Er is momenteel veel beweging op de mestmarkt. Politiek gezien staat er veel op het spel, waarbij vooral de afzetmogelijkheden van mest voor de komende jaren centraal staan. Cruciaal daarbij is dat het achtste actieprogramma Nitraatrichtlijn per 1 januari 2026 van kracht moet worden. Vooralsnog heeft deze politieke discussie geen directe invloed op de mestprijzen, al lijkt het marktsentiment wel te kantelen. De daling van de markt voor vervangende verwerkingsovereenkomsten (VVO’s) zet ondertussen onverminderd door.
De DCA-mestnotering blijft deze week vrijwel stabiel ten opzichte van de afgelopen weken. Naarmate het einde van het jaar nadert, verandert het sentiment regionaal echter wel, iets wat vooraf niet per se werd verwacht. Wat het hele jaar door terugkeert, is dat het aanbod van mest in de regio Midden-Nederland behoorlijk drukkend is geweest. In die contreien zijn er op dit moment nog rundveehouders die voor het einde van het jaar aanzienlijke hoeveelheden mest moeten afvoeren. Volgens een intermediair is het in dat soort gevallen gewoon noodzakelijk om de prijzen toch nog wat omhoog te doen om de mest fatsoenlijk af te kunnen voeren.
Ook richting het begin van 2026 komen er signalen uit de markt dat er nog mest afgevoerd moet worden. Het gaat daarbij niet alleen om enkele 'noodvrachten' voor de start van het uitrijseizoen, maar toch nog om structurelere volumes, simpelweg om te voorkomen dat mestkelders te vol raken. De regionale druk door het aanhoudende aanbod vertaalt zich deze week niet in hogere ophaalbijdragen in Midden-Nederland. Zowel de vleesvarkensdrijfmest als de rundveedrijfmest blijft gelijk aan vorige week, respectievelijk €36,33 en €35,83 per kuub.
Zuid-Nederland heeft duidelijk meer verlichting
In het zuiden van Nederland is de druk op de mestmarkt aanzienlijk lager. Het aanbod van mest is goed te behappen en kan bovendien veel vlotter worden afgevoerd, aldus een mestintermediair. Intermediairs verwachten op dit moment dat deze situatie zich richting het begin van het uitrijseizoen zal voortzetten. De DCA-ophaalbijdrage in Zuid-Nederland bedraagt deze week €32,83 per kuub voor vleesvarkensdrijfmest. Voor rundveedrijfmest ligt de ophaalbijdrage op €30,33 per kuub.
De DCA-notering voor Vervangende Verwerkingsovereenkomsten (VVO's) daalt deze week verder naar €0,50 per kilo, €0,20 lager dan vorige week. Daarmee staat de prijs momenteel op een nieuw dieptepunt. Het vorige laagterecord dateert uit 2020, toen de markt aan het einde van het jaar zakte naar €0,52 per kilo. Deze daling wordt opnieuw toegeschreven aan het relatief lage mestverwerkingspercentage boven de grote rivieren, terwijl juist daar het meeste mest aanwezig is.
Politieke discussie rondom mestbeleid
Dan is er nog de discussie in politiek Den Haag, waarin landbouwminister Femke Wiersma voet bij stuk houdt om het achtste actieprogramma Nitraatrichtlijn per 1 januari in te laten gaan. De huidige norm bedraagt 170 kg stikstof per hectare, maar in het voorgestelde systeem wordt per perceel gekeken naar een stikstofplafond in combinatie met gewasnormen, die eigenlijk niet meer praktisch toepasbaar zijn omdat ze gebaseerd zijn op historische gemiddelden en geen recht doen aan percelen met structureel hoge opbrengsten.
Een belangrijk onderdeel van het debat zijn de NV-gebieden, waar momenteel een korting van 20% op de gebruiksnormen geldt, terwijl jarenlange metingen laten zien dat de waterkwaliteit op veel plekken ruim onder de norm van 50 mg nitraat per liter ligt. Het voorstel is om in gebieden met aantoonbaar goede waterkwaliteit de NV-status te laten vervallen, zodat boeren daar weer volgens reguliere bemestingsnormen kunnen werken.
Het uiteindelijke doel blijft evenwichtsbemesting, waarbij wordt bemest op basis van de daadwerkelijke behoefte van het gewas en rekening wordt gehouden met wat al is afgevoerd, maar dat principe is eerder grotendeels losgelaten. Extra problematisch is dat er vanuit Wageningen gehanteerd wordt dat dierlijke mest slechts voor 55% meetelt in de gewasbehoefte, wat in de praktijk leidt tot structurele onderbemesting en een scheef beeld van de nutriëntenbalans. Hoewel de minister begrip had voor deze kritiek, blijft deze norm wel overeind.