Machinefabrikanten dansen op de vulkaan

Het kan je nauwelijks zijn ontgaan dat deze week in Hannover de tweejaarlijkse mechanisatiebeurs Agritechnica plaatsvindt. Iedere fabrikant heeft nieuwe trekkers of machines te tonen. Al die machines zijn niet alleen imposant om te zien, maar ook nog eens onbetaalbaar aan het worden. Nu er een andere wind door de agrarische sector waait, is het de vraag hoeveel aftrek die nieuwe machines vinden.

De Europese akkerbouwsector is momenteel verre van positief te noemen. Graanprijzen bevinden zich rond het magere langjarig prijsniveau, de vooruitzichten voor suikerbieten zijn niet best en over de vrije aardappelen hoeven we weinig woorden vuil te maken. Tegelijkertijd is ook de situatie op de zuivelmarkt gekanteld en heeft de varkensmarkt al eerder de weg naar beneden ingezet. Geen signalen die je als machinefabrikant, importeur of dealer wilt zien om materiaal aan de man te brengen.

Voorzichtig positief
Des te opvallender is het nieuws dat de Duitse Rentenbank vlak voor Agritechnica publiceerde. Uit hun Agrarbarometer blijkt dat Duitse boeren toch licht optimistisch blijven over de komende periode. De harde cijfers tonen wel een kleine daling. De investeringsbarometer daalde licht. Van de ondervraagde Duitse boeren gaf 60% aan in het komend jaar te willen investeren in machines en/of staltechniek, waar dat voorheen 65% was. In de afgelopen twaalf maanden heeft driekwart van de ondervraagden een investering gedaan in nieuw materiaal. Dat ziet ook de Rentenbank zelf, waar het investeringsniveau voor nieuwe stallen toenam van €201 tot €243 miljoen in 2025. Mogelijk komt die stijging eerder uit de hogere prijzen en niet zozeer meer stallen, maar dat meldt de bank niet.

Een soortgelijk beeld is zichtbaar bij de Europese mechanisatiebedrijven, zo blijkt uit de maandelijkse index van de Europese brancheorganisatie Cema. Het vertrouwen daalde vorige maand van 11 naar 4 punten. In Polen, Spanje, Italië en – opvallend genoeg – het VK is de stemming als goed betiteld. In Duitsland en Frankrijk ligt dat anders. Dealers zijn voorzichtig en zien dat vooral minder akkerbouw- en transportmachines zijn verkocht. Trekkers en oogstmachines zijn redelijk verkocht dit jaar. Bedrijven hebben veel bestaande voorraden verkocht, waardoor er minder nieuwe trekkers en machines op voorraad zijn dan in de laatste drie jaar het geval was.

Prijsstijgingen
De grote sprongen in verkoopprijzen die na de coronapandemie en het begin van de Oekraïne-oorlog zijn gemaakt, liggen achter ons. Toch wordt het nieuwe materiaal niet goedkoper. Ook de grote leverproblemen zijn achter de rug. Wanneer een nieuw model wordt gelanceerd, is de prijsstijging meestal even slikken. Dat loopt voor een trekker al snel in de tienduizenden euro's. Bedragen van twee ton voor een luxe trekker zijn niet langer de uitzondering.

Toen het bedrijven voor de wind ging waren zijn die hogere kosten meestal voor lief genomen. Wie een rondje door het land doet, ziet al snel dat de machineparken meestal goed op orde zijn. Toch zijn wel degelijk minder trekkers verkocht, vooral dit jaar. Tot september zijn 1.305 nieuwe trekkers verkocht volgens branchevereniging Fedecom. Vorig jaar waren dat er 1.626. Het huidig cijfer is het laagste sinds 2009. In de afgelopen vijf jaar was de verkoop redelijk. Ondernemers hebben dus al eerder op de rem getrapt, in ieder geval wat trekkers betreft. Dat is een Europese trend. In 2024 werd het laagste verkoopcijfer in tien jaar tijd bereikt voor trekkers. Er werden 8% minder trekkers verkocht dan in 2023 het geval was.

Dure trekkers, hoge kostprijs
Helaas ontbreken cijfers over de gemiddelde verkoopprijs van een trekker, maar die is ongetwijfeld behoorlijk toegenomen de laatste jaren. En dat terwijl ze niet wezenlijk meer kunnen. Goed, het comfort verbetert, meer technische snufjes worden toegevoegd en de motorvermogens blijven stijgen. Hierdoor stijgt ook de kostprijs van de mechanisatie en dat is een grote uitdaging voor alle bedrijven. Zeker in een minder jaar is het zaak om kritisch naar je kostprijs te kijken. Bij de huidige vooruitzichten wordt dit in 2026 een belangrijk item.

Machinefabrikanten en -leveranciers in de keten hebben na extreme jaren in 2020 en 2021 bijzondere tijden beleefd. Er is fors geïnvesteerd waardoor de verkopen goed doorliepen en de prijsstijgingen, van soms wel 30% of meer, geslikt werden. De mechanisatiemarkt heeft nu duidelijk zijn top bereikt en heeft de daling ingezet. Dat tonen bijvoorbeeld de trekkerverkoopcijfers. Deze daling wordt versterkt door de alsmaar stijgende prijzen. Na de eerder hoge piek kan nu een diep dal volgen. Fabrikanten zijn daar ongetwijfeld goed van bewust. Deze week is het nog even feest in Hannover voor de realiteit terugkeert.

Niels van der Boom

Niels van der Boom is senior marktspecialist akkerbouwgewassen bij DCA Market Intelligence. Hij maakt vooral analyses en marktupdates over de aardappelmarkt. In columns deelt hij zijn scherpe blik op de akkerbouwsector en technologie.

© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.