FrieslandCampina-CEO Jan Derck van Karnebeek is nog volop bezig met zijn inwerkperiode, maar kan zich bepaald niet rustig in de organisatie laten onderdompelen. Hij moet direct volle bak aan de slag. Tijdens zijn eerste persconferentie - na aanleiding van de teleurstellende halfjaarcijfers - kondigde hij al aan dat het mes in de kostenstructuur moet. Het woord reorganisatie wilde hij nadrukkelijk niet in de mond nemen, maar duidelijk is dat er bij de zuivelcoöperatie iets moet gebeuren.
Normaal gesproken verlopen de eerste 100 dagen als nieuwe CEO van een bedrijf vrij relaxed met vele kennismakingen, handen schudden, inlezen, enzovoorts. Van Karnebeek is een rustige start niet gegund, want FrieslandCampina zit in woelig vaarwater. Wat dat aangaat is hij met zijn neus in de boter gevallen. Zure boter welteverstaan, al zal hij vooraf wel geïnformeerd zijn dat er tegenwind staat op de zuivelmarkt. Met een schamele nettowinst van €8 miljoen, die bovendien met kunst en vliegwerk is gerealiseerd, zijn het halfjaarcijfers 'die FrieslandCampina onwaardig' zijn, zoals hij zelf aangaf.
Kans en bedreiging
Anderhalve maand na zijn aantreden mocht Van Karnebeek het slechte nieuws vertellen. Eigenlijk was de strekking van het verhaal allang geen nieuws meer, want FrieslandCampina had recent al een winstwaarschuwing gegeven. De uitdagende marktomstandigheden zijn overigens zowel een kans als een bedreiging voor de nieuwe CEO. Het voordeel van een start in het dal is dat de weg naar boven snel kan worden ingezet. Tegelijkertijd is ook actie geboden, om de resultaten niet verder te laten verslechteren.
Verkapte reorganisatie
Het meest opvallende nieuws naast de magere winstcijfers is dat FrieslandCampina aangeeft dat de kostenstructuur opnieuw tegen het licht gaat worden gehouden. Daarmee dreigt de zuivelcoöperatie van de ene reorganisatie in de andere te vallen. De reorganisatie die eind 2020 werd aangekondigd, is immers pas net afgerond. Ook in de jaren daarvoor werden al de nodige efficiencyslagen gemaakt, zonder dat dit overigens direct af te lezen viel aan de winstgevendheid in de afgelopen jaren. Van Karnebeek benadrukt zelf wel met klem dat hij (nog) geen reorganisatie aankondigt. Wel wil hij de leden-melkveehouders en de markt informeren over de bezuinigingsplannen die in Amersfoort leven.
Jan Derck van Karnebeek
Hij ontkent daarbij dat het bezuinigingsplan een idee is van hemzelf, hoewel hij dergelijke trajecten vanuit zijn Heinekenperiode goed kent. "Ik ben pas net aangetreden en bovendien maken we de beslissingen samen met de andere bestuurders", zo geeft hij aan. Wel laat hij alvast doorschemeren dat de kostenbesparingen zowel in de kantoorfuncties als in het productieapparaat wordt gezocht. Mogelijk is hij zich rot geschrokken van de vele handjes die hij moest schudden tijdens zijn eerste weken. Verder dan een aankondiging wil FrieslandCampina niet gaan, nadere details volgen waarschijnlijk in de tweede helft van dit jaar.
'Geweldige eer'
Het aangekondigde bezuinigingsplan laat in elk geval zien dat Van Karnebeek er geen gras over laat groeien en direct in actie komt. Overigens maakte hij een prima indruk bij zijn eerste publieke optreden. Waar zijn voorganger Hein Schumacher uitblonk in gepolijste taal en vaak om de zaak heen draaide, wond de nieuwe CEO er geen doekjes om. "We moeten meer volume in de basiszuivel duwen, nu de afzet van merkenzuivel onder druk staat." Dit is een wereldwijd probleem. Hij erkende verder dat de inflatie FrieslandCampina 'hard raakt', omdat consumenten switchen naar goedkopere opties in het winkelschap.
Ambitieus is hij ook. "Naast bezuinigingen kunnen we ook meer marge uit de markt halen." Daarbij gaf hij aan het een voorrecht te noemen om FrieslandCampina te mogen leiden. "Het is een geweldig mooi bedrijf. Onze keten van gras tot glas is uniek." De bekende FrieslandCampina-kreten zitten al goed tussen de oren van de nieuwe kapitein. Nu het logge zuivelslagschip weer binnen de boeien zien te krijgen, al zegt hij geen toverstok in handen te hebben.