgaan met het winterkoolzaad. "Het is een makkelijk gewas", verzekeren de akkerbouwers. "Het vraagt bijvoorbeeld amper gewasbescherming. We hebben twee keer tegen onkruid laten spuiten en een keer tegen luis. Meer niet. Ziektebespuitingen waren niet nodig." In de mineralenbehoefte werd voorzien met 40 kuub runderdrijfmest voor het zaaien. "En voor de voorjaarsbemesting hebben we het officiële advies van 200 kilo Nmin aangehouden", meldt Freddie.

Positieve verwachting
Het is voor VOF Postma- van de Brake de eerste keer winterkoolzaad en ze hebben dus nog geen eigen opbrengstgegevens. Maar vader en zoon zijn positief gestemd over de naderende oogst. "4 à 4,5 ton moet op onze grond zeker haalbaar zijn", blikt Harmen vooruit. "Dan is het saldo ongeveer concurrerend met tarwe. Maar tot nu toe zit alles mee, dus ik heb goede hoop dat het meer kilo's worden." Wat ze na de oogst met het perceel gaan doen, hebben de akkerbouwers nog niet ingevuld. "Je moet na winterkoolzaad altijd eerst de opslag bestrijden", weet Freddie. "Maar van Ambassador weten we dat het ras stevige hauwen heeft, wat leidt tot minder zaadverlies. Na de opslagbestrijding kan er nog een mooie groenbemester achteraan. Of misschien graszaad."

Alles overziend zijn vader en zoon Postma goed te spreken over hun eerste kennismaking met winterkoolzaad. "Het is een eenvoudige en vroege teelt met mooie positieve effecten op de bodemstructuur. En het is ook een duurzame teelt. Het vraagt weinig gewasbescherming en is goed voor de bijen. Het zaad wordt afgezet en verwerkt in eigen land en de koolzaadolie is een gezond product. En het is ook gewoon een mooi gewas."

VOF Postma - van de Brake in bedrijf 
50 ha akkerbouw op kleigrond van 45-50% afslibbaar met de volgende gewassen:

• Grasklaver
• Winterkoolzaad
• Sperziebonen (verhuur)
• Groene erwten (droge oogst)
• Suikerbieten
• Peterselie (voor VNK)
• Wintertarwe
• Wintergerst
• Zonnebloemen (ook via Limagrain)

De voordelen van LG winterkoolzaad

• Hoge opbrengstpotentie, ook op zand
• Ruimt vroeg en kan relatief laat gezaaid worden (tot medio september)
• Kan in een bouwplan met suikerbieten*
• Resistent tegen vergelingsziekte en phoma
• Geldt als vanggewas voor actieprogramma nitraatrichtlijn en als rustgewas voor GLB
• Grote opbouw organische stof
• Past in strategie tegen ritnaalden (geen waardplant)
• Meer N-ruimte (hoge N-norm in NV-gebieden)

_{* in combinatie met de inzet van BCA-resistente suikerbietenrassen en groenbemesters}

Deze businesscase is powered by: