Kostprijs melkquotum ruim 1 miljard euro

Op 1 april nam Nederland afscheid van het melkquotum. Daarmee kan de balans opgemaakt worden. Wat koste het de Nederlandse melkveehouderij. Uit het jaaroverzicht van de Nederlandse zuivelsector, Zuivel in cijfers 2014, blijkt dat het prijskaartje uitkomt op 1.086 miljoen euro. Van dit bedrag werd bijna een kwart in de laatste twee quotumjaren behaald. 

Vanaf 1 april 1984 zette het melkquotum een rem op de ontwikkeling in de Nederlandse melkveehouderij. Zo leverden de Nederlandse melkveehouders bij invoering van het melkquotum nog 13,2 miljard kg melk af. 'Na de invoering in de jaren tachtig daalde de melkproductie in rap tempo.'

Van 1991 tot en met 2006 bleef de aanvoer schommelen rond de 11 miljard kg. Een flinke stap terug. Daarna kon de aanvoer door een geleidelijke uitbreiding van het melkquotum gestaag toenemen. De verwachting is dat de aanvoer in 2015 weer terugkeert naar het volume van voor het melkquotum en uitkomt op 13,2 miljard kg melk.

Hoe het Nederlandse zuivellandschap er zonder melkquotum zou hebben uitgezien blijft giswerk. Wat niet genegeerd kan worden is hoeveel het de sector gekost heeft. De potentie in Nederland was dan ook groter dan het melkquotum toeliet en leverde geregeld boetes op. Alles bij elkaar betaalde Nederland 1.086 miljard euro aan Brussel. Anders gezegd, Nederland betaalde dit bedrag om meer melk te mogen leveren.

'Slecht in drie quotumjaren betaalde Nederland geen superheffing.' In twee jaar leverden melkveehouders bewust minder melk, in het derde jaar geeft ZuivelNL aan dat Nederland te maken had met mond-en-klauwzeer. Toch waren het de laatste twee quotumjaren dat Nederland pas echt een melkkoe werd voor Brussel. 'Bijna een kwart van dit bedrag werd gerealiseerd in de laatste twee quotumjaren.'

Nu krijgen melkveehouders waarschijnlijk te maken met een begrenzing via mest. Als de fosfaatrechten doorgaan dan is het niet meer mogelijk om door het betalen van een heffing meer ruimte te krijgen. Alleen scherp sturen op de uitscheiding van fosfaat kan misschien helpen, wanneer de kringloopwijzer bewijst betrouwbaar te zijn. 

Daarmee neemt Nederland deze keer alleen een unieke positie in op het wereldwijde speelveld van zuivel. Zover bekend werkt geen enkel ander land met een fosfaatquotum. Wel beginnen op steeds meer locaties kritische vragen gesteld te worden over de combinatie diermest en milieu. Zo hanteert Nieuw-Zeeland regelgeving om de waterkwaliteit op orde te houden en richten projecten in de VS zich met name op het ceëren van meerwaarde uit mest. Tot nog toe is er door de rechtbank slecht een keer geoordeeld dat een mestoverschot onder de noemer afval voor vervuiling gezorgd heeft. 

© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.