Duidelijke terugval voor Ierse melkproductie

De Ierse melkproductie kende in september een forse afkoeling. Met 797.700 ton lag de productie slechts 0,9% hoger dan een jaar eerder. Daarmee is de groei duidelijk kleiner dan de 6,47% in augustus en de laagste toename sinds februari. De productie van vet en eiwit was iets hoger door een hoger vetgehalte en kwam uit op 68.040 ton (+1,37%).

Het najaarsweer hielp niet mee. Door bovengemiddelde regenval in september en oktober raakte de bodem verzadigd, waardoor veel koeien eerder op stal moesten en bedrijven meer afhankelijk werden van krachtvoer. Ook de groei van grasland blijft achter, wat het risico vergroot op een krappe ruwvoervoorraad in 2026.

De cumulatieve melkproductie tot en met september steeg met 5,71% tot 7,59 miljoen ton, dankzij een goede lente en zomer. De totale productie van melkbestanddelen nam toe met 6,37% tot 588.730 ton.

Melkprijzen onderuit
In september zakte de Ierse melkprijs tot €51,86 per 100 kilo, de eerste maand met een jaar-op-jaar daling (-10,56%). Dit staat in schril contrast met de EU-gemiddelde prijs, die juist met 7,66% steeg tot €53,41 per 100 kilo. Ierland loopt voorop in het verlagen van de melkprijzen. In oktober kondigden onder meer Dairygold, Centenary en Lakeland opnieuw verlagingen aan van 3 tot 4 cent per liter. Daarmee komen melkprijzen dicht in de buurt van – of zelfs onder – de gemiddelde nationale kostprijs van 42 cent per liter. De verwachting is dat de melkprijzen verder dalen tot onder €40 per 100 kilo. 

Voor veel melkveehouders betekenen de dalende marges een forse verslechtering van de bedrijfsresultaten, zeker vergeleken met de stabielere eerste helft van het jaar. Volgens IFAC (Irish Farm Accounts Co-operative Society) kunnen de huidige marges ertoe leiden dat de winstgevendheid van bedrijven in 2026 onder kostprijs zakt. Adviseurs raden melkveehouders aan om zich tijdig voor te bereiden op mogelijke liquiditeitsproblemen in het nieuwe jaar.

Zicht op derogatie
De onderhandelingen rondom verlenging van mestderogatie in Ierland verloopt voorspoediger. De Europese Commissie is voornemens Ierland opnieuw een derogatie te verlenen op de Europese Nitraatrichtlijn, waardoor melkveehouders meer dierlijke mest mogen blijven uitrijden dan de standaardnorm van 170 kilo stikstof per hectare. Dat heeft de Ierse minister van Landbouw, Martin Heydon, meegedeeld aan het parlement. Het voorstel van de Commissie moet nog worden goedgekeurd door het Nitraatcomité, waarin alle EU-lidstaten zijn vertegenwoordigd.

Volgens Heydon zal Brussel wel extra voorwaarden koppelen aan een nieuwe derogatieperiode. Ierland moet onder andere voldoen aan de Europese Habitatrichtlijn, wat betekent dat 583 natuurgebieden opnieuw beoordeeld moeten worden. Omdat dit een omvangrijke exercitie is, stelt de Commissie voor om de derogatie met drie jaar te verlengen, zodat Ierland voldoende tijd heeft om deze beoordeling af te ronden.