Energiemarkten staan in het teken van daling

De olieprijs heeft deze week een duidelijke stap naar beneden gezet. Op vrijdag 25 april werd het hoogste punt van de week bereikt, met een prijs van $66,87 per vat. Sindsdien is de olieprijs met 5% gedaald, tot $63,52. Hiermee nadert de olieprijs opnieuw het laagste niveau sinds 2021, dat eerder deze maand werd bereikt.

De lagere energieprijzen zijn het gevolg van een lagere vraag, veroorzaakt door de handelsoorlog. Uit een recente peiling van Reuters blijkt dat veel experts het waarschijnlijk achten dat de wereldeconomie later dit jaar in een recessie belandt. Het handelsverkeer tussen de Verenigde Staten en China neemt snel in omvang af, en dat zal vermoedelijk al snel merkbaar zijn in de vraag naar olie. De Britse bank Barclays heeft maandag haar olieprijsprognose met $4 verlaagd, tot $70 per vat.

Ondertussen zijn de Amerikaanse commerciële olievoorraden eind vorige week met 500.000 vaten toegenomen, zo blijkt uit gegevens van het Amerikaanse Petroleuminstituut (API). Dit is een signaal dat de vraag naar olie in het land begint af te nemen. Tegelijkertijd zijn er voorzichtige aanwijzingen dat het aanbod juist toeneemt. Verschillende leden van het oliekartel OPEC+ stellen voor om in juni de olieproductie te verhogen, aldus drie anonieme bronnen tegenover Reuters. Mocht het daadwerkelijk tot een productiestijging komen, dan ligt een verdere daling van de olieprijs voor de hand.

De lagere olieprijs zet de dieselprijs direct onder druk. Sinds donderdag 25 april is de dieselprijs gedaald van €119,33 naar €117,03.

Mooi lenteweer drukt gasprijs
De gasprijs daalde deze week tot het laagste niveau sinds mei 2024. Op donderdag 24 april werd gas verhandeld voor €33,57 per megawattuur. Tot en met dinsdag 30 april stond de TTF-prijs onder druk. Die dag daalde de gasprijs met 5,4% naar €31,86. Op woensdag 1 mei volgde een lichte correctie, waarbij de prijs steeg naar €32,07 per megawattuur.

De belangrijkste reden voor de lagere prijzen is het mooie weer van de afgelopen dagen. Op het oude gezegde 'maart roert zijn staart' volgt meestal 'april doet wat hij wil'. Dit jaar bleef het weer in april echter opvallend stabiel en warm. De verwarmingen hebben deze weken amper gedraaid. Dat heeft geleid tot fors lagere prijzen dan in maart, en ook deze week bleef het milde weer druk uitoefenen op de gasprijzen. Daarnaast was de gasvraag voor het opwekken van stroom deze maand aanzienlijk lager dan gemiddeld.

Vanuit het perspectief van leveringszekerheid komt het warme en zonnige weer als geroepen. Tijdens de winter van 2024-2025 zijn de gasreserves namelijk aanzienlijk geslonken. Eind maart bereikte de vulgraad een dieptepunt van 33,6% — dat is 5 procentpunten lager dan het gemiddelde niveau en maar liefst 25 procentpunten lager dan het niveau van een jaar eerder. De hogere gasvraag voor elektriciteitsopwekking kwam vooral door de lagere productie van hernieuwbare energie tijdens de wintermaanden. Sinds april is de vulling van de gasopslagen echter sneller verlopen dan gemiddeld. Tussen 17 maart en 28 april steeg de vulgraad van 33,6% naar 39%, een toename van 5,4 procentpunten. Ter vergelijking: gemiddeld stijgt de vulgraad in deze periode met 3,7 procentpunten. Dat betekent dat de gasvoorraden in deze weken ongeveer 46% sneller zijn gevuld dan gebruikelijk.

Spaanse stroomuitval raakt Nederland amper
Het nieuws op de stroommarkt werd deze week vooral bepaald door de grootschalige stroomuitval in Spanje en Portugal. Op maandag 28 april verloor Spanje binnen enkele seconden maar liefst 15 gigawatt aan elektriciteit, wat overeenkomt met ongeveer 60% van de nationale energievraag. De precieze oorzaak van deze blackout is nog niet vastgesteld. Na de uitval werden de gascentrales snel opgestart om de elektriciteitsproductie weer op gang te brengen. Inmiddels is de storing verholpen.

Hoewel er kortstondig een effect van de stroomstoring in Spanje zichtbaar was op het Nederlandse stroomnet, blijven de dagprijzen voor elektriciteit grotendeels op het verwachte niveau. Op het Nederlandse hoogspanningsnet was kort enige instabiliteit merkbaar toen de stroomvoorziening in Spanje werd afgeschakeld. In de praktijk bleef de impact echter beperkt, aangezien de dip zeer kort van duur was.

Ondanks het korte moment van instabiliteit op het net gedroeg de stroomprijs zich deze week grotendeels zoals verwacht. In de eerste drie dagen van de week lagen de prijzen tussen de €70 en €75 per megawattuur (MWh). Dat is aanzienlijk lager dan een week eerder, toen de prijzen schommelden tussen circa €84 en €110 per MWh. De daling werd voornamelijk veroorzaakt door sterke pieken in de productie van zonne-energie, die voor bijzonder goedkope elektriciteit op werkdagen zorgden. De hoogste productie werd gemeten rond 2 uur 's middags, met pieken van ongeveer 22,17 gigawatt per uur.