Kleinschalige teelt voor lokale bevolking

"We hebben een alternatief systeem nodig waar we weer duizend jaar meer vooruit kunnen", stelt akkerbouwer Hendrik Luth uit Wedde (Groningen). Luth ziet zijn bedrijf pas als toekomstbestendig als het gebiedsgericht is en verschillende maatschappelijke doelen dient.

Luth ziet de noodzaak om het huidige systeem te veranderen. De Nederlandse akkerbouw is te veel gericht op alleen grootschalige teelten voor de grootafnemers. Luth ziet een alternatief systeem voor zich met grofweg 75% van het akkerbouwareaal voor de industrie, daarnaast 15% voor kleinschalig chemie-arme teelten voor lokale voedselvoorziening en de overige 10% van het areaal voor buffer en dooradering naar natuurgebieden.

Regionaal vermarkten van kleinschalige teelt
Over het vermarkten van de 15% kleinschalige teelt voor lokale voedselvoorziening is Luth optimistisch. "Stel nou eens dat je voor een goede, chemie-arm geteelde ui €2,50 of €3 per kilo direct bij de consument kunt krijgen. Dan ga je bij een opbrengst van dertig ton per hectare naar een omzet richting €100.000 per hectare."

Het gaat weleens mis
Natuurlijk gaat het weleens mis. Vorig jaar is een teelt mislukt bij een experiment om chemie-arme uien te telen. De Farmdroid-robot kon de 1,1 hectare niet onkruidvrij houden. Het onkruid overwoekerde de uien, waardoor er geen vermarktbaar gewas geoogst kon worden. Tussen de rijen bleef het beheersbaar, maar in de rijen liet de robot veel onkruid staan. De bewegende schoffel raakte de grond niet of ging er te diep door, waardoor de boel opstroopte.

Luth verwijt dit slechte resultaat vooral aan zichzelf. "Voor een goede schoffelwerking van de Farmdroid moet het perceel extreem vlak liggen. Dat was hier niet zo. Ten tweede heb ik er niet genoeg bovenop gezeten. Er zijn veel afstelmogelijkheden aan de machine. Was ik er vaker heen geweest, had het resultaat beter kunnen zijn. Of ik had er een camera op moeten zetten om op de telefoon te volgen hoe de schoffels werkten. Het ging fout omdat wij fouten hebben gemaakt." Hiernaast was het perceel onkruidgevoelig en droogte speelde ook een rol.

Ook bij het mislukken van zijn 1,1 hectare chemie-arme uienteelt behoudt Luth zijn optimisme. "Er is meer dan alleen het verdienmodel van afzet van een zo grof mogelijke partij uien naar de handel. Veel mensen kiezen ook voor kleinere uitjes." Het is belangrijk om deze stappen te zetten, van fouten te leren en een volgende keer de Farmdroid inzetten zodat het wel rendabel is.

Coöperatie
Luth ziet een toekomst waarin bedrijven samenwerken om zowel gewassen te verbouwen als melk, zuivel en vlees te produceren voor de lokale bevolking. Hierin past een extensieve melkveehouderij, zonder koeien in te leveren, en een meer regionale benadering van de varkenshouderij. Dit gebiedsgerichte model heeft ook ruimte voor rustgewassen die bijdragen aan bodemverbetering en een natuurlijke verbinding vormen binnen het landschap.

Zijn plan begint met samenwerking tussen vier à vijf bedrijven, waaronder melkveebedrijven, waarin akkerbouwers toewerken naar een 1-op-6 rotatie bij de aardappelteelt in plaats van 1-op-2. Om zijn visie te realiseren, heeft Luth bij de Provincie Groningen een EIP-subsidie (Europees Innovatie Partnerschap) aangevraagd, bedoeld om duurzame en toekomstbestendige landbouwprojecten te ondersteunen.

Over akkerbouwbedrijf Luth
Hendrik Luth heeft een akkerbouwbedrijf van ongeveer 100 hectare in Wedde (Groningen). Het bedrijf zit op zowel zand- als kleigrond. Het bouwplan bevat voor de helft zetmeelaardappelen, verder suikerbieten, veldbonen en granen. Akkerbouwbedrijf Luth werkt samen met loonbedrijf Feunekes en mechanisatiebedrijf Speelman aan het Innovatiecentrum Weddermarke. Dit innovatiecentrum is opgericht om te experimenteren met agrarische innovaties en ontwikkelingen. En om ervaring en kennis die hieruit wordt opgedaan te delen met collega-agrarische ondernemers in de regio.

_{Bronnen:
Groenkennisnet - 'Kijk niet naar de productiefste uien, maar naar de beste voor de consument' - Precisielandbouw voor alle telers}

Meer informatie:
Vakinformatie voor de akkerbouwer
Digitale gids Natuurinclusieve akkerbouw
Informatie over EIP: subsidies voor innovatie om tot een duurzame landbouw te komen
Informatie Farmdroit Robot - Groen Kennisnet