Strengere milieu- en klimaatdoelen, gecombineerd met de maatschappelijke vraag naar duurzamere voedselproductie, vragen om investeringen. Voor agrarische ondernemers is de zoektocht naar een passende zakelijke financiering redelijk complex. Wat zijn de laatste trends en waar moet je als landbouwbedrijf op letten om je toekomstplannen succesvol te financieren?
De belangrijkste ontwikkeling is dat duurzaamheid de nieuwe norm is geworden in de financiële sector. Banken zien bedrijven die actief investeren in verduurzaming als de ondernemingen van de toekomst, met het minste risico. Dit betekent dat je bij het aanvragen van een lening je plannen voor innovatie en omschakeling centraler moet stellen. Financiers beoordelen aanvragen mede op basis van het ingediende verduurzamingsplan. Dit wordt versterkt door de beweging richting 'true value', waarbij financiële instellingen de verborgen kosten en baten van natuur, klimaat en dierenwelzijn meerekenen. Bovendien bieden steeds meer leningen een rente die direct gekoppeld is aan het behalen van specifieke duurzaamheidsdoelen, wat agrariërs een sterke prikkel geeft om ambitieus te zijn.
Zonder gezonde cijfers geen financiering
Ongeacht waar je aanklopt voor kapitaal, de basisbeoordeling blijft hetzelfde: de lening moet kunnen worden terugbetaald uit de operationele kasstroom. Lever naast complete historische jaarrekeningen altijd een realistische meerjarenprognose aan, die de toekomstige kansen en de effecten van de investering weerspiegelt. Financiers willen een gezonde balans zien, met voldoende solvabiliteit (eigen vermogen, idealiter 25%-40%) om risico's op te vangen. Vergeet ook de liquiditeit niet, het vermogen om op korte termijn aan verplichtingen te voldoen. Tot slot moet de financieringsopzet voldoen aan de zogenaamde 'Gouden Balansregel': zorg dat langlopende investeringen (grond en gebouwen) worden gefinancierd met langlopend kapitaal (hypotheek), terwijl kortlopende activa (voorraad) passen bij kortlopende financiering.
De rol van subsidies
In de agrarische sector zijn er specifieke instrumenten die het financieringsproces aanzienlijk kunnen versoepelen. Ten eerste zijn er de overheidsregelingen. Zorg ervoor dat je alle beschikbare fiscale stimuleringsmaatregelen (zoals MIA/Vamil en EIA) en specifieke subsidies (bijvoorbeeld voor jonge landbouwers) meeneemt in het uitzoeken van de totale financieringsmix. Daarnaast kan het Borgstellingskrediet Landbouw (BKL) de drempel bij banken verlagen, doordat de overheid voor een deel garant staat. Ten tweede is het belangrijk om het onderpand goed te regelen. Wees voorbereid op het verstrekken van een zakelijke hypotheek op de landbouwgrond, waarvoor een actueel en onafhankelijk taxatierapport nodig is. Wanneer je kiest voor particulier kapitaal, is een goede tip om alle afspraken, ook die met familie of vrienden, nauwkeurig en juridisch vast te leggen om misverstanden of conflicten in de toekomst te voorkomen.
Voordat je een definitieve financieringsaanvraag indient, is het verstandig om de Milieulijst en Energielijst te controleren: Check of de investeringen in aanmerking komen voor MIA/Vamil of EIA. Dit levert mogelijk direct fiscaal voordeel op.
Vanwege de complexiteit en de vaak korte aanvraagperiodes van de regelingen (zeker de POP-subsidies), is het raadzaam om een agrarisch adviseur of subsidie-expert in te schakelen. Zij weten precies welke regelingen openstaan en hoe de aanvraag ingediend moet worden.