ACM blaft wel, maar bijt zuivelbedrijven niet

Aan één ding brandt de ACM zich niet: dat is aan de vraag wat een 'eerlijke melkprijs' is. Misschien begrijpelijk, want het antwoord op die vraag zou zomaar subjectief kunnen worden opgevat. Ondertussen is juist dit antwoord wel datgene lijkt waar melkveehouders het liefst willen horen: hoe en wanneer ontvangen zij een eerlijke en ook kostendekkende melkprijs?

Uitgelegd en nagestuurd
Lactalis Leerdammer heeft sinds de uitspraak van september vorig jaar gezocht naar een manier om aan de bezwaren van de ACM tegemoet gekomen. Vanzelf is daarover contact geweest. Lactalis heeft ook uitstel gevraagd en gekregen van de ACM om, in overleg met de leveranciers, een andere melkprijssystematiek te ontwerpen. Leveranciersorganisatie LVLC, die de oude en als oneerlijk beoordeelde systematiek bij de ACM heeft aangekaart, lijkt niet veel te zijn betrokken. Wel is met de klankbordgroep de Leerdammer-leveranciers gesproken, alhoewel die ook niet per se hoefde in te stemmen. Bij de laatste ronde van voorjaarsbijeenkomsten is de nieuwe systematiek verder uitgelegd en vervolgens aan de leveranciers nagestuurd. Sinds deze week is helder dat de ACM ermee heeft ingestemd. De last onder dwangsom van ruim €1 miljoen kan dus ook van tafel.

Marktconformiteit
De systematiek komt er ruwweg op neer dat de melkprijs voor 80% wordt gebaseerd op de (wijziging van de) garantieprijs van FrieslandCampina - wat op zich al een 'prijsmandje' is - en voor 20% op de gemiddelde Europese melkprijs, aangevuld met correcties voor onder meer het presteren van de eigen onderneming. Dit moet een vorm van marktconformiteit aantonen. Zo is het tenminste aan de leveranciers uitgelegd. Lactalis Leerdammer heeft nog geen officiële toelichting gegeven.

Bovengenoemde 2 zaken: uitleg over de totstandkoming van de melkprijs en het informeren daarover van alle leveranciers zijn doorslaggevende zaken. Instemming van alle leveranciers is geen vereiste. Kiezen voor een andere afnemer van de melk is namelijk ook een optie, zo geeft de ACM aan.

ACM schetst draaiboek
Met deze uitkomst is in wezen ook het draaiboek geschetst voor andere particuliere verwerkers en hun leveranciers. Het mag worden verwacht dat de uitspraak van de ACM ook richtinggevend zal zijn voor de Geschillencommissie OHP is de zaak tussen Vreugdenhil Dairy Foods en een leverancier. Ook daar werd met name een gebrek aan transparantie geconstateerd en wordt opheldering gevraagd.

Of hiermee een einde komt aan de discussie tussen boeren en verwerkers over de totstandkoming en hoogte van de melkprijs, is zeer de vraag. De ervaring die partijen in Frankrijk hebben opgedaan met wetgeving rond vermeend oneerlijke handelspraktijken doet vermoeden dat het niet echt veel verandert, behalve de procedure die moet worden doorlopen bij de totstandkoming van de melkprijs.

Afstemmen, maar niet te veel
En natuurlijk moet die niet te veel afwijken van wat bij andere bedrijven eerlijk wordt gevonden, tenzij er uitzonderlijke omstandigheden spelen. Maar te veel afstemming mag ook weer niet, want dan is er geen concurrentie meer. En dat kan een mededingingsautoriteit ook niet goedkeuren.