Vraag en aanbod houden olieprijs in balans

De prijs van olie is op het moment vrij stabiel. De koers van Brent Olie schommelde tussen de $92 en $96. Op donderdag 27 oktober was de olieprijs $95,40. Daarna daalde de koers tot het laagste punt van de week, namelijk $92,81. Woensdag 2 november steeg de prijs weer tot $96,16, de hoogste stand van de week. Na deze top vond de koers weer zijn weg naar beneden.

Door de stroef lopende economie is de internationale vraag naar olie al heel het jaar laag. Toch zal de vraag volgens analisten op korte termijn nog verder teruglopen. Om de inflatie de baas te worden, voerde de Amerikaanse centrale bank (FED) woensdag 2 november weer een stevige renteverhoging van 75 procentpunten door. Het is zeer waarschijnlijk dat de centrale banken van andere grote economieën het besluit van de FED zullen volgen. Omdat geld lenen hierdoor duurder wordt, brengt dat een wereldwijde recessie een stap dichterbij. Dit heeft als gevolg dat de vraag vanuit de industrie krimpt.

Dat de olieprijs als reactie op de renteverhoging niet sterk daalt, is vooral het gevolg van achterblijvend aanbod. Sinds ongeveer een maand produceren de OPEC+-landen minder olie. In verband met teruglopende vraag besloot het oliekartel de productietargets met 2 miljoen vaten te verlagen. Deze stevige productievermindering compenseert de tegenvallende vraag, waardoor de prijs van olie in heel oktober ongeveer $11 tot $15 hoger was dan voor de ingreep.

Tot nu toe weet de Verenigde Staten de lagere productie van OPEC+ met hun groeiende exporten te compenseren. Hoe lang Amerika hier nog toe in staat is, is echter nog maar de vraag. Er zijn voorzichtige signalen dat de productie in de VS terugloopt. Zo daalde de Amerikaanse olievoorraden vorige week, terwijl het Amerikaanse Energieagentschap verwachtte dat de voorraden zouden groeien.

Een dieseltekort dreigt
Dat het olieaanbod in Europa nog verder zal dalen is zo goed als zeker. Vanaf december stopt de Europese Unie namelijk met het importeren van Russische olie. Dit heeft voornamelijk impact op de productie van diesel. Russische olie is dikker dan olie uit bijvoorbeeld Saoedi Arabië of Europa en dat maakt de olie bijzonder geschikt voor dieselproductie. Effectief voorziet Rusland in ongeveer 15% van de dieselvraag. Dit gaat over zowel de diesel die uit Rusland komt als de Russische olie die tot diesel wordt verwerkt.

Dat Rusland in maar 15% van de Europese dieselvraag voorziet betekent overigens niet dat het wegvallen van Russische olie makkelijk kan worden opgevangen. De raffinaderijen die Russische olie verwerken kunnen namelijk niet zomaar overstappen op olie uit andere gebieden. Raffinaderijen ombouwen naar een ander soort olie is een lang en kostbaar proces, dus zal de olieban vrijwel zeker een deel van de Europese dieselproductie stilleggen.

Het wordt nog een hele klus om deze verstoring op te vangen, want de Europese dieselvoorraden zijn op het moment niet groot. Volgens het Internationaal Energieagentschap (IAE) lag er in de Europese Unie sinds 2011 niet zo weinig diesel opgeslagen. Diesel importeren uit Amerika is op het moment geen oplossing, want in de Verenigde Staten speelt hetzelfde probleem. De VS kan zelfs nog maar 25 dagen op hun voorraden teren. Dat de VS minder bereid is om diesel te exporteren zien we al in de praktijk. Recent maakten verschillende schepen die Amerikaanse diesel richting de EU vervoerden rechts omkeert. Inmiddels heeft het probleem de Europese politiek bereikt. CDA Europarlementariër Antonius Manders diende woensdag 2 november vragen over de tekorten in bij de Europese Commissie.

De dieselprijs trekt zich weinig aan van de zorgen rondom tekorten. Sinds donderdag 29 oktober daalt de LTO ledenprijs voor diesel. Op 28 en 29 oktober was de prijs van diesel het hoogst, bij een stand van $166,59. Vanaf maandag 31 oktober daalde de dieselprijs hard. Op dat moment was de dieselprijs €166,23 per 100 liter. Op woensdag 3 november was de koers gezakt tot €152,90.