De aardappelmarkt blijft vooralsnog in de greep van minder vraag, dure voorraden en een grote oogst. Hoewel de markt voor het grootste deel uit contracten bestaat, zorgt de kleinere vrije afzet juist voor de muziek. De telers grijpen de contracten aan om de risico's te verkleinen en uit de kosten te komen, vrije aardappelen telen ze om geld te verdienen.
Met de huidige prijzen lukt dat laatste totaal niet. Het grootste probleem op dit moment is echter nog het vinden van een afnemer voor je product. Slechts in enkele gevallen gunt de afnemer een teler een (karig) extraatje, meer ruimte lijkt er op dit moment gewoon niet te zijn. Een goede band met de afnemer betaalt zich zo nu en dan op deze manier uit. Die relatie zou ook zo maar een sleutel kunnen zijn tot nieuwe contracten in 2026.
In Frankrijk is sprake van aanzienlijke voorraden eindproduct, meldt de Franse marktnieuwsdienst RNM, dat onderdeel is van het overheidsagentschap FranceAgriMer. De verwerkers zijn op dit moment vooral bezig om achterstanden in het verwerken van de gecontracteerde hoeveelheden in te halen.
Meeleveraardappelen
De fabrieken nemen dan ook alleen contractaardappelen af met in uitzonderlijke gevallen ook wat meeleveraardappelen. Voor die aardappelen wordt net als in Nederland €1,50 per 100 kilo betaald. Daarnaast worden er ook beperkte hoeveelheden aan schilbedrijven geleverd voor €1,50 tot €2,50 per 100 kilo.
Er is sprake van een behoorlijk strenge controle. Door de droogte tijdens de oogstperiode zijn er relatief veel problemen met blauw. Dat leidt soms tot afkeuringen. Deze aardappelen worden afgezet in het voer of gaan naar de vergisting.
Voor de Franse marktdienst zijn de activiteiten in de vrije markt voor aardappelen echter te gering om een notering samen te stellen. Zo is er al een lange periode geen notering vastgesteld voor fritesaardappelen. Dit seizoen vermeldt RNM slechts één notering en dat was €3 per 100 kilo op 7 oktober. De laatste notering voor Fontane dateert uit juni dit jaar.
Dure voorraad zit in de weg
Overigens is Frankrijk niet het enige land waar voorraden een vlottere marktverloop in de weg zitten. Ook in Nederland, België en Duitsland zijn oude voorraden een enorme sta in de weg. Door een gebrek aan vraag blijven de producten onverkocht. De voorraden zijn aangelegd toen de verwerkers nog uitgingen van aanhoudende groei. Nu de afzet tegenzit, versterkt dat juist het probleem waar de markt mee zit.
De fabrieken draaien op een lager pitje om te voorkomen dat de voorraden nog groter worden. Pauzes in de productie worden verlengd om maar niet te veel eindproduct te maken. Daarmee draaien de fabrieken minder efficiënt dan onder betere omstandigheden. Bovendien kunnen de verwerkers niet profiteren van goedkope grondstof, nu de oogst door massale uitbreidingen in areaal zo groot is.
Het Belgische Belgapom noteert nu voor de vierde achtereenvolgende week €1,50 per 100 kilo voor de rassen Fontane en Challenger. De aardappelorganisaties Viaverda en Fiwap houden het op een notering van €0,50 tot €1,50 per 100 kilo. Als er al wat vrije aardappelen worden verhandeld dan betreft het hier overtonnen. Bovendien is er weinig actie op het exportfront, omdat mogelijke afnemers zelf een grote oogst hebben.
Doekje voor het bloeden
Enig lichtpuntje is dat PotatoNL deze week is begonnen met een eerste notering voor Fontane. Dit is echter niet meer dan een doekje voor het bloeden, want de prijzen voor dit ras zijn hier niet beter dan in omliggende landen. Voor Fontane start PotatoNL met €1,50 per 100 kilo.
Die prijs wordt ook voor meeleveraardappelen betaald, voor zover die worden afgenomen. Verwerkers zeggen al die aardappelen niet te kunnen gebruiken. Voor restanten wordt geen extra vrachtwagen op pad gestuurd. De inkopers zien liever dat de teler de aardappelen elders kwijtraakt. Dat biedt weer wat ruimte om andere contractaardappelen op te kunnen halen en zodoende de achterstand in het afhalen te beperken. Kortom, de markt blijft onveranderd taai.
Voorlopig zit daar ook nog niet direct een verandering in te komen. Vrije aardappelen waarvoor geen afzet of bewaring is, liggen in provisorische opslag. Een afdak, doek en ventilatie is niet geschikt om de aardappelen lang op te slaan. Zolang er geen beweging komt in de markt of behoorlijke vorst, blijven deze aardappelen echter boven de markt hangen.