Extreem weer goed voor melkveehouder?

De Global Dairy Trade (GDT) noteerde in de eerste 3 maanden van 2018 een plus van bijna 12% voor volle melkpoeder. De melkprijs die de melkveehouders in de Europese Unie (EU) ontvangen, daalde tegelijkertijd met bijna hetzelfde percentage. Het is een opvallende beweging in een uiterst bijzonder kwartaal.

Verkeerde verwachtingen
Hoe kan het dat de melkprijs in de ene regio aangejaagd wordt met minder melk, terwijl de melkprijs in de andere regio alleen maar daalde? Het verschil wordt gemaakt door de verwachtingen; zo rekende de markt op extra liters melk uit de EU. Dat de plussen bescheiden bleven, en er soms helemaal niet kwamen, kan daardoor alleen maar voor stabilisatie zorgen.

De Europese Unie begon het jaar met een plus; zo kende de melkaanvoer in januari een plus van 4%. Het betekent dat er 501.000 ton meer melk beschikbaar was, vergeleken met januari 2017. Er zijn nog geen harde cijfers voor februari, maar op basis van informatie uit Duitsland, Frankrijk, Nederland en het Verenigd Koninkrijk (VK) kan al wel gesteld worden dat de groei gehalveerd is. Dit met name als gevolg van het winterweer, ook wel 'de Russische beer' genoemd (oftewel: Beast from the East). 

Uitstel van het weideseizoen
Ook in maart worden veehouders geplaagd door het weer en wordt er een verdere stagnatie in de groei van de melkproductie gezien. Dit wordt nog eens versterkt door uitstel van het weideseizoen; zo gingen de koeien in het VK en Frankrijk pas in de eerste week van april de weide in, terwijl dit doorgaans al medio maart plaatsvindt.

De problemen blijven niet beperkt tot de EU, want ook in de Verenigde Staten (VS) moeten veehouders op diverse plaatsen herstellen van het extreme winterweer. Daar was het ongewoon koud. Toch wist de melkplas in de VS over januari en februari met ongeveer 1,8% per maand te groeien. Dit correspondeert met 288.938 ton melk.

In zowel de VS als de EU pakt de plus lager uit dan verwacht en daarmee neemt de druk iets af. Dat is niet voor lang, want die spanning neemt weer toe doordat de voorraden (zowel in de EU als de VS) groot zijn. Als gevolg van deze ontwikkelingen levert iets minder melk ook minder druk op en dat resulteert in stabilisatie, maar prijsherstel blijft (met uitzondering van boter en room) lastig.

Minder liters in Nieuw-Zeeland
De situatie in Nieuw-Zeeland is anders. Daar komt de melkaanvoer over januari 4,9% lager uit en laat februari een min zien van 2,2%, wat zich vertaalt in 161.000 ton melk minder. Dit is de reden dat volle melkpoeder op de GDT de kans kreeg om over het eerste kwartaal een plus in de dubbele cijfers te boeken. Daartegenover groeide de melkplas in Australië met 68.900 ton; per saldo betekent het alsnog minder melk uit deze regio.

Hoewel 2018 voor Nieuw-Zeeland een slechte start kent, neemt het niet weg dat de melkproductie over 2017 (ten opzichte van 2016) wel groeide. Alleen in 2013 was de start van het jaar nog slechter, toen hadden veehouders tot oktober nodig om de melkaanvoer weer op niveau te krijgen. Echter, toen kregen melkveehouders pas later in het jaar met droogte te maken.

De overige maanden van 2018 (tot aan de Nieuw-Zeelandse winter) gaan bepalen hoeveel voer de melkveehouders kunnen winnen. De eerste berichten van melkveehouders die de koeien vroeg droogzetten en selecteren zijn er al. Tel daar discussie over de inzet van de bijproducten uit de industrie van palmolie bij op en er zit minder melk aan te komen. Hoewel de melkprijs niet verkeerd is, moeten veehouders daar minder liters melk mee opvangen. Tegelijkertijd ziet het ernaar uit dat de melkprijs in Australië een verkeerde wending gaat nemen.

Wie melk er minder?
In de EU en Nieuw-Zeeland is het weer nu aan zet. In de EU werkt het voorjaar nog niet mee, maar helpen de voorraden uit de voorgaande jaren wel. Daartegenover staat een melkprijs die fors gedaald is, maar nog wel de kosten dekt. Een verdere daling kan dat veranderen en dan komen diverse Europese veehouders in zwaar weer terecht. In Nieuw-Zeeland wordt het nog even spannend, maar dat hier zowel in het tweede als derde kwartaal minder melk komt (dan in topjaar 2017) staat vast.

De VS is een onzekere factor; daar sturen ze op meer melk per koe. Tegelijkertijd is de prognose voor de melkprijs iets beter geworden. In combinatie met groeizaam weer kan het er weleens voor zorgen dat melkveehouders de groei alsnog met 1 jaar kunnen verlengen. Daardoor kan Nieuw-Zeeland stemming maken, kan de EU helpen door middel van een teruglopende plus en kan meer melk uit de VS de ommekeer in de prijsvorming belemmeren.Melkproductie EU nog steeds ruim boven volume VS.