Het verlate poten van consumptieaardappelen heeft in het zuiden en in België tot wat rot geleid. Gevolg is dat er telers zijn die niet aan hun frietcontract kunnen voldoen. Het betrokken handelshuis zegt dat gesneden pootgoed voor eigen risico is.
Met wat aanvankelijk een vroeg voorjaar leek te worden, hebben de handelshuizen in maart volop pootgoed uitgeleverd. Maar door de vele regen, met name in België, konden de poters niet overal geplant worden. Volgens insiders stonden bigbags en kisten hierdoor soms 4 tot 6 weken (ongekoeld) in de schuur.
Het probleem verergerde nog eens doordat veel pootgoed dit jaar gesneden is. Door de grove maat van de aardappelen afgelopen seizoen, was er niet altijd voldoende pootgoed voorhanden. Snijbedrijven gaven eerder al aan een bovengemiddeld volume te hebben gesneden.
Maar, aan snijden kleven risico’s. Gesneden knollen zijn gevoeliger voor infecties. Ze moeten daarom zo snel mogelijk de grond in, maar de weersomstandigheden hielden dit in sommige gebieden tegen. Dit is funest voor de kwaliteit. Helemaal als ze niet onder de goede omstandigheden bewaard worden. Een bijkomend punt is dat de kwaliteit sowieso al niet best was door de droge omstandigheden waaronder het pootgoed in oktober is gerooid.
Ingewijden geven aan dat telers de partijen nu voor het poten uitlezen. Er zou sprake zijn van kiepwagens met aardappels waar het water uitstroomt. De omvang van de uitval is niet precies duidelijk. Zo spreekt het betrokken handelshuis van 1 afnemer die melding heeft gemaakt van rot in gesneden pootgoed, maar 4 à 5 insiders vertelden BoerenBusiness over meerdere gevallen in België.
Over de financiele schade is dan ook geen zinnig woord te zeggen. Maar het is zuur dat de telers die dit overkomt, niet gaan profiteren van wat een goed aardappeljaar lijkt te worden. Bovendien zou het kunnen dat degenen die een monopolyras telen nu niet aan het contract met de frietfabriek kunnen voldoen. Bij het handelshuis is één teler bekend die zijn verplichtingen niet na kan komen.
De vraag is wie er verantwoordelijkheid draagt. ‘Over het algemeen geldt dat als je een product afneemt, deze aan de verwachtingen voldoet die je er redelijkerwijs aan mag stellen’, legt Willem Bruil, voorzitter van het Instituut voor Agrarisch Recht, uit. ‘Als de overeenkomst niets vermeldt, ligt de verantwoordelijkheid bij de gebruiker. Maar je mag verwachten dat de overeenkomst er iets over zegt, want het gaat om een grote som geld. Aan de andere kant kennen de afnemers de risico’s van gesneden pootgoed.’
Het desbetreffende handelshuis geeft in een reactie aan er wel uit te komen met de afnemer(s). ‘Daar zijn regels voor. Gesneden pootgoed is eigen risico; daar zit geen garantie op. We gaan er een commercieel gesprek over voeren’, aldus de directeur. Ook voegt hij toe dat niemand verder kan klagen, want iedereen heeft voldoende pootgoed uitgeleverd gekregen.
De kwestie heeft geen invloed op de uitbetalingsprijs. Wat er nu aan pootgoed in de grond zit en gaat rotten, is afwachten tot eind juni. ‘Als er dan schade is, zijn we verder van huis.’ De geleverde partijen waren volgens het handelshuis allen gecertificeerd. ‘In Nederland wordt het centraal gesneden. Hoe het in België gaat weet ik niet. Wij brengen het ongesneden naar België. Hoe ze het daar snijden, weet ik niet.’
Feit is dat gecertificeerd pootgoed na het snijden niet meer gecertificeerd is en alleen door de boer zelf gebruikt mag worden. ‘Zo zijn de EU-regels’, licht Henk van de Haar, beleidsmedewerker pootgoed bij de NAK, toe. ‘Zodra het gesneden wordt, is het niet meer onder ons toezicht. Maar je mag verwachten dat de afnemer bekend is met de risico’s na alle ringrotperikelen en bacterieziekten de afgelopen jaren.
Geert Staring van Breeders Trust is geen voorstander van snijden vanwege de risico’s. ‘Maar je kunt er niets van zeggen als de teler zijn eigen materiaal weer terugneemt. Zodra het verhandeld wordt, ben je wel illegaal bezig’, zegt Staring.
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.