De gasmarkt lijkt een nieuwe balans te hebben gevonden. Door de lagere temperaturen deze maand staat de gasprijs ongeveer 20% hoger dan vorige maand. Vooral dalende vulgraden zorgen volgens analisten voor de hogere gasprijs. Al lijkt de onenigheid in Brussel de gemoederen op de gasmarkt nog steeds te bedaren. Terwijl de gasprijs langzaam maar zeker oploopt blijven de lidstaten van de EU verdeeld over een eventueel prijsplafond.
De afgelopen zeven dagen schommelde de gasprijs tussen de €134 en €147. Woensdag 30 september stond de koers op de TTF op het hoogste punt van de week, op een stand van €146,40 per megawattuur. Daarna daalde de prijs. Op maandag 5 december was gas het goedkoopst. De prijs per megawattuur bedroeg toen €134,70. Deze stijging lijkt stevig, maar tussen 17 oktober en 30 november stond de koers van de TTF constant lager. Inmiddels is de gasprijs weer wat gestegen. Op het moment van schrijven (woensdag 7 december) staat de koers van de TTF op €141,75.
Lagere temperaturen blijven de voornaamste reden voor de stijgende gasprijs. Door zacht herfstweer werd tot begin november minder gas verbruikt dan normaal. Als gevolg hiervan stond de notering op de TTF lager dan de rest van het jaar. Nu de temperaturen weer wat genormaliseerd zijn, lijkt de gasprijs de koers van de rest van 2022 te hervatten. Vooral de dalende vulgraden van de Europese gasreserves zorgen volgens analisten voor spanning op de gasmarkt. Al blijft extreme volatiliteit uit omdat de vulgraad nog altijd hoger is dan gemiddeld en op de targets van overheden voorloopt.
Toch beginnen analisten zich langzaam maar zeker meer zorgen te maken over het langetermijnperspectief. Dat het volgende winter een stuk moeilijker wordt om de gasreserves opnieuw te vullen is al lang en breed bekend. Maar inmiddels waarschuwen sommige analisten voor de beschikbaarheid deze winter. Als het deze winter kouder wordt dan gebruikelijk, zouden er tekorten kunnen ontstaan. In de EU wordt op het moment namelijk te weinig gas wordt bespaard om de leveringszekerheid te garanderen, zo menen deze analisten.
Gevecht over maximumprijs houdt Brussel in de tang
Niet alleen analisten zijn gespannen, want ook in Brussel heerst de onrust. In de Europese politiek deed dinsdag 6 december een nieuw voorstel voor een maximale gasprijs de ronde. Volgens verschillende bronnen werd er gesproken over een prijsplafond van €220. Dit is een compromis tussen het maximum van €275 dat twee weken geleden door de commissie werd voorgedragen en de €150-€180 die vooral Zuid- en Oost-Europese lidstaten voor ogen hebben.
Niet alleen de prijs verandert. Ook aan de voorwaarden van het prijsplafond wordt gesleuteld. Volgens het huidige voorstel wordt het prijsplafond ingesteld als de prijs van de TTF vijf dagen lang boven de maximumprijs uitkomt. Binnen het eerste voorstel moest de drempelwaarde twee weken lang overschreden worden voordat het prijsplafond ingaat. Daarnaast moet de prijs van LNG volgens het huidige voorstel €35 boven een nog nader te bepalen referentieprijs van LNG liggen, voorheen ging het nog om €58.
Ontevredenheid
Met de prijs van €220 lijkt de EU een compromis voor te stellen waar geen enkel land zich in kan vinden. Duitsland en Nederland zijn nog altijd van mening dat er helemaal geen maximumprijs moet worden ingevoerd. Daardoor zouden hoge gasprijzen ervoor kunnen zorgen dat leveranciers Europa links laten liggen, zo stellen deze landen.
Het kamp van onder meer België, Spanje, Italië en Polen is van mening dat op 1 januari 2023 een permanent prijsplafond van €160 euro moet gaan gelden. Daarnaast willen deze landen dat het prijsplafond per direct wordt ingevoerd. Ze keren zich daarmee tegen de voorwaarden zoals een overschrijdingsperiode van vijf dagen.
Ook een dynamisch prijsplafond, waarbij de maximumprijs afhangt van de dagwaarde op de wereldmarkt, vinden deze landen acceptabel. Een dergelijke maatregel werd echter begin november nog door de Europese ambtenarij afgeschreven. De maatregel zou namelijk te complex zijn om in de praktijk uit te kunnen voeren.
Om de neuzen dezelfde kant op te krijgen, gaan de lidstaten op 13 december nog één keer in conclaaf. Tot nu toe zijn er echter nog geen aanwijzingen dat de kampen bereid zijn tot een compromis.