Analyse Granen & Grondstof
Graanhandel dicht Rusland een kleinere rol toe
De graandeal blijft een heikel thema op de granenmarkt. Toch is er wel wat aan het veranderen. Rusland heeft een duidelijk eigenbelang en het land lijkt het wel of niet doorgaan met de graandeal daarvoor in te zetten. In de markt wordt ondertussen minder waarde gehecht aan de ferme taal uit het Kremlin. Oekraïne wordt ondertussen klemgezet door de EU, zo vreest de lokale boerenbond. In Brazilië roeien boeren tegen de dalende trend op de granenmarkt in, al dan niet gesteund door een topopbrengst.
Het meicontract voor tarwe op de Matif leverde gisteren €1,25 in een sloot daarmee op €251 per ton. In Amerika zaten de graankoersen in de lift de afgelopen handelssessie. Tarwe pluste op de CBoT 0,8% en kwam uit op $6.79½ per bushel. Maïs noteerde eveneens 0,8% hoger naar $6.56 per bushel. De stijging van soja was iets gematigder met 0,5% en sloot op $15.04¼ per bushel.
Rusland blijft de gemoederen bezig houden. Gisteren werden de inspecties van schepen die onder de graandeal varen een dag stil gelegd door onenigheid over 'prioriteiten', zoals het Joint Coordination Centre (JCC) het diplomatiek omschreef. Onder analisten wordt algemeen aangenomen dat Rusland verantwoordelijk is voor de korte pauze. Inmiddels zijn de inspecties weer hervat. Het Kremlin zaait wel twijfel over het verlengen van de graandeal na 18 mei. "Een overeenkomst kan niet op één been, maar moet op twee benen staan", zei Kremlin-perschef Dmitri Peskov gisteren tegen verslaggevers. "In dit opzicht zijn de vooruitzichten voor verlenging van de graandeal natuurlijk niet zo geweldig, als we kijken naar de huidige stand van zaken."
Spelers op de internationale graanmarkt lijken de dreigementen van Rusland om de stekker uit de graandeal te trekken onderhand niet meer zo heel serieus te nemen. Rusland heeft een goede graanoogst achter de rug en heeft daarmee nu een ruime voorraad die ze tegen hoge prijzen zouden willen exporten. Speculaties over minimumprijzen koppelen aan exportvergunningen en het opzeggen van steun voor de graandeal, het zijn volgens sommige analisten tactieken van het Kremlin om de graanprijs omhoog te krijgen.
Politiek spel
Met de onzekerheid die Rusland creëert over de graandeal worden de Oekraïense exportroutes via de EU belangrijker. Maar daar komt vanuit de EU weerstand tegen. Volgens de Oekraïense boerenbond UAC zijn de protesten van Europese boeren tegen de import van goedkoop Oekraïens graan politiek van aard. "Oekraïne verkoopt graan in Polen maar geen grote hoeveelheden", zegt Denys Marchuk, vicevoorzitter van de UAC in een statement. "De dalende koersen op de wereldmarkt voor graan en oliehoudende zaden zijn een trend. Bepaalde krachten hebben er baat bij dit toe te schrijven in de import van goedkoop graan uit Oekraïne. In Polen zijn boeren opgestookt, maar laten we niet vergeten dat er verkiezingen komen aankomende herfst." Volgens Marchuk wordt het meeste graan dat de EU binnenkomt weer doorgevoerd. In Polen blijft een deel van het graan uit Oekraïne hangen, maar dat is in Roemenië - waar ook protesten zijn - niet aan de orde. Daar gaat het direct via de Donau verder op transport. De importbeperkingen die Polen heeft ingesteld veroorzaken grote problemen voor boeren in het westen van Oekraïne volgens Marchuk. "Oekraïense boeren in het westen hebben nog ongeveer 30% tot 40% van de afgelopen oogst in schuur bedoeld als zaaizaad en om in het voorjaar te verkopen. Tijdens de oorlog hebben Oekraïners graan 40% à 50% onder de marktprijs verkocht en ook hun steentje bijgedragen in het leger, allemaal zonder subsidies die Europese boeren wel krijgen. En nu de prijzen zakken en Poolse boeren minder verdienen dan waar ze op rekenden, geven ze Oekraïne de schuld".
Gokje wagen
De lagere graanprijzen vergeleken met een jaar geleden gaat ook aan de Zuid-Amerikaanse boeren niet voorbij. Maar vooral maïs en soja krijgen steun van de extreme droogte in Argentinië. Het land stevent af op de kleinste sojaoogst in 23 jaar. Boeren in Brazilië lijken er vanuit te gaan dat er nog wel meer ruimte aan de bovenkant van de markt zit. Volgens het economisch instituut van Mato Grosso (één van de grootste landbouwprovincies in Brazilië) IMEA hebben telers nog maar 61% van hun sojaoogst verkocht. Het vijfjarige gemiddelde voor deze periode staat op 74%. Met het verkopen van maïs hebben boeren in de provincie nog minder haast. Slechts 34% is verkocht, tegen 61% gemiddeld in de afgelopen vijf jaar. Daarbij moet wel worden opgemerkt dat de grote sojaoogst waarschijnlijk ook een rol speelt. Logistiek moeten de verkopen immers ook verwerkt kunnen worden en door de hoge opbrengsten zitten boeren ook in een luxere positie om een gokje te wagen.
De terughoudendheid in Brazilië met de verkoop van maïs en soja legt in zekere zin de spanning bloot die in de granenmarkt zit op het moment. De markt is erg op zoek naar de bodem. Tegelijkertijd zijn voorraden op wereldniveau aan de krappe kant, zoals deze week nog weer eens werd bevestigd in het Wasde-rapport van het USDA. Tegelijkertijd is het nieuwe groeiseizoen in Noord-Amerika niet bepaald geweldig van start gegaan. Vooral droogt op de prairies heeft er nu al ingehakt. Ook het Zwarte Zeegebied blijft door de oorlog een onzekere factor op de markt. Dat verkopers in dit geval in Brazilië terughoudend zijn en lijken te gokken op een omslag op de markt is dan ook niet helemaal onlogisch.