Fusie FrieslandCampina en Milcobel heuglijk en nodig

Leden-melkveehouders zullen er vast iets anders bij voelen, maar de analyse van Fitch kunnen ze misschien goed volgen. De omzet krijgt weliswaar een impuls van zo'n 12%, maar de marge-bijdrage van Milcobel is tamelijk laag, zo schrijven de analisten van Fitch op in hun uit november daterende rapportage. De winst daalt er in eerste instantie dus door. Voor de resultaatontwikkeling is de recente aankoop van Wisconsin Whey Protein een veelbelovender ontwikkeling, mits daar niet te veel geld voor is betaald.

Rust en richting
FrieslandCampina heeft een aantal moeizame jaren achter de rug. Er is fors gereorganiseerd, er zijn onderdelen afgestoten en de koers is enkele malen verlegd, maar ten opzichte van de concurrentie is het in de voorbije jaren achterop geraakt. Concurrenten als Arla, Lactalis, Müller en dichterbij ook A-ware, deden het beter.

Met Sybren Attema als voorzitter en nu Jan Derck van Karnebeek als CEO, lijkt het bedrijf weer in beter vaarwater terecht gekomen. Er is in ieder geval meer rust, de neuzen lijken meer dezelfde kant op te staan, en er wordt weer meer ondernomen in plaats van financieel geschoven.

Aanvoer veilig stellen
De fusie met Milcobel helpt in eerste instantie vooral om de aanvoerbasis veilig te stellen en massa te behouden, hoe vreemd dat ook mag klinken op een moment dat de beschikbaarheid van melk eerder een last is dan een lust. Dit laatste is echter een korte-termijnprobleem. Structureel gezien moet worden verwacht dat de melkaanvoer gaat dalen, zeker in Noordwest-Europa. Beperkingen voor de landbouw, een lage waardering voor boeren, een teruglopend aantal bedrijven en hoge productiekosten zijn oorzaken. Daarom is Milcobel toch echt een aanwinst, al keek FrieslandCampina in eerste instantie naar grotere partners. Er zijn niet meer zo veel mogelijkheden om in één klap een fors aantal leveranciers erbij te krijgen.

Van afstoten naar aantrekken
Voor sommige melkveehouders, met name in België, kan dit wrang voelen, al maakt de (voor hen hopelijk) hogere melkprijs na de fusie veel goed. Want nog maar goed tien jaar geleden deed FrieslandCampina haar best om van een hele groep Belgische leveranciers af te komen. FrieslandCampina België moest reorganiseren en probeerde ruim 440 boeren te 'slijten' aan Milcobel. Deze had er wel oren naar, maar de betreffende boeren zelf waren er niet allemaal van gediend.

Een flinke groep vertrok naar andere verwerkers. Toen FrieslandCampina in 2020 de poederproductie in Aalter verkocht aan A-ware en ook melkveehouders ging werven, kon het nog steeds profiteren van de teleurstelling bij veel Vlaamse boeren in FrieslandCampina. Inmiddels is de situatie nagenoeg 180 graden gedraaid. FrieslandCampina heeft de deuren weer wijd opengezet.

High-protein trend
Milcobel heeft bovendien meer te bieden dan melk alleen. De kaasproductie, en eigenlijk vooral de weiproductie, is ook een mooie aanwinst, al moet daarover nog wel een robbertje worden gevochten met Arla, zo mag worden aangenomen. De wei van Milcobel gaat nu immers nog voor een groot deel naar dit bedrijf.

Wei is (weer) het nieuwe goud van de zuivel, al lag dit product ook al aan de basis van het eerdere babyvoedingssucces bij FrieslandCampina. Het is nu vooral de high-protein trend die wei veelgevraagd maakt. Hiervoor moet kaaswei wel eerst worden geconcentreerd en opgewaardeerd tot wei-eiwit concentraat (WPC) en wei-eiwit isolaat (WPI). WPC80 brengt momenteel tussen de €13.000 en €14.000 per ton op, WPI90 – afhankelijk van de precieze specificaties – tot meer dan €24.000 per ton. Deze WPC's en WPI's gaan in sportvoeding, medische voeding en voeding voor speciale doelgroepen, zoals ouderen. Ze hebben ook een belangrijke rol in het menu van mensen die medicijnen gebruiken om gewicht te verliezen.

Achterstand inlopen
Met Milcobel en Wisconsin Whey Proteins erbij kan FrieslandCampina stappen zetten in de wei-markt en weer iets van de achterstand op bedrijven als Arla inlopen. FrieslandCampina is ondertussen wel meer dan wei alleen. Het bedrijf is nog altijd sterk in kaas zelf, maar is ook heel sterk met kindervoeding en met allerlei zuivelproducten op Aziatische, Arabische en Afrikaanse markten. Met 'witte' zuivel in Europa is het echter minder sterk dan, opnieuw, Arla. De nieuwe dynamiek bij FrieslandCampina schept evenwel ook voor nieuwe kansen, nieuwe doelen. Daarbij kan de fusie met Milcobel een goede stapsteen zijn. Voor de leden-melkveehouders is dat ook goed, hoewel naar verwachting de Milcobel-leden er in eerste instantie het meest op vooruit zullen gaan. Hun oude coöperatie presteert immers al langere tijd zwak. De FrieslandCampina-leden moeten de winst van de fusie op langere termijn bezien.