Nieuws Economie
Nederlandse economie ontsnapt nipt aan recessie
De Nederlandse economie daalde de eerste drie kwartalen van 2023, waarmee er officieel sprake was van een recessie. Het laatste kwartaal van het jaar dat achter ons ligt, groeide het bruto nationaal product (bbp) echter met 0,3%, waardoor een recessie is afgewend. De totale groei kwam in 2023 net positief uit (+0,1%). Dit blijkt uit cijfers die het CBS vandaag heeft gepubliceerd.
De economie groeide in Nederland in het vierde kwartaal harder dan het gemiddelde van de Europese Unie (0%). Frankrijk zat precies op dat gemiddelde. Het bbp van België groeide harder, met 0,4%, terwijl de grootste economie van de EU, die van Duitsland, kromp met 0,3%. In de VS was de economische groei het vierde kwartaal 0,8%.
Hoofdeconoom Peter Hein van Mulligen noemt de groei over 2023 van 0,1% in een toelichting bescheiden. "Dat is een stuk minder dan de jaren hiervoor. In 2022 groeide de economie bijvoorbeeld nog met ruim 4%." De bescheiden groei komt volgens de hoofdeconoom 'vooral door de eerste drie kwartalen, toen de Nederlandse economie in een recessie verkeerde'.
Minder uitgegeven aan voedingsmiddelen
De economische groei in het vierde kwartaal is voornamelijk te danken aan consumptie door huishoudens. Die steeg met 1,8% ten opzichte van een kwartaal eerder. Er werd (met inflatiecorrectie) meer uitgegeven aan goederen en diensten, maar minder aan voedingsmiddelen. In december werd juist 0,6% meer aan voeding uitgegeven dan in december 2022. De verkopen in foodwinkels lag in december jaar-op-jaar 0,4% hoger (non-food +1,2%).
De investeringen in vaste activa (vooral in woningen, bedrijfsgebouwen, vervoersmiddelen en machines) namen het laatste kwartaal met 2,1% af. Over het hele jaar droegen investeringen (+1,8%) samen met de consumptie door de overheid (+3%) en de consumptie van huishoudens (+0,4%) het meest positief bij.
De bedrijfstak cultuur, sport, recreatie en overige diensten groeide in 2023 met 6% het hardst. 2023 was het eerste jaar sinds 2020 dat er geen coronamaatregelen meer waren. De industrie veerde in het vierde kwartaal ten opzichte van een kwartaal eerder sterk op volgens Van Mullingen met een groei van 1,3%. De toegevoegde waarde (het verschil tussen productie en verbruik van energie, materialen en diensten) van de landbouw steeg het vierde kwartaal met 2,1% ten opzichte van het derde kwartaal. In het derde kwartaal was dat ten opzichte van het tweede kwartaal 0,6%.
Minder export voedingsmiddelen in december
Het handelssaldo over 2023 was negatief. De export kromp ten opzichte van 2022 met 1,3% en de import met 0,8%. In december kromp de uitvoer ten opzichte van december 2022 met 1,6%. Vooral de uitvoer van olieproducten en voedings-, en genotmiddelen was lager. De import was in december op jaarbasis 1,1% lager.
Volgens de CBS Exportradar waren de omstandigheden voor de export in februari wat ongunstiger dan in december. Het oordeel van de Nederlandse industriële ondernemers over de buitenlandse orders is negatiever en de jaar-op-jaarkrimp van de Duitse industriële productie groter. Dit hoeft volgens het CBS nog niet te zeggen dat de export ook verder krimpt.
"Een andere negatieve bijdrage is die van de voorraden", aldus Van Mulligen. "Het afgelopen jaar werd er relatief veel ingeteerd op eerder opgebouwde voorraden, wat zorgde voor een lagere economische groei."
Arbeidsmarkt blijft gespannen
Van Mulligen: "Meer dan 73% van de bevolking tussen de 15 en 75 jaar had betaald werk en dat is het hoogste percentage ooit gemeten." Het aantal vacatures daalde, maar ook het aantal werklozen. Daarmee bleef de arbeidsmarkt in het laatste kwartaal van 2023 gespannen. Het aantal banen blijft groeien en tegenover elke honderd werklozen staan 114 vacatures.
Linda van Eekeres
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.