9 kansen voor verduurzamen bewaring

Waar liggen mogelijkheden om de bewaring van agrarische producten te verduurzamen? ENGIE Refrigeration, specialist in koudetechniek en partner van de Boerenbusiness Gewastour, somt de kansen op.

Meerdere ontwikkelingen vragen om duurzamere productiemethoden. De Europese wetgeving meldt bijvoorbeeld dat het gebruik van synthetische koudemiddelen in koelinstallaties terug gedrongen moet worden en op termijn zelfs verboden moet worden. Ook stellen de markt en overheid steeds hogere eisen aan duurzamere productieprocessen. Dat maakt dat verduurzaming eerder de regel dan uitzondering is. Een overzicht van de kansen.

1. Start met mechanisch koelen
"ENGIE Refrigeration biedt een nieuwe, duurzamere methode voor drogen en bewaren van aardappelen, uien en andere producten: condensdrogen. De telers kunnen hiermee de kwaliteit van hun producten behouden, fors lagere energiekosten realiseren en tevens de kansen voor verduurzaming benutten", zegt Gert Jan Knippenberg, de business development manager bij ENGIE Refrigeration.

De koelinstallatie bestaat uit een mechanisch bewaarsysteem en wordt toegepast in een vrijwel geheel gesloten omgeving. Daar komt dus geen buitenlucht aan te pas, of alleen wanneer de condities goed zijn. De verschillende fasen van het bewaarproces zijn volledig geautomatiseerd. De computer meet voortdurend de temperatuur en de vochtigheidsgraad in de loods. Ook stelt deze de koelcapaciteit en het bewaarprogramma af op de koelvraag.

2. Gebruik natuurlijke koudemiddelen
Circa 3% van het elektriciteitsverbruik gaat op aan koeling. De natuurlijke koudemiddelen (CO₂, ammoniak en propaan) helpen daarbij het verbruik te reduceren en bedrijven te verduurzamen. Ze hebben een lagere impact op het broeikaseffect (de GWP-waarde) dan synthetische koudemiddelen. Doordat het duurzame bewaarsysteem van ENGIE draait op natuurlijke koudemiddelen, leidt dat tot een win-winsituatie voor de teler én het milieu.

"We zien in de praktijk dat het energieverbruik van de installatie 20% tot 40% lager is dan bij een installatie met een synthetisch koudemiddel. Dit beperkt de kosten." Mechanisch koelen (met natuurlijke koudemiddelen) past in een duurzame productieketen, iets waar steeds meer vraag naar is. "Wilt u meer weten over de nieuwe regelgeving met betrekking tot het synthetische koudemiddel in uw installatie? Vraag dan de Z-Card ‘F-Gaswetgeving – Koelen zonder opwarmen’ aan."

3. Stop het gebruik van schadelijke kiemremmers
Vanaf 1 januari 2020 is het gebruik van de kiemremmer en de herbicide chlorpropham (chloorprofam) verboden. Een alternatief hiervoor is een biologische kiemremmer, al is die behoorlijk wat duurder. Een duurzaam alternatief is het kiezen voor een mechanische koeling. Deze vorm van koelen, remt de kiemvorming al voor een groot deel. Daarnaast vervliegt het biologisch koelmiddel niet in de gesloten bewaaromgeving. Met deze gesloten bewaaromgeving van ENGIE bespaart u daarom wel tot €10.000 per jaar.

4. Zorg voor meer verhandelbare producten
Door een geleidelijke temperatuurdaling bij het inkoelen, een stabiele temperatuur gedurende de opslag en een constante luchtvochtigheid en CO₂-gehalte in de bewaarplaats, blijft de kwaliteit behouden. Voor onder meer aardappelen resulteert dat bijvoorbeeld in een indroging die lager ligt dan 3%. Een aangetaste aardappel in een conventionele opslagplaats kan gaan rotten en omliggende producten infecteren.

Het bewaarsysteem van ENGIE droogt de aardappelen in en tast andere producten niet aan, wat eveneens de kans op uitbreiding van rotnesten verkleint. Dat voorkomt voedselverspilling en levert tot wel 30% meer verhandelbaar product op. "Ook zijn de aardappelen langer te bewaren, omdat de kwaliteit behouden blijft. De aardappeltelers kunnen daardoor beter inspelen op de prijsontwikkelingen in de markt", zegt Knippenberg.

5. Speel in op klimaatveranderingen
"Een droog- en bewaarsysteem dat afhankelijk is van buitenlucht, heeft weinig toekomstperspectief. Dit omdat klimaatverandering steeds vaker leidt tot onvoorspelbare weersomstandigheden. Vocht en wisselingen in temperatuur en CO₂ kunnen producten aantasten. Daarnaast kunnen de lange periodes met te warme buitenlucht koelen onmogelijk maken, wat betekent dat de kans op indroging toeneemt. Met mechanische koeling kunnen telers de buitenlucht en alle bijbehorende risico’s elimineren."

6. Minimaliseer het gas- en energieverbruik
Door de buitenlucht buiten te sluiten, is ook het gebruik van gaskachels verleden tijd. Extra verwarmen vanwege te vochtige lucht, is immers niet meer nodig. Dat minimaliseert de kosten fors. Ook kan restwarmte uit de installatie benut worden voor andere toepassingen. Zo kan bijvoorbeeld een warmtepomp deze restwarmte geschikt maken voor het verwarmen van ruimten of schoonmaakwater. Ook dat reduceert het energieverbruik, de energiekosten en de CO₂-uitstoot.

7. Installeer zonnepanelen
Met de installatie van zonnepanelen kunnen telers de benodigde energie voor de mechanische koeling zelf opwekken. Knippenberg: "Dat maakt de bewaring zelfs energieneutraal. Vanaf januari 2024 moeten alle daken in Nederland bovendien asbestvrij zijn. Voor ondernemers is het asbestvrij maken en vervangen een flinke (financiële) uitdaging. ENGIE biedt de mogelijkheden om zonnedaken te realiseren, waarvoor de teler zelf geen investering hoeft te doen en waarmee hij maximaal profiteert van de huuropbrengst van zijn dak of grond."

8. Benut fiscale regelingen
Voor het toepassen van duurzame technologieën bestaan interessante subsidies en aantrekkelijke fiscale stimuleringsregelingen. Met name de Energie-Investeringsaftrek (EIA) biedt perspectief. Telers kunnen wel 45% van de investeringskosten aftrekken van hun fiscale winst, bovenop de gebruikelijke afschrijving. Het nettovoordeel kan daardoor oplopen tot meer dan 23%, afhankelijk van de rechtsvorm en het belastingpercentage.

9. Benut aantrekkelijke financieringsmogelijkheden
"Bij ENGIE begrijpen we dat banken soms terughoudend zijn bij het financieren van duurzame oplossingen. Daarom reiken we waar nodig de helpende hand bij financieringsvraagstukken en bieden we aantrekkelijke financieringsmogelijkheden. Wij vertrouwen namelijk op de waarde die onze technologie heeft voor zowel het milieu als voor de bedrijfsvoering van aardappeltelers", aldus Knippenberg.

Kijk voor meer informatie op koudetechniek.nl.