6 vragen aan Bauke v.d Veen
VNK zet in op groei van Nederlandse kruidenteelt
Kruidenverwerker VNK uit Biddinghuizen heeft zich ontwikkeld tot specialist op het gebied van peterselie en valeriaan. De omslag van regionale speler tot deelnemer van formaat op de wereldmarkt legt het bedrijf geen windeieren. Dat biedt kansen voor groei bij zowel de verwerker als de teler.
VNK is al ruim 65 jaar actief in de teelt en verwerking van kruiden. Het bedrijf startte als coöperatie maar werd in 2000 omgevormd tot B.V. In 2005 werd in Biddinghuizen een nieuwe vestiging opgericht. Het brede assortiment werd toegespitst op voornamelijk twee producten: peterselie en valeriaan. Die stap was nodig om bestaansrecht te houden. Bij de nieuwbouw in 2005 hield het bedrijf al rekening met een groei van de markt. Die stap wordt nu genomen. Boerenbusiness sprak met algemeen directeur Bauke van der Veen.
De afgelopen tien jaar heeft VNK de omzet weten te verdubbelen. Hoe hebben jullie dit voor elkaar gekregen?
‘Deels komt dit door een groei van de markt maar ook door een stuk verdringing op de wereldmarkt. De focus van onze productie op twee kruidensoorten heeft hier bij geholpen. Toen we in 2000 een B.V. werden hebben we onze positie en strategie herbepaald. Veel bedrijven verschuiven hun productie naar lagelonenlanden. VNK heeft ervoor gekozen in Nederland te blijven en te focussen op kwaliteit. Een zet die goed heeft uitgepakt.’
VNK meldt dat het areaal kruiden voor de fabriek is verdrievoudigd. Akkerbouwers zien de teelt dus wel zitten?
‘Toen de tarweprijs in 2007-2008 omhoog schoot heeft ook de kruidenteelt een boost gehad. De graanprijs is een belangrijke graadmeter voor onze gewassen, maar qua saldo zitten we daarboven. Peterselie concurreert met cichorei of witlof. We merken dat onbekend onbemind maakt. We kennen een vaste groep telers waarbij de teelt van vader op zoon wordt doorgegeven. Het is bekend dat de kruidenteelt meer van de teler vraagt dan andere gewassen maar, het geeft een mooi saldo terug. Flevoland is ons belangrijkste teeltgebied voor peterselie, samen met de West-Brabantse kleigrond. De teelt van valeriaan vindt voornamelijk op de zandgronden plaats in Drenthe, Overijssel en een stukje Noord-Limburg. Op kleigrond is het lastig om zonder veel grond te rooien laat in het seizoen.’
VNK verwacht zijn positie op de wereldmarkt verder uit te kunnen bouwen. Waar is dit op gebaseerd?
‘Er vindt wereldwijd een concentratie plaats van ingrediëntenleveranciers. Zij zoeken vaste grondstofleveranciers. Je ziet dat bedrijven zich eerst focussen in bijvoorbeeld Europa en dan verder uitbreiden op andere continenten. Qua rendement en klimaat past de kruidenteelt perfect in Nederland. Zo is veel water nodig en dat is niet overal voorhanden. Daarnaast hoort een goede infrastructuur bij de teelt. Door in onze fabriek te investeren hebben wij die gerealiseerd. Voor valeriaan bedenken we niet zelf de (medicinale) toepassingen. Dat doen andere bedrijven. We steken al 30 tot 40 jaar in op veredeling waardoor onze rassen een hoog percentage werkzame stof bevatten en het rendement dus hoog ligt.’
In welke delen van de wereld zien jullie vooral een groei van de afname?
‘Een grote markt voor ons is Noord-Amerika, maar ook de markt in Azië en Zuid-Amerika groeit. Landen waar de middenklasse in welvaart stijgt zijn landen waar de kruidenteelt toeneemt. Neemt de welvaart toe, dan stijgt de consumptie van luxe producten waar weer kruiden als peterselie in verwerkt worden. Denk aan soepen of chips. De teelt in Oost-Europa is onze grootste concurrent. Echter, zij kunnen niet de kwaliteit leveren die wij realiseren en moeten het op prijs winnen.’
Wat biedt dit voor kansen op het gebied van de teelt in Nederland?
‘Uiteraard hebben we concurrentie van andere gewassen. Daarnaast is peterselie familie van peen waardoor je een rotatie van 1 op 4 of 5 moet aanhouden. We hebben een groep vaste telers maar willen de gewassen graag onder de aandacht van een breder publiek brengen. Die uitbreiding hoeft niet alleen in Flevoland plaats te vinden. Zo is Noordoost-Groningen aangemerkt als een interessant gebied voor de teelt. Het probleem is echter de transportkosten en beschikbaarheid van oogstmachines. Daarvoor maken we nu gebruik van gespecialiseerde loonwerkers. Afgelopen voorjaar hebben we onze droogcapaciteit fors uitgebreid om te kunnen groeien. In 2016 is die nog niet volledig benut. Voor 2017 zetten we daarom in op een groei van de teelt en afzet.
Tot slot. Hoe is het grillige seizoen 2016 voor de telers en jullie als verwerker verlopen?
De oogst van peterselie start in juni. Juist toen was het erg nat en daar hebben we zeker hinder van ondervonden. Het droge najaar heeft echter veel goed gemaakt door hoge temperaturen in september en oktober. Uitgesmeerd over het hele seizoen hebben telers toch een goed saldo weten neer te zetten. De oogst van valeriaan is nu volop bezig. Hier geldt het omgekeerde. Valeriaan is een waterminnende plant die juist baat heeft gehad bij het natte voorjaar en voorzomer en juist nadeel van de droge herfst. De oogst vindt in de komende weken plaats maar de verwerking loopt door tot begin maart.’
Niels van der Boom
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.