Dat de spotprijzen voor room, magere melkconcentraat en melk in de achterliggende weken zouden stijgen, was wel verwacht. De opleving die nu zichtbaar is, is echter een verrassing. Een grote verrassing zelfs. Nooit eerder was het verschil tussen de room- en boterprijzen zo groot als nu. Een situatie die niet lang stand kan houden.
De roomnotering van DCA stond in week 39 iets meer dan €2.000 boven de boternotering van ZuivelNl. Sinds 2010 kwam dit niet eerder voor. Over de periode daarvoor is geen data beschikbaar. Een prijsverschil van €1.000 is al ongewoon groot, laat staan de kloof die nu zichtbaar is. Op basis van de huidige roomnotering van €6.595 per ton, zou boter in theorie minstens €5.400 per ton moeten opleveren. De praktijk is dat amper €4.500 per ton wordt betaald. In historische context nog niet eens een slecht prijsniveaus, maar wel volledig uit de pas met de hoge roomprijzen.
Boterproducenten die hun roomaanvoer op de spotmarkt moeten veiligstellen, zitten daarom met de vingers tussen de deur. Zij kiezen ervoor om minder te produceren en eerst de bestaande botervoorraden uit te leveren. Die zijn er naar verluidt genoeg in de Europese vries- en koelhuizen, al weet niemand precies hoeveel.
Franse aanvoer extreem laag
Ondanks de vraaguitval van boterproducenten stegen de roomprijzen in de voorbije weken razendsnel. Deels komt dit door de seizoensmatige daling van de melkaanvoer in Europa die nu in veel landen in het dal zit, of daarnaartoe beweegt. Daar komt bij dat de aanvoer in prijsbepalende landen als Frankrijk onder het niveau ligt van andere jaren. De Franse aanvoer ligt zelfs bijna 10% onder het langjarig gemiddelde. De dalende trend speelt al jaren door stoppende melkveehouders en wordt versterkt door de zomerdip in augustus. Doorgaans is Frankrijk een aanbieder van room, maar op dit moment zijn producenten daar koper. Ook andere Zuid-Europese landen als Griekenland en Italië blijven ook na het toeristenseizoen relatief grote volumes afnemen, zo geven insiders aan. De vraag komt met name uit het verssegment. Hoewel de prijsstijgingen op de roommarkt deels dus wel te verklaren zijn, is de mate waarin verrassend te noemen.
Ook magere melkconcentraat profiteert van het schaarse aanbod en goede vraag uit het verssegment. De prijzen zijn recent opgeklommen tot krap €2.500 per ton. Daarmee noteert concentraat zelfs boven de magere melkpoederprijzen, wat niet vaak voorkomt. Ook dit is niet volhoudbaar, net als de gespannen situatie op de roommarkt.
Meer melk op komst
De melkaanvoer zal in de komende weken seizoensmatig weer toenemen. In Frankrijk historisch gezien vanaf deze week al, in Nederland en Duitsland een paar weken later. Daarmee neemt de schaarste af en zullen de spotprijzen ongetwijfeld gaan dalen. Sommige insiders waarschuwen zelfs voor een prijscrash. Deze was zelfs al verwacht, maar voorlopig houden de hoge room en magere melkconcentraatprijzen nog stand.