Hadden we Minas nog maar in het mestbeleid

Iedere keer als ik lees of hoor dat het mestprobleem is opgelost, krijg ik een déjà vu gevoel. Veel ministers en staatssecretarissen hebben historische woorden van deze strekking gesproken bij akkoorden die in de loop der jaren zijn gesloten. En telkens denk je dan: eindelijk gaat het gebeuren.

Ruim acht jaar geleden was ik zelf betrokken bij de politieke beoordeling van één van zulke doorbraken. Het Mineralen Aangifte Systeem (Minas) was het ultieme antwoord op de steeds maar stijgende mestproductie, een gevolg van de als maar groeiende veestapel. Mineralen die op je bedrijf werden aangevoerd, kon je salderen met de mineralen die het bedrijf verlaten minus de onvermijdbare verliezen. Immers de natuur gaat slordig om met grondstoffen. De bedrijven die een overschot aan mineralen hadden, moesten een boete betalen.

Minas was één van de eerste voorzichtige stappen om de dierhouderij grondgebonden te maken. Ik zeg met opzet de eerste voorzichtige stappen. Vooral de lobby van de intensieve veehouderij heeft vanaf het bestaan van dit soort regelingen alle zeilen bij gezet om het systeem vakkundig te demonteren. Minas-gaten werden opgevoerd, bemonstering gesaboteerd, boetes aangevochten en tot aan Brussel toe werd het systeem belachelijk gemaakt.

In Brussel nam de achterdocht langzamerhand toe. De EU ging er niet op voorhand vanuit dat het systeem ging passen in de uitvoering van de Nitraatrichtlijn. De veel te lage boetes waren afkoopbedragen van milieu schulden en zeker niet prohibitief, de grondgebondenheid was niet goed geborgd en terecht werd Nederland in gebreke gesteld. Niet omdat het systeem niet goed was. De vakkundige (politieke) demontage van het systeem op cruciale onderdelen leidde er echter uiteindelijk toe dat Minas om zeep werd geholpen.

Nu terug naar de mestwetgeving die kort geleden door de Staten-Generaal is aangenomen. ‘Een doorbraak die zijn weerga niet kent, afspraken die hard aankomen en voor delen van de dierhouderij onacceptabel zijn.’ Ik schrijf het met het nodige cynisme. Het gekrakeel richt zich op het feit dat de intensieve veehouderij verder moet met dierrechten en de melkveehouderij niet. Is het oorbaar om onderscheid te maken tussen sectoren?

Mijn stellige overtuiging is dat dat oorbaar is. Niet omdat er verschil zit in fosfaat uit varkensmest en koeienmest, maar omdat de zuivelsector een gedegen toekomstvisie gebruikt als onderlegger voor haar license to produce. In tegenstelling tot de intensieve veehouderij, die haar toekomst baseert op mestverwerking. Een eco-efficiënte en duurzame oplossing tegenover technologische afhankelijkheden.

Natuurlijk kan de techniek helpen om de mineralenstromen zo efficiënt mogelijk te benutten. Om de toekomst van de sectoren daarvan afhankelijk te maken, heeft een hoog speculatief gehalte. Het is maar zeer de vraag of de mestverwerkingcapaciteit die is toegezegd, ook werkelijk operationeel wordt.

Jan Cees Vogelaar schreef in zijn column van oktober in Nieuwe Oogst: ‘Als sectoren blijven pleiten voor ontwikkelruimte op basis van vertrouwen, kan dit wel eens net zo uitpakken als het stappen op een omgekeerde hark’ Het van overheidswege opleggen van kwantitatieve beperkingen in de vorm van dierrechten, is eigenlijk een zwaktebod van de politiek

Maar door het niet op orde hebben van adequate milieumaatregelen is het vasthouden aan dierrechten met name in de intensieve veehouderij terecht. Voor de melkveehouderij is het nu zaak om de toekomstvisie met nog meer ecologisch verantwoordde stappen uit te rollen. Er staat veel op het spel.

Harm Evert Waalkens
Biologische melkveehouder in Finsterwolde en oud-Kamerlid namens de PvdA

Harm Evert Waalkens

Biologische melkveehouder in Finsterwolde en oud-Kamerlid namens de PvdA

© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.