Nieuws Inkomensraming
Daling melkprijs scheelt boer al gauw een ton
2026 wordt een spannend jaar voor de melkveehouderij. Dit jaar was de gemiddelde melkprijs €56. Dat ligt eind van het jaar zeker 10% lager, geeft sectorexpert Alfons Beldman aan tijdens de presentatie van de inkomensraming van Wageningen Economic and Social Research (WUR). In combinatie met hogere kosten zou het hem 'niet verbazen als een aantal melkveehouders echt in liquiditeitsproblemen komen'.
Voor 2025 wordt het gemiddelde inkomen voor melkveehouders geraamd op €120.000 per onbetaalde arbeidsjaareenheid (aje). €46.000 meer dan in 2024 en €53.000 hoger dan het gemiddelde voor de afgelopen vier jaren. De gemiddelde melkprijs lag met €56 per 100 kilo inclusief nabetaling en toeslagen 9% hoger dan in 2024. Zoals bekend is de melkprijs de laatste maanden een stuk gedaald. Volgens Beldman vertaalt de lagere melkprijs zich naar €100.000 tot €150.000 minder aan inkomsten voor een gemiddeld bedrijf. "Als je daarbij optelt dat ook dat ook de mestafzetkosten voor een gemiddeld bedrijf nog weer omhoog gaan, dan kan het voor een aantal bedrijven best wel lastig worden."
De kritieke melkprijs is volgens de WUR-experts hoog in de €40, bijna €50 en daar beginnen we nu onder te komen. "Het blijft moeilijk te voorspellen hoe die prijs zich het komende jaar gaat ontwikkelen, maar ik denk dat veel melkveehouders zich daar best wel zorgen over maken", aldus Beldman.
Voor de langere termijn zitten de zorgen volgens hem vooral bij 'voortdurende beleidsonzekerheid', waardoor het lastig is om voor de lange termijn beslissingen te nemen. "Je bent natuurlijk afhankelijk van de markt en daar zit altijd onzekerheid in. Op zich zijn melkveehouders dus wel wat gewend, maar nu is er ook onzekerheid over welke ruimte je hebt om je bedrijf te ontwikkelen. Het lijkt erop dat de sector naar meer grondgebondenheid moet, dus grond is een investering waar je niet heel snel spijt van krijgt, maar voor andere investeringen is het gewoon lastig. Je ziet wel dat sommige bedrijven wel kiezen voor bijvoorbeeld stikstofstrippers omdat ze hopen dat ze op termijn daarmee meer vee mogen houden, maar daar heb je geen zekerheid over."
Of er met een nieuw kabinet duidelijkheid komt? "Dat roepen we nu al een paar kabinetten, dat er wat meer duidelijkheid moet komen, maar dat is toch nog niet echt gelukt. De focus ligt heel erg op stikstof, maar dat geldt ook voor het klimaatbeleid: er ligt een doel, maar geen vertaling naar wat het betekent voor de individuele boer. Dat geldt ook voor de Wet Dierwaardigheid: welke eisen gaan daar nu precies gelden? En over twee jaar hebben we de evaluatie van de Kaderrichtlijn water en waarschijnlijk halen we daar de doelen ook niet."
Grote inkomensverschillen binnen de sector
Binnen de sector zijn er grote verschillen in inkomen. Die zijn er eigenlijk altijd al geweest, geeft Beldman aan. Sectorexpert Jakob Jager vult aan: "Als het inkomen heel hoog is, dan is de spreiding vaak ook heel hoog. Je ziet dat door de jaren heen de spreiding enigszins toeneemt. Maar daar zit ook het schaalgrootte-effect, bedrijven worden gemiddeld steeds groter en groter en daardoor worden ook de niveaus van de inkomens hoger."
Over het algemeen hebben grotere bedrijven een hoger inkomen, maar ook tussen bedrijven van vergelijkbare omvang zie je grote verschillen in inkomen, geeft Beldman aan. "Het zit toch vooral in technische prestaties. Hoeveel voer weet je van je land te halen en hoe goed weet je dat om te zetten in melk? Daar zitten echt grote verschillen tussen bedrijven."
Biologische bedrijven haalden in 2025 het hoogste gemiddelde inkomen ooit. Het aandeel biologische melk stagneert ondertussen op 2,2% van het volume. Het percentage biologische melkveebedrijven neemt toe, maar dat is volgens de experts te verklaren doordat het aantal gangbare bedrijven continu afneemt. Het aantal biologische melkveebedrijven bleef dit jaar namelijk gelijk.
De hoofdtrend die Beldman over een langere periode zien is die van continu een heel geleidelijke schaalvergroting en intensivering. Beldman: "Met name in melkproductie per hectare. Elk jaar een stapje groter: vier, vijf, zes koeien meer en de melkproductie per koe stijgt eigenlijk continu elk jaar." Jager noemt als trend ook de kostprijs van de melk. "Die neemt de laatste jaren toch wel heel sterk toe. In 2024 heb je een kostprijs van €54, vier jaar daarvoor was die €45, dus dat gaat wel heel rap. Die vaste kosten tikken heel erg aan en die gaan ook niet meteen afnemen, op de voerkosten na dan. De kosten nemen eerder nog toe." En de rente is ook een stuk hoger dan een jaar of drie, vier geleden, vult Beldman aan.
"Op zich kunnen melkveebedrijven een korte periode met een lage melkprijs overleven. Privé de broekriem aantrekken, minder uitgeven en investeringen uitstellen, misschien onderhoud uitstellen, maar dat moet niet structureel worden. Op een gegeven moment moet de bank dan ook wel mee. Dan moet je al denken aan uitstel van aflossingen. Maar een half jaar zou moeten kunnen, hooguit een jaar. Je mag hopen dat melkveehouders ook iets van een buffer hebben voor een wat slechtere periode", zegt Beldman.
Hij wijst op 2009 dat 'echt een heel slecht jaar' was. "Toen hebben heel veel melkveehouders gezegd: 'Dit gaat me niet meer gebeuren, ik zorg dat ik een buffer heb'. Maar ik ben wel benieuwd of ze die buffer nu nog hebben. Het advies voor een buffer is 5, 6 cent per kilo melk. 2016 was ook een moeilijk jaar en als je financieel goed georganiseerd bent, dan heb je daar iets voor achter de hand, maar dat heeft niet iedereen."
Lange termijn positief
Wat we dit jaar op de fritesmarkt hebben gezien, dat er plots heel veel goedkope concurrentie uit het buitenland komt en de vraag daarmee wegvalt, dat zien de sectorexperts bij zuivel niet snel gebeuren. Beldman: "Ik vraag me af waar die dan vandaan moet komen. Binnen Europa zien we dat eigenlijk niet. Dat zal niet zo heel snel gebeuren." Het mag misschien en spannend jaar worden, de langetermijnvooruitzichten blijven volgens de sectorexperts positief voor de melkveehouderij. De wereldwijde vraag naar zuivelproducten stijgt nog steeds. In Europa zijn verder meerdere landen waar de productie wat stagneert en dat biedt voor Nederland weer perspectief.
Linda van Eekeres
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.