Roebel onder druk: zit Poetin in de problemen?

In de periode na de Russische invasie was de roebel lange tijd opvallend sterk. Daar komt echter duidelijk verandering in. Waarschijnlijk komt dat doordat de Russische economie minder goed draait dan waar officiële cijfers op wijzen.

Vlak na het uitbreken van de oorlog in Oekraïne, hebben westerse landen strenge sancties ingevoerd tegen Rusland. Het Internationaal Monetair Fonds (IMF) voorspelde indertijd dat de economie met 9% zou krimpen. Inmiddels zijn we een jaar verder en hoewel de Russische economie kraakt, wijzen cijfers erop dat de schade veel minder groot is dan Europa en de Verenigde Staten graag zouden zien. Het Russische statistiekbureau Rosstat becijferde deze week dat de economie in 2022 met 2,1% is gekrompen. Meestal giet het Kremlin een flinke laag propagandasaus over dit soort cijfers. Veel westerse instituten zijn het echter eens met de Rosstat-analyse. Dat roept de vragen op waarom de economie zo veerkrachtig is en hoe dat in de toekomst gaat lopen.

Haarscheurtjes in economie
De kracht van de Russische economie is voor een deel te danken aan de enorme stijging van olie- en aardgasprijzen na het uitbreken van de oorlog. Daarnaast dreef Rusland vorig jaar uiteraard gewoon handel met landen die niet aan de sancties deelnamen, zoals China. Deze week werd zelfs bekend dat de Chinese premier Xi Jinping binnen enkele maanden een bezoek gaat brengen aan Moskou. Maar ondanks de nauwe banden met China worden er de laatste tijd toch haarscheurtjes zichtbaar in het Russische economische schild. Met name de felle daling van de roebel trekt de aandacht. Sinds eind september is de munt met bijna 30% gedaald ten opzichte van de euro.

Dalende energieprijzen, lage bedrijfsvoorraden
De daling van de roebel wordt deels veroorzaakt doordat de stroom aan energie-inkomsten duidelijk afneemt. Behalve door maatregelen van westerse landen komt dat ook door een daling van de internationale olie- en aardgasprijzen. De Russische centrale bank heeft onlangs de geschatte verkoopprijs van een vat Oeral-olie voor de rest van 2023 bijgesteld van $70 naar $55. Om het gat op de begroting dat hierdoor ontstaat te dichten, moet de Rusland elke dag voor meer dan €100 miljoen aan vreemde valuta's verkopen. Een andere reden voor de zwakkere roebel is dat bedrijven door de sancties meer moeten betalen voor buitenlandse goederen om de uitgeputte voorraden aan te vullen.

Druk van de ketel
Ten slotte speelt mee dat Rusland de strenge regels voor ondernemingen om vreemde valuta's verplicht om te zetten in roebels wat versoepeld. Dat is ook een signaal dat bedrijven het lastig hebben, aangezien het Kremlin het liefst de eigen munt zo sterk mogelijk zou houden. De samenwerking met China kan de druk wat van de keten halen voor het Russische bedrijfsleven. Bovendien is het zaak om je niet blind te staren op het tempo van de economische groei, maar om ook te kijken naar de samenstelling. Het is deels te danken aan een groeiende defensie-industrie dat de krimp in 2022 niet veel groter was. Net als de daling van de roebel, is dat een aanwijzing dat een groot deel van het land er economisch gezien minder goed voorstaat dan de recente cijfers doen vermoeden. 

Joost Derks

Joost Derks is valutaspecialist bij iBanFirst. Hij heeft ruim twintig jaar ervaring in de valutawereld. Deze column geeft zijn persoonlijke mening weer en is niet bedoeld als professioneel (beleggings)advies.

© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.