Waar komt ineens al die fusarium vandaan in de uien? Wat in eerste instantie werd afgedaan als een polderprobleem, blijkt ineens op veel meer plekken te spelen.
Verschillende partijen noemen het raadselachtig waar ineens die fusarium vandaan komt. Intensieve teelt wordt meestal als reden genoemd, maar nu blijkt de schimmelziekte ook voor te komen op voor uienteelt maagdelijke grond.
Lang niet iedereen maakt zich overigens druk om fusarium. "De percentages zijn nog niet hoog. Ik maak me meer zorgen om inwendige bacterie. Die gaat door in de bewaring, terwijl fusarium indroogt", reageert een uienverwerker.
Langdurige warmte kan misschien een rol spelen bij de fusarium die nu opduikt, oppert een verpakker en exporteur. Of droog schraal weer, beregening of dichtslaan van grond na hevige buien. Diverse mogelijke oorzaken passeren de revue, maar een afdoend antwoord valt op dit moment nog niet te beluisteren.
Van oudsher komt fusarium vaker voor op percelen in de Noordoostpolder. Daar leek het probleem zich ook dit jaar te concentreren, maar inmiddels is wel duidelijk dat ook elders het probleem zich vaker voordoet dan verwacht. Ook op percelen in Groningen en Drenthe waar nog niet eerder uien hebben gestaan, blijkt de schimmelziekte de kop op te steken.
Afkeuringen vanwege fusarium
Er worden diverse partijen afgekeurd omdat er fusarium in zit. Partijen die zwaar besmet zijn, worden richting biogasinstallaties gedirigeerd. Lichtere besmettingen zouden normaal gesproken goed worden afgenomen door Polen. Maar Polen is nu nog helemaal niet aan de markt in Nederland. De uienverwerkers in Polen zijn druk doende met de eigen oogst en laten zich hier nog niet zien als klant.
Het enige wat telers nu kunnen doen, is afwachten. Het probleem is namelijk dat fusarium zich nog in het beginstadium bevindt en nog geen duidelijke uiterlijke kenmerken vertoont. Op dit moment kunnen zieke uien dus nog niet worden uitgelezen. Daarom worden telers geadviseerd om de uien eerst uit te laten zieken en daarna de zieke uien er goed uit te zoeken voordat ze weggaan.
Afnemers noemen de aanwezigheid van fusarium levensgevaarlijk. Er zijn zelfs bedrijven die voorlopig even geen uien bij de boer kopen omdat ze eerst willen afwachten totdat de grootste problemen met fusarium achter de rug zijn. Desondanks vinden nog behoorlijk wat uien een afnemer. Inkopers moeten ook wel op pad omdat de verkopers behoorlijk veel zaken doen.
Boot naar voren gehaald
Deze week is er bovendien een extra boot te laden, omdat een ander schip vanwege mankementen niet kan uitvaren. Op woensdagmiddag is in een kort tijdsbestek 5.000 ton gesorteerd product bij elkaar gekocht om de boot te laden die op zaterdag moet gaan vertrekken. Het is niet zo dat er ineens extra vraag is, maar omdat er een boot niet kan uitvaren is een andere boot naar voren gehaald.
Al met al blijft de inkoopmarkt prijshoudend, meldt de beurs in Emmeloord. De notering van fijnere partijen is iets opgetrokken en ligt inmiddels vrijwel op hetzelfde niveau als de grovere partijen. Op zich is dit niet zo verwonderlijk. Enerzijds omdat de middelmaat zijn weg vindt naar Afrika en daar gaan nu eenmaal veruit de meeste uien naar toe. Anderzijds zijn de uien dit jaar ook niet zo grof.
Een uienverpakker zegt dat de uien dit jaar behoorlijk uniform zijn. Zo'n 80 tot 90% is in de maat 50-80 millimeter gegroeid. En dat uit zich dan ook weer in goede tot relatief opbrengsten. Daar waar de verschillen in sortering groot zijn, zullen de opbrengsten minder zijn.
Hogere opbrengsten
Sorteerders en exporteurs schatten de opbrengsten 5 tot 10 ton per hectare hoger in dan vorig jaar. Vooral in het zuidoosten zijn de opbrengsten met regelmatig bruto 65 tot 80 ton per hectare veel beter dan vorig jaar. En noordelijker zijn er in het algemeen ook goede opbrengsten van het land gekomen. In Zeeland blijven de opbrengsten door de droogte steken op het niveau van vorig jaar.
Statistiekbureau CBS heeft de oogstraming voor gele zaaiuien van vorig jaar vastgesteld op 47 ton per hectare, waarbij de regionale verschillen varieerden van 39 ton in Zeeland tot 52 ton in Flevoland. In Noord-Brabant en Limburg waren de opbrengsten vorig jaar niet of nauwelijks beter dan in Zeeland.