De problemen met de uitvoer van graan uit Oekraïne zorgden voor een flinke stijging van de graanprijzen. De ontwikkelingen in het Zwarte Zeegebied trekken natuurlijk de aandacht, maar ook voor de tarweoogst van 2023 doemen problemen op. Daarover kwamen zowel uit Oekraïne als de VS weinig bemoedigende cijfers naar buiten.
De tarwenotering op de internationale beurzen zijn de afgelopen handelssessie flink in de plus gesloten. Op de Matif steeg het decembercontract tarwe met €14,75 naar een slot op €352,50 per ton. In Amerika steeg de koers op de CBoT met 6,4% naar 8.82,25 per bushel (circa €329 per ton). Maïs notereerde op de CBoT een plus van 1,6% en soja werd 1,4% duurder.
Het Russische besluit om eenzijdig de medewerking aan de graandeal met Oekraïne op te zeggen heeft een grote rol gespeeld bij de stijgende graanprijzen. Gisteren (maandag 31 oktober) zijn er nog twaalf schepen geladen met graan vertrokken uit Oekraïne. Dat geeft op de korte termijn nog wat lucht op de markt. Scheepsverzekeraar Ascot kondigde gisteren aan dat er voorlopig geen nieuwe verzekeringen worden afgesloten voor schepen die richting Oekraïne willen gaan. De reeds afgesloten verzekeringen blijven wel geldig. Ascot was de afgelopen maanden veruit de belangrijkste verzekeraar van schepen die onder de graandeal voeren. De verzekeraar wil pas weer schepen verzekeren als duidelijk is welke gevolgen het Russische besluit heeft voor de scheepvaart op de Zwarte Zee.
De VN en Turkije proberen de graandeal weer vlot te trekken. Of dat lukt wordt door verschillende experts betwijfelt. Een mogelijkheid zou bijvoorbeeld zijn dat de hulp van de NAVO wordt in geroepen. Marineschepen in de NAVO-vloot zouden dan een veilige corridor kunnen waarborgen. Een direct confrontatie tussen de NAVO en Rusland is tot nu toe koste wat kost voorkomen. Het ligt dan ook niet in de lijn der verwachting dat er nu van deze strategie wordt afgeweken. Poetin heeft de afgelopen maanden moeite gehad het Russische graan te exporteren terwijl Oekraïne wel heeft kunnen profiteren van de deal. Dat het Kremin nu zo maar zal bewegen om de graandeal te hervatten wordt ook onwaarschijnlijk geacht. De export van graan uit Oekraïne over land via de EU is voorlopig de meest reële optie. Op deze routes is de capaciteit echter beperkt.
Te nat en te droog
Naast de problemen in Oekraïne met de export van graan van de oogst van 2022 gaat het groeiseizoen voor de oogst van 2023 moeizaam van start. Het Oekraïense ministerie van Landbouw verwacht een areaal wintertarwe van 3,5 miljoen hectare. Daarvan is onder meer vanwege ongunstig weer tot 1 november nog maar 87% procent gezaaid. Een jaar geleden was het Oekraïense areaal wintertarwe dat gezaaid was tot deze datum 6,1 miljoen hectare. Daar zit natuurlijk wel een groot gebied bij dat nu bezet is door de Russen. De laat en onder niet optimale omstandigheden gezaaide wintergranen en koolzaad zijn extra gevoelig voor ongunstig winterweer, waarschuwt de Oekraïense meteorologische dienst.
Gisteren kwam het USDA met het wekelijkse Crop Progress-rapport. De oogst van maïs in de VS is voor 76% afgerond. Het vijfjarige gemiddelde staat 64%. Ook de soja-oogst ligt voor met 88% geoogst tegenover 78% in het vijfjarige gemiddelde. Voor wintertarwe zijn de Amerikaanse cijfers minder gunstig. Het zaaien ligt met 87% voltooid nipt voor op het vijfjarige gemiddelde dat op 85% staat voor deze periode. De opkomst blijft daarentegen achter met 62% van de tarwe die boven staat versus 66% in het vijfjarige gemiddelde. De stand van de tarwe valt tegen, slechts 28% van het areaal krijgt de status excellent of goed. Vorig jaar kreeg 45% in deze fase van het groeiseizoen de status excellent of goed. Droogte blijft de belangrijke tarwegebieden in de VS parten spelen.