Deze week werd de opkoopregeling piekbelasters in de buurt van Natura 2000 gepubliceerd. Er is veel onduidelijkheid over deze regeling en de landelijke opkoopregeling veehouderij, die voor volgend jaar is gepland.
De voorwaarden en kaders van de Regeling provinciale aankoop veehouderijen nabij natuurgebieden, zoals het officieel heet, hebben overeenkomst met de saneringsregeling varkenshouderij (srv). Het belangrijkste verschil met de srv regeling is dat deze alleen voor varkenshouderijen is bedoeld en primair om geurbelasting te verminderen. De opkoopregeling piekbelasters is bedoeld om de stikstofdepositie op Natura 2000 gebieden te reduceren.
Alleen bedrijven die door te stoppen de depositie met meer dan 2 mol stikstof per hectare per jaar doen dalen, komen in aanmerking. Ook moeten ze zich op minder dan 10 kilometer afstand van Natura 2000 gebied (en) bevinden. Nevendoelen zoals het tegengaan van verdroging kunnen ook een rol spelen bij de bepaling wie in aanmerking komt. Door de opkoop komt er ruimte vrij om het probleem van de PAS melders op te lossen, volgens het ministerie van LNV.
Verzet tegen beroepsverbod
Volgens advocate Franca Damen en DLV Advies zullen piekbelastende veehouderijen tegen marktconforme prijzen opgekocht, vergelijkbaar met de methodiek die gehanteerd wordt bij de saneringsregeling varkenshouderij. Deze regeling legt deelnemers een beroepsverbod op. Ze mogen niet elders weer met een veehouderij beginnen. Ook de opkoopregeling piekbelasters bevat deze bepaling.
LTO verzet zich hiertegen en blijft er op hameren dat de honderden miljoenen die de regering wil gebruiken om veehouderijen in de buurt van Natura 2000 gebieden op te kopen beter besteed kunnen worden aan emissiereducerende maatregelen door veehouderijen. Volgens varkenshouderij organisatie POV zullen vanwege de beroepsverbod bepaling alleen veehouders die de pensionering in zicht hebben en geen opvolger hebben geïnteresseerd zijn in vrijwillige opkoop.
Reikwijdte en mogelijkheid onteigening
Stichting Stikstofclaim voorzitter John Spithoven wijst op een bepaling in de bijlage van de Staatscourant tekst die onteigening niet uitsluit. Als de overheid na onderhandelingen over opkoop geen resultaat boekt kan tot onteigening worden overgegaan, veronderstelt Spithoven. De gewraakte zin is opgenomen in een paragraaf over staatssteun. Het ministerie van LNV benadrukt dat de regeling vrijwillig is. DLV Advies bepleit een provinciaal aanmeldloket, zodat provincies bedrijven niet actief hoeven te benaderen.
Ook worden er op social media vraagtekens geplaatst bij de reikwijdte van de 10 kilometer zone rondom Natura 2000 gebieden. Daarmee zou vrijwel heel Nederland vanwege de versnipperde ligging van Natura 2000 gebieden binnen de werkingssfeer van de opkoopregeling piekbelasters vallen.
€10miljoen per provincie dit jaar
In de door het ministerie van LNV gepubliceerde Regeling provinciale aankoop veehouderijen nabij natuurgebieden, wordt per provincie maximaal €10 miljoen beschikbaar gesteld voor de eerste ronde. Het is de bedoeling dat de regeling, die door de provincies moet worden uitgevoerd, nog dit jaar in werking treedt.
Landelijk kan dit jaar maximaal voor €95 miljoen worden ingetekend. In totaal komt voor de gerichte opkoop om stikstofdepositie op Natura 2000 gebieden te reduceren €350 miljoen beschikbaar. Om te bepalen of een veehouderij in aanmerking komt, is een speciale module toegevoegd aan de Aerius Calculator, die het effect van de aankoop op de stikstofdepositie in Natura 2000 gebieden berekent.