De Tweede Kamer heeft ingestemd met een motie voor een heffing op het gebruik van stikstofkunstmest. De motie bracht heel wat boze reacties onder boeren teweeg. Wat is precies de bedoeling van de motie en wat zijn de gevolgen?
Er werd dinsdag 6 november gestemd over de moties die tijdens de behandeling van de begroting van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit zijn ingediend. Toen werd ook gestemd op de motie van Laura Bromet (GroenLinks) en William Moorlag (PvdA). Zij willen dat Carola Schouten de heffing op het gebruik van stikstofkunstmest meeneemt in de uitwerking van de visie 'Landbouw, Natuur en voedsel: waardevol en verbonden'.
Kringlooplandbouw
Initiatiefnemer Bromet geeft aan dat de motie een direct gevolg is van de visie van Schouten. "In deze visie is geen ruimte voor kunstmest", aldus Bromet. Ze heeft gezien dat boeren verontwaardigd reageren. "We vragen niet het onmogelijke, kijk naar de biologische boeren. We willen, waar het om het vervangen van kunstmest gaat, belemmeringen in de wetgeving wegnemen. En ik ga ook met boeren praten over deze belemmeringen." Bromet heeft al een aantal boeren uitgenodigd om in Den Haag te komen praten.
Het valt Bromet op dat er 2 soorten boeren zijn: behoudende boeren die overal tegen zijn en de vooruitstrevende boeren die inspelen op nieuwe situaties. "Er gaat veel veranderen en dat kun je niet tegenhouden, je kunt er maar beter voorbereid zijn. De landbouwvisie is daar duidelijk over: boeren horen bij Nederland, maar dat mag niet ten koste gaan van de leefomgeving."
Te veel dieren
GroenLinks vindt dat er te veel dieren zijn, maar dat wil niet zeggen dat de normen voor dierlijke mest niet verruimd kunnen worden. Er moet worden onderzocht wat de gevolgen zijn en wat gewassen nodig hebben. "Voor GroenLinks is landbouw niet het enige belang", aldus Bromet. "We vinden bijvoorbeeld ook biodiversiteit en ammoniakuitstoot belangrijk." Hoe het verminderen van kunstmestgebruik uitpakt, zal Schouten moeten laten onderzoeken.
Reinier Gerrits van Meststoffen Nederland is niet blij met de motie van de partij. "Kunstmest is de laatste optie voor de boer. Akkerbouwers krijgen vaak fors betaald om dierlijke mest uit te rijden en zullen (voor zover dit nuttig is en binnen de milieunormen wordt toegestaan) voor dierlijke mest kiezen in plaats van kunstmest." Hij denkt dat een heffing vooral kostenverhogend werkt, maar verder niet zoveel verschil zal maken.
Precisielandbouw
"Voor ons begint duurzame bemesting bij een optimale inzet van dierlijke mest als basisvoorziening van de benodigde nutriënten. De organische stof van dierlijke mest verbetert de bodemstructuur en stimuleert het bodemleven." Naast de basisbemesting, blijft extra bemesting van met name stikstof nodig (afhankelijk van de bodemtoestand en de dynamiek in nutriëntenlevering, de mestgift en het opbrengstniveau).
Minerale meststoffen kunnen op maat worden samengesteld en voorzien in de specifieke behoeften aan de diverse voedingsstoffen. Kunstmest maakt precisiebemesting mogelijk. Gerrits maakt zich zorgen over lagere opbrengsten als resultaat van minder kunstmestgebruik en de gevolgen daarvan op wereldwijde schaal. "Het zal een zwaarder beslag leggen op de landbouwgronden in Zuid-Amerika", voorspelt hij.
De gewasopbrengsten voor zowel veevoer als voor de humane voeding zullen immers afnemen. Aangezien er wel behoefte is aan dat voedsel zal het elders vandaan gehaald moeten worden. Krachtvoer in de vorm van soja komt doorgaans uit Zuid-Amerika. Gerrits voorziet dat de maatregel een gesloten kringloop beslist niet zal bevorderen.
Hoogste doel
Voor GroenLinks is de allerhoogste opbrengst niet het doel, Bromet denkt dat als Nederland slaagt in het ontwikkelen van een circulaire landbouw, andere landen volgen: "Alle landbouw zal circulair moeten worden, willen we de aarde door kunnen geven aan de volgende generatie."