Zuivel zucht, maar imago en 'hi-protein' geven hoop

Voorzitter Albert de Groot (ook CEO van Vreugdenhil Dairy Foods) heeft het naar eigen zeggen in zijn hele meer dan 30-jarige carrière in de zuivelsector nog nooit meegemaakt dat de prijzen zo hard en zo snel naar beneden gingen als in de laatste maanden. Er wordt pijn geleden. Collega-ondernemers beamen dat.

Veel meer wordt er echter niet over de markt gesproken. Het mag niet vanwege mededingingsregels en de EDA probeert ook op de langere termijn te kijken, door de conjunctuur heen. En na moeilijke tijden, komen er ook andere momenten. Bovendien lijkt het erop dat de maatschappij weer positiever tegenover zuivel staat.

Jonge generatie
Voorbij zijn de tijden dat melkvet werd gezien als ongezond, zo signaleren consultants van McKinsey. "Het is nu meer neutraal", aldus partner Karl Nilsson. "Anderzijds is een hele jonge generatie bezig met zuivelproteïnes." De prijs zit nu dus wel een tijdje tegen, maar het imago is verbeterd. Dat is een belangrijke troost voor de zuivelsector.

Ook los van de markt zijn er nog genoeg uitdagingen voor de melkveehouderij en de zuivelsector. Daarover mag ook Rob de Wijk van het Haags Centrum voor Strategische Studies iets zeggen. Hij benadrukt het belang van zuivel en voedselproductie in het algemeen als een strategisch bezit.

ASML en landbouw
Voor Nederland is het volgens hem zelfs een van de zeer weinig strategische bezittingen, samen met ASML. De Nederlandse overheid moet naar de mening van De Wijk niet alleen waken dat er een agrarische sector overblijft, maar ook dat er genoeg van overblijft. Kwaliteit alleen is niet genoeg, ook kwantiteit telt. Jammer dat veel ngo's daar geen enkel oog voor hebben. Die redeneren volgens hem te kortzichtig en, net als veel andere Nederlanders, vooral vanuit de gedachte van 'niet in mijn achtertuin.'  Die houding kan ze volgens hem nog aardig gaan bezuren.

Een geluk is wel dat er nu een andere Europese Commissie zit, die – aldus Alisa Tiganj, lid van het kabinet van landbouwcommissaris Christophe Hansen – niet meer van bovenaf van alles oplegt aan de landbouw, maar samen met de sector werkt aan een beter en eenvoudiger beleid. Voor december, over een maand, wordt een nieuw pakket aan vereenvoudigingsvoorstellen voorzien en ook daarna wil de Commissie boeren weer verder vooruithelpen.

Lobbywerk in Brussel
De Europese Commissie is er sinds de Russische inval in Oekraïne van overtuigd geraakt dat ze zuiniger moet zijn op de eigen boeren. Bovendien moet ook meer rekening worden gehouden met andere machtsfactoren, zoals China. Lobbywerk van organisaties als de EDA helpt ook een handje. De toestemming voor de inzet van verwerkte mest als kunstmestvervanger – bekend als Renure – is er gekomen door pleidooien van veel partijen, volgens de EDA ook mede door haar. Zoals ook de emissieheffing (ETS) is afgehouden mede dankzij de EDA. De club houdt kantoor in Brussel en heeft van daaruit regelmatig overleg met Commissie en het Europarlement, wat toch heel anders is dan in de tijd dat de 'Green Deal' over Europa werd uitgerold, en daar is de zuivel ook blij mee. Europa wil boeren houden, móét boeren houden, zei ook demissionair minister van LVVN Femke Wiersma tijdens een kort optreden.