Strijd om boer barst los in stijgende markt

De zuivelmarkt ontwikkelde zich de afgelopen maanden positief. Opvallend is dat de verschillen in de voorschotsmelkprijzen kleiner zijn geworden. Verschillende zuivelaars lijken daarbij de goede markt aan te grijpen om hun leden te paaien met gunstige melkprijzen. Zij willen de melkveehouders aan hen binden of verleiden over te stappen. "De strijd om de melk is duidelijk losgebarsten", stelt Klaas Jan Osinga van LTO Nederland. "Voor een boer die een overstap overweegt, is deze periode het moment."

Het is nog maar kort geleden dat de zuivelmarkt in mineur was. Overal werd geklaagd, maar op het ene boerenerf was de pijn duidelijk hoger dan op het andere erf. Vanzelfsprekend komt dat deels door de kostprijs, maar zeker ook door de verschillen in voorschotsprijzen die verschillende fabrieken uitbetalen.

Herstel
Bij FrieslandCampina werd het herstel eind vorig jaar al duidelijk ingezet en Cono betaalde voor 2017 al een kale melkprijs uit van €38,42 per 100 kilo. Daarmee was de verwerker van melk tot merkkaas ook een uitlopende koploper op dat moment. Het is zelfs zo dat die prijs hoger is dan de kale melkprijs die Cono over juli uit betaalde: €37,04 per 100 kilo melk.
Goed mee
FrieslandCampina betaalt haar voorschotsprijs als garantieprijs uit, gebaseerd op de uitbetaling van de concurrenten. De grootste verwerken van melk én kaas in Nederland topt daarom momenteel niet in de lijsten van uitbetaling, maar komt goed mee. Interessant wordt binnenkort wat het voorschot op de prestatietoeslag wordt bij de presentatie van de halfjaarcijfers.

Tekst gaat verder onder de grafiek.Uitbetaalprijzen in euro per 100 kilo melk van 2015 tot zomer 2017 
Bron: Melk & Voer Database van Boerenbusiness.nl

Reparatie was nodig
Grote achterblijvers waren aan het begin van dit jaar vooral DOC Kaas, Arla en Aware. Zuivelwatcher Mark Voorbergen legt uit: "Onder andere de Rusland-ban speelde bij hen en het kost tijd om dat verlies te repareren. Sommige bedrijven moesten financieel dieper gaan om hun leden, dan wel leveranciers, te beschermen tegen de gevolgen van de slechte markt in 2015 en 2016. Als de markt dan weer aantrekt, moet er ook enige reparatie van de balans plaatsvinden, voordat alles weer doorgegeven kan worden aan de leden en leveranciers."

Stevige verhogingen
Met name DOC en Aware trekken vanaf dit voorjaar fors bij, met stevige verhogingen in de laatste weken. Duidelijk is dat de positieve kaasmarkt deze verwerkers geen windeieren legt. Een zuivelaar als Vreugdenhil heeft het momenteel relatief lastig. Met een kale melkprijs over juli van €35,21 per 100 kilo kon deze partij het tempo van de concurrentie niet bijbenen. Vreugdenhil zit dan ook veel meer in poeder, een markt die momenteel juist stroef loopt.

Profiteren
Dat juist Aware en DOC het zo goed doen, komt doordat zij vooral actief zijn in de verwaarding van wei en met name 'snelle' kaasmarkten. Deze markten doen het momenteel erg goed. Partijen als Cono en Rouveen, die meer merkkaas verwerken, werken gemiddeld met langer durende contracten en profiteren daarom ook minder of minder snel van de positieve vraagontwikkeling.

Over profiteren gesproken. Dat doen de leden van DOC en Aware inmiddels ook volop. DOC en Aware zijn de koplopers in augustus, qua uitbetaling. Opvallend genoeg zijn dit ook de partijen die de laatste tijd het hardst trekken aan de melkveehouders. Aware om er een aantal bij te krijgen en DOC om niet nog meer te verliezen.

"Nu het moment voor overstappers"
Zowel Mark Voorbergen als Klaas Johan Osinga, volger van de zuivelmarkt voor LTO Nederland, vinden dit niet toevallig maar logisch. "De strijd om de melk is duidelijk losgebarsten", stelt Osinga. "Voor een boer die een overstap overweegt, is deze periode het moment."

"De kans is vrij reëel dat melk de komende jaren een relatief schaars goed wordt", vult Voorbergen hem aan. "Zeker bij partijen als DOC en Aware, welke nog capaciteit over hebben om meer melk goed te verwerken en te verwaarden, is het logisch dat zij proberen boeren aan zich te binden."