Dit zijn de vooruitzichten voor tarwe in 2022

De tarwemarkt heeft een uitzonderlijk jaar achter de rug waarbij op de Matif in Parijs een recordprijs werd gevestigd. In oktober 2020 kwam de tarweprijs voor het eerst boven de €200 per ton uit dat seizoen en deze bodem werd niet doorbroken. Kijkend naar de prijsvorming over meerdere jaren dan is dat ver bovengemiddeld.

Recordprijs
Het hoogtepunt van €306,25 werd behaald op 25 november. Een absoluut record voor de prijs van tarwe. Reden hiervoor was de berichtgeving dat de Australische tarweoogst te kampen had met overmatige neerslag waardoor de opbrengst en kwaliteit fors tegenvielen. Uiteindelijk viel de omvang van dit probleem mee. Vooral in het oosten hadden telers met regen te kampen.

Sinds eind november haalt Australië vaak de headlines op de granenmarkt. Als enige grootmacht in de tarweproductie kan het land down under alle zeilen bijzetten omdat de oogst goed is. Het Amerikaanse landbouwministerie USDA raamt de oogst op 34 miljoen ton en de export op 26 miljoen ton. Vorig seizoen was dat 23,9 miljoen ton. Daarmee is het de derde grootste exporteur ter wereld, na Rusland en de EU.

Droogte in VS
Vooral een lager eiwitpercentage is merkbaar na de neerslag in het land. Juist die tarwesoort is veelgevraagd voor het maken van brood en pasta's. De VS en Canada zijn traditioneel leveranciers van harde tarwe met veel eiwit, maar dit product is bijzonder schaars door extreme droogte. Deze droogte zorgt ook in de wintermaanden voor problemen in de tarwestaten van de VS en Canada. 53% van alle wintertarwe in de VS ondervindt momenteel droogte. Van de gebieden voor de teelt van zomertarwe is dat zelfs 70%.

In de VS daalde het tarweareaal afgelopen jaar met 5% tot 46,7 miljoen acre (18,89 miljoen hectare). Voor 2022 wordt gerekend met een stijging van 5% waarmee de markt dus terug bij af is. Sinds 2014 daalt het areaal tarwe in de VS bijna continu. Ter vergelijking: in 2008 stond er nog 26,3 miljoen hectare tarwe in het land. Het USDA verwacht dat deze daling voorlopig niet stopt. In 2030 wordt een gemiddeld areaal van 18 miljoen hectare verwacht.

Kijken naar kostprijs
Omdat de prijzen van andere producten – maïs, soja, koolzaad en andere oliehoudende zaden – ook goed is, zien akkerbouwers in de VS en Canada weinig redenen om te switchen van strategie. Wel wordt vooral gekeken naar de stikstofbehoefte en welk gewas weinig input vraagt. In Europa is om die reden ook maar weinig extra tarwe ingezaaid en kiezen akkerbouwers vaker voor koolzaad. Ook korrelmaïs is – ondanks de stikstofbehoefte – populair. Vooral bij bedrijven in Centraal-Europa.

Droogte in Zuid-Amerika, en deels ook in Noord-Amerika, is te wijten aan het La Niña weersfenomeen. Inmiddels wijst nieuwe weerdata erop dat deze stroming op het zuidelijk halfrond aan het afzwakken is en dat landen als Argentinië en Brazilië met meer neerslag te maken krijgen. Vooral voor sojabonen kan dit voor een verbetering van de opbrengst zorgen.

Vorstschade
In de Europese Unie staan de wintergranen er goed voor. In verschillende landen heeft koning winter zich eind vorig jaar laten zien, maar een langdurige winterperiode zit er voor begin 2022 niet in. Ook viel voldoende sneeuw waardoor de granen beschermd zijn. Dat is in de Zwarte Zee-regio niet overal het geval. Hierdoor ontstaat vrees dat vorstschade kan ontstaan. Na een droog najaar hebben wintergranen zich niet altijd goed kunnen ontwikkelen. Hierdoor vallen ze eerder ten prooi aan vorst. Het duurt nog zeker tot eind maart voor duidelijk wordt hoe de granen de winter uitkomen en wat de vooruitzichten zijn voor de oogst van dit jaar.

Voor het eerste kwartaal van dit jaar wordt weinig spectaculairs verwacht bij de huidige omstandigheden. Kijkend naar de langere termijn dan blijven de vooruitzichten gewoon goed. De consumptie van tarwe overstijgt wederom de productie in het huidig seizoen. Vooral bak- en maaltarwe is gevraagd. De huidige marktsituatie kan dus een aanloop zijn na een nieuwe prijsstijging.

Wildcard
Het coronavirus hebben we dan nog niet behandeld. Het is een beetje de wildcard van de markt. Met het oprukken van de omikronvariant was duidelijk onzekerheid merkbaar in de sector. Toch blijft de consumptie op peil en ook de vraag naar producten. Wanneer de maatregelen kunnen worden versoepeld, draagt dat zeker in positieve zin bij aan de markt.