Nieuws Algemene Rekenkamer
'Taken onduidelijk bij eventuele voedselcrisis'
De Algemene Rekenkamer heeft in kaart gebracht welke strategische buffers de overheid aanhoudt. Die buffers blijken niet altijd aanwezig. Zo heeft Nederland, in tegenstelling tot bijvoorbeeld Duitsland en Zwitserland, geen strategische voedselvoorraad. Nederland kan zelf voldoende voedsel produceren, maar er zijn situaties denkbaar (denk aan grote droogte of overstromingen) die de voedselproductie moeilijk of zelfs onmogelijk maken, schrijft de Rekenkamer in haar onderzoeksrapport.
De coronapandemie en de oorlog in Oekraïne hebben volgens de Rekenkamer laten zien dat grondstoffen en essentiële producten schaars kunnen worden. Er is een handboek voedselzekerheid en een convenant over voedseldistributie tussen de overheid en de markt in de maak. Over de eerste voedselnoodhulp bestaat volgens het rapport veel onduidelijkheid. Het is niet helder welke overheden wat moeten doen en wanneer. Medewerkers van het ministerie geven tegenover de Algemene Rekenkamer aan dat er nog veel gedaan moet worden om een eventuele voedselcrisis het hoofd te kunnen bieden.
Volgens onderzoek van Wageningen University & Research kan Nederland - met aanpassing van het dieet - in principe zelf voldoende voedsel produceren. Dat blijkt ook uit data in bovenstaande grafiek van het statistiekbureau van de FAO. Uit het rapport blijkt dat de minister van LNV geen analyses maakt over de risico's van grote droogte of een overstroming op voedselzekerheid. "Als Nederland bijvoorbeeld onder water zou staan dan zijn de inwoners afhankelijk van buitenlandse (nood)hulp voor voedsel", aldus de Rekenkamer.
In Duitsland, dat minder zelfvoorzienend is dan Nederland, heeft de regering wel strategische voedselvoorraden aangelegd. Snel reageren op voedseltekorten is volgens de Duitse overheid alleen mogelijk als er altijd een voorraad beschikbaar is, aldus het rapport. Het gaat om gebruiksklare producten als rijst, peulvruchten, melkpoeder en gecondenseerde melk, en nog te bewerken producten zoals tarwe, rogge en haver. Met deze buffer kan elke inwoner tijdens een crisis minstens één maaltijd per dag eten. Zwitserland is sterk afhankelijk van import. De voorraden bestaan daar uit rijst, suiker, eetbare oliën en vetten, koffie, granen en veevoer. De Zwitserse buffer is genoeg voor twee tot vier maanden.
Behalve van voedsel is er ook geen strategische voorraad gas. Daarnaast is er volgens de Rekenkamer weinig vooruitgang in het aanwijzen van nationale reserves van grondwater. Verder is er op dit moment geen landelijk crisisplan olie beschikbaar, zoals dat er wel is voor gas en elektriciteit. Van aardolie, medicijnen, medische hulpmiddelen en contant geld zijn er wel operationele en strategische voorraden.
Dreigend dieseltekort kan landbouw treffen
Het ministerie van Economische Zaken verwacht dat er in Nederland een tekort aan diesel kan ontstaan door sancties tegen Rusland. De transport- en logistieksector en de landbouw kunnen daardoor in de problemen komen, stelt de Rekenkamer. Ook diesel is tijdens een crisis van belang, bijvoorbeeld om de voedselbevoorrading op gang te houden en noodaggregaten te laten werken.
Linda van Eekeres
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.