De zuivelmarkt is in de tweede helft van 2025 gestaag verder verslechterd, wat een forse impact heeft gehad op FrieslandCampina, en vooral in het komende jaar ook zal hebben op de leden. Want er blijft druk staan op de melkprijzen. Toch zit de top van FrieslandCampina er redelijk ontspannen bij. De onderneming doet hard z’n best en er is een duidelijke visie van hoe verder te gaan.
Dit signaal geven CEO Jan Derck van Karnebeek en voorzitter Sybren Attema tegen het einde van het jaar af tijdens een bijeenkomst met vakjournalisten. Het is zwaar in de markt, maar er is zijn ook successen behaald, zo willen ze aangeven. Er is een Amerikaanse weiverwerker bijgekocht, er is gefuseerd en er blijven ook markten waar nog steeds geld wordt verdiend.
Trots op prestaties
"We zijn er trots op hoe we het doen," aldus van Karnebeek. De onderneming heeft het natuurlijk ook lastig op markten als die voor melkvet en kaas, en heeft om te gaan met nieuwe tarieven en handelsoorlogen. "Maar er is altijd wel ergens een markt die in de fik staat," constateert de CEO.
Veilige markt met marge
FrieslandCampina actief is op heel veel verschillende markten, in diverse delen van de wereld en dat daardoor de risico's goed zijn gespreid. Van Karnebeek wijst erop dat FrieslandCampina sterk is in de hoogwaardige ingrediënten, met name in wei-ingrediënten. Dit is een lucratieve markt, waarvan het bedrijf met de recente aankoop van Wisconsin Whey Products een extra graantje van hoopt mee te pikken. "We versterken hiermee iets waar we al goed in zijn." Een extra voordeel is dat dit bedrijf in de VS is gevestigd, waarmee ook extra geografische scheiding is geborgd, plus dat de VS nog steeds als een redelijk veilige markt geldt.
Chinese markt
Andere veilige en ook mooi winstgevende markten zijn die voor medische voeding en producten die daar dichtbij liggen, zoals hoogwaardige kindervoeding. Tekenend in dit verband is misschien dat FrieslandCampina weliswaar ook te maken heeft met nieuwe Chinese handelstarieven, maar niet voor kindervoeding en andere hoogwaardige producten. Om maar te zeggen dat de Chinese autoriteiten ook echt wel weten wat ze doen.
Ook riskantere markten
De onderneming wil ondertussen ook actief zijn op snelgroeiende consumentenmarkten elders in de wereld. Daar is ook geld te verdienen, maar is het ondernemersklimaat vaak ongewisser en kunnen de resultaten sterk wisselen.
Soepel samenwerken
Wat bij alle activiteiten zwaar meeweegt, is dat de onderneming als geheel soepel werkt en goed op elkaar is ingespeeld. Daar ligt volgens Van Karnebeek ook het zwaartepunt van zijn werk. "De meeste tijd ben ik kwijt aan het soepel laten lopen van ons bedrijfsmodel." De integratie van de Milcobel-bedrijven zal in dit verband extra aandacht vragen, maar de hoop in Amersfoort is dat dit ook voortvarend kan worden opgepakt. Direct in het nieuwe jaar zal een begin worden gemaakt met dit traject, wat ook een gedeeltelijke reorganisatie vereist.
Drommen Duitse leden
Ook de integratie van de Milcobel-leden vraagt de nodige aandacht, aldus Attema. Er komen volgende de gegevens die er nu zijn, zo'n 1.500 leden-bedrijven bij. Daarnaast wint FrieslandCampina ook los daarvan nog 'heel veel' nieuwe leden; in België, Noord-Frankrijk en vooral in Duitsland. De voorzitter wil exacte aantallen bewaren tot de presentatie van het jaarverslag, maar volgens hem komen er elke dag nieuwe leden bij, waarvan tweederde uit Duitsland. Soms komen ze individueel, soms ook via een leverancierscoöperatie. Een deel van die nieuwe leden zal overigens niet direct gaan leveren, maar vaak ook pas per 2027. Dit is en verband met de opzegtermijn elders. Het beleid is dat nieuwe Duitse leden kunnen toetreden tot ongeveer 150 kilometer afstand van een van de fabrieken in Nederland.
Spoeling dunner
Sommige leden kunnen zich afvragen waarom FrieslandCampina juist nu een grote groep leden erbij moet aannemen, terwijl er momenteel heel veel melk melk is. Waarom dan nog meer? Het maakt de spoeling alleen maar dunner en is ongelukkig. Attema stelt dat FrieslandCampina dit in een ander perspectief ziet. De algemene verwachting is dat de melkveehouderij in heel Noordwest-Europa gaat krimpen op de langere termijn. Het jaar 2025 laat dan misschien een iets ander beeld zien, op langere termijn gaat het anders. Daar wil FrieslandCampina op inspelen, ook vanuit het belang om voldoende massa te behouden om een breder speler te kunnen blijven.
Comfortabel
Van Karnebeek valt hem bij: "We voelen ons zeer comfortabel met al die nieuwe leden erbij. Als dit ongeluk is, dan ben ik een gelukkig mens."
De nieuwe leden moeten wel een toelatingstoets ondergaan. "Ze moeten passen bij de coöperatie en wij vinden weidegang ontzettend belangrijk.
Onderscheidend van intensief
Daarmee onderscheiden we ons van de intensieve veehouderij," aldus Attema. Hij begrijpt wel dat het een dilemma kan zijn voor boeren, omdat weidegang minder goed scoort voor emissies. Bovendien is het onderscheidend vermogen van weidemelk richting de consument vrijwel verdwenen. Toch is het wel heel belangrijk voor de duurzaamheid in het algemeen en voor het beeld van de melkveehouderij.
Weidegang is desondanks geen harde eis, zo wordt duidelijk. "Voor je duurzaamheidsopgave zou je verschillende bedrijfstypes bij je leden moeten hebben, menen Attema en Van Karnebeek. Daar wordt in het vernieuwde Foqus Planet Programma ook rekening mee gehouden. Het geeft boeren een keuzemenu met duurzaamheidsopties. Hoe duurzamer, hoe hoger de beloning.