Zuivelmarkt loopt rond met een prijsprop

De prijzen voor melkpoeders en kaas (en die voor verse zuivel in de winkel ook) maakten ondertussen veel kleinere stappen omhoog.

Er schort iets aan de doorvertaling, vooral naar de retail. Daar klagen verwerkers ook steevast over. Vaak gebeurt dat anoniem, maar deze week had ook de baas van Arla in het Verenigd Koninkrijk behoefte om hier even zijn hart over te luchten.

De supermarkten hebben van hun kant moeite om veel hogere zuivelprijzen te accepteren en mee te gaan met een realiteit die ook voor hen nieuw is. Er zijn al wel nieuwe retailcontracten afgesloten op hogere prijsniveau's, maar nog niet in die mate waar de verwerkers goed mee uit de voeten kunnen. Enerzijds lijden ze pijn omdat ze zuivel die ze zelf tekort komen (die hun leden/leveranciers niet kunnen bijleveren) duur moeten bijkopen op de vrije markt. Anderzijds lijden ze pijn omdat ze nog met te goedkope afnamecontracten zitten. Boter, kaas en verse zuivel brengen niet op wat ze zouden moeten doen.

Los van wat de retail doet, blijft het verder een feit dat de eiwitrijke producten momenteel relatief achterblijven ten opzichte van de vetrijke producten. Dit is in ieder geval het geval in Europa. Hier wordt het gewicht van room en boter bijna in goud uitbetaald, in Nieuw Zeeland is volle melkpoeder goedkoper dan magere melkpoeder, zeker op de termijnmarkt, en wordt het melkvet er zogezegd gratis bij geleverd.

(in blauw en rood de Nieuw-Zeelandse prijzen in Amerikaanse dollar, de DCA-noteringen zijn in euro's)

Volgens marktkenners is de Nieuw-Zeelandse situatie het resultaat van een ingewikkelde combinatie van capaciteitsgebrek en handelspolitiek. De Nieuw-Zeelandse zuivelindustrie is vooral ingesteld op de productie van volle melkpoeder en kan minder (goed) mager poeder maken. Daarbij zou Niew-Zeeland het volle product ook tegen gunstiger tarief willen aanbieden. Nieuw-Zeelandse boter is los geproduceerd overigens niet gratis, maar wel goedkoper dan in de EU.

Dat Nieuw-Zeelandse volle melkpoeder goedkoop wordt aangeboden, is op zich toch vreemd, want vrijwel nergens zijn er voorraden zuivel te vinden. Alleen in de Verenigde Staten zitten nog relatief grote volumes melkpoeder vast. Door aanhoudende logistieke problemen lukt het niet om deze producten goed het land uit te krijgen, waardoor de Amerikanen te boek komen te staan als een onbetrouwbare leverancier. In zekere zin is dat een geluk voor Europa, want dit werelddeel is - hoe de interne prijsverhoudingen ook mogen zijn - verreweg de duurste aanbieder op de wereldmarkt.

In tijden van grote overschotten zou dit evenwel erger zijn geweest dan op dit moment. Door een aanhoudend lage melkaanvoer is de interne afzetmarkt in de EU belangrijker dan ooit tevoren.