De maandag afgetreden Henk Staghouwer mag als minister van LNV dan geen zwaargewicht zijn geweest, zijn positie was ook niet te te benijden. Samen met minister Christianne van der Wal voor stikstofbeleid moest hij het landbouwministerie besturen, terwijl ook Johan Remkes en Mark Rutte roeren in zijn beleid.
Op LNV houden twee bewindslieden elkaar gevangen. De ene iets meer dan de andere. De echte minister van Landbouw moet beleid ontwikkelen, kansen bieden, lijnen uitzetten. De andere is er vooral om af te remmen, in te dammen, want de stikstofemissies moeten teruggedrongen, vooral in de landbouw, zo blijkt uit tal van stukken die de Rijksoverheid de laatste maanden heeft vrijgegeven in reactie op verzoeken om openbaarmaking (WOO). En Van der Wal had het kabinet meer mee dan Staghouwer. Daarbovenop was er nog de bemoeienis van Johan Remkes en op de achtergrond Mark Rutte met het landbouwdossier. Ook zij knabbelden beleidsruimte van hem af.
Staghouwer maakte zich klein
De ChristenUnie-minister uit Groningen geeft als reden voor zijn vertrek aan dat hij de klus bij nader inzien te groot voor zichzelf achtte. Geen woord over te weinig armslag of eventuele meningsverschillen met collegabewindslieden, maar het kan niet anders zijn geweest of hij is daar hard tegenaan gelopen. Dat hij er niet in slaagde om naast de sterk beperkende stikstofplannen van VVD-collega Van der Wal ook serieuze perspectieven te schetsen voor de landbouw. Dat kan niet alleen hebben gelegen aan zijn intellectuele en bestuurlijke kwaliteiten.
LNV lijkt strafportefeuille
Als minister van LNV met een uitgekleed mandaat kón hij vrijwel niets doen. Meer nog dan zijn voorganger (en nu weer opvolger) Carola Schouten. Het ministerie van LNV lijkt wat dit betreft veel op een strafportefeuille, zoals vroeger in de Sovjet-Unie. Wilde je af van een politieke rivaal, dan maakte je deze persoon minister van Landbouw. Falend beleid gegarandeerd. Zo lijkt het ook nu te gaan, maar dan zonder vooropgezette bedoeling. De oorzaak ervan zit ingebakken in de manier hoe het ministerie van LNV wordt aangestuurd en in de manier hoe het kabinet het stikstofprobleem wenst op te lossen. Er is vrijwel geen beleidsruimte, want stikstof. Bijna overal moet de rem erop. Een afbouwmanager haalt daar wellicht voldoening uit, Staghouwer kennelijk niet.