Column Erik Marcus
Huwelijkse voorwaarden naar de agrarische maat
D66, PvdA en VVD willen het huwelijk moderniseren. Voorhuwelijkse bezittingen en schulden en bijvoorbeeld erfenissen en giften moeten niet meer standaard worden opgenomen in de gemeenschap van goederen. Nederland kent als een van de weinige landen ter wereld nog het principe van een algehele gemeenschap van goederen. Alleen in Suriname en Zuid-Afrika trouwen ze, als niets wordt geregeld, ook op deze wijze.
In de Tweede Kamer is een voorstel ingediend om de huidige wet zodanig aan te passen dat niet het trouwen in gemeenschap van goederen, maar het trouwen op huwelijkse voorwaarden voortaan het uitgangspunt wordt. Het wetsvoorstel resulteert er in dat de wettelijke gemeenschap van goederen beperkt blijft tot dat wat beide echtgenoten tijdens hun huwelijk hebben ingebracht met inkomen uit arbeid.
Bezittingen en schulden van voor het huwelijk vallen daardoor niet meer standaard in de gemeenschap van goederen. Bij tijdens het huwelijk ontvangen erfenissen of giften is er met het huidige stelsel onder andere sprake van willekeur. Het kan dat na een scheiding de ene partner een erfenis niet hoeft te delen door een uitsluitingsclausule, maar de ander wel omdat deze clausule ontbreekt.
Het wetsvoorstel betekent een grote verandering voor Nederland. In ons land trouwde in de periode 2004 tot en met 2009 ongeveer driekwart van de mensen zonder huwelijkse voorwaarden. In de agrarische praktijk is dat wel anders. Het belang van huwelijkse voorwaarden is bij vrijwel iedereen bekend. Het opmaken van deze voorwaarden vindt vooral plaats met het oog op de continuïteit van het bedrijf.
Deze wetswijziging betekent niet dat we kunnen stoppen met het maken van huwelijkse voorwaarden. In de agrarische sector zijn standaard huwelijkse voorwaarden immers niet goed genoeg. Partijen willen dat als het huwelijk mocht stranden, het bedrijf in elk geval in stand blijft. Dat vraagt om specifieke huwelijkse voorwaarden. Deze zijn onder andere afgestemd op de verkrijging van het bedrijf, de wensen daaromtrent en de aansprakelijkheid voor schulden.
Vandaag de dag kunnen we dat niet voldoende regelen met een standaard document. Met het wetsvoorstel worden een aantal zaken weliswaar beter geregeld, maar wordt er geen rekening gehouden met de onderneming. En zeker niet met een agrarische onderneming en de financiële belangen die daarbij aan de orde zijn. Als de Hema naast het samenlevingscontract in de toekomst huwelijkse voorwaarden gaat aanbieden, is dat voor een agrarische ondernemer geen verstandige keuze om daar gebruik van te maken. Het blijft maatwerk.
Bij elke klant is een scheiding een verdrietig proces. Het verdriet en vaak ook de boosheid om hetgeen zij en hij elkaar hebben aangedaan en vaak nog aandoen. En dus ontaarden de discussies over hoe de zaak af te wikkelen en hoe verder, vaak in ruzie. Soms zelfs jarenlang met een tussenkomst van de rechter waarbij iedereen een verliezer is. Meestal omdat zaken in het verleden niet goed genoeg zijn vastgelegd of niet voorzien in de situatie zoals die na jaren is ontstaan.
Gelukkig hoor ik ook dat ik als adviseur een goede rol hebben kunnen spelen, dat ik echt heb kunnen helpen. Zoals het verhaal van Tom en Ingrid die in een echtscheiding verzeild raakten. Bij beiden stond gelukkig de voortzetting van het bedrijf en de positie van de kinderen die in de toekomst het bedrijf moeten gaan voortzetten, voorop. Mede op basis van de huwelijkse voorwaarden en de maatschapsovereenkomst is daar een regeling tot stand gebracht, waarbij Ingrid weliswaar een bedrag ‘mee’ kreeg maar het bedrijf wel kon worden voortgezet.
Laten we niet berusten in statistieken over echtscheidingspercentages. Maar wees wel realistisch. Regel uw huwelijkse voorwaarden naar de agrarische maat, niet standaard. En zorg er ook voor dat andere zaken zoals het testament en de maatschapsovereenkomst hierop aansluiten. Een wetswijziging gaat dit echt niet voor u regelen.
mr. Erik Marcus
Eigenaar Remie Fiscaal Juridisch Adviesbureau LLP
Erik Marcus
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.