Grondgebruik

Niet de ontwikkeling van natuur, maar de 'verpaarding' en 'vertuining' leggen een steeds groter beslag op agrarische grond, zo was een veel besproken onderwerp afgelopen tijd in Vlaanderen. Circa 15% van de landbouwgrond wordt volgens het Instituut voor Landbouw-, Visserij- en Voedingsonderzoek (ILVO)  niet als zodanig gebruikt, zo blijkt uit de laatste publicatie die dateert uit 2015. In Nederland is de situatie waarschijnlijk niet veel anders. 

Investeringsfondsen in de Verenigde Staten pompen een recordhoeveelheid dollars in landbouwgrond. Ze zijn op zoek naar stabiele beleggingsmogelijkheden en grond biedt die bij uitstek. In minder dan tien jaar tijd is de waarde meer dan verdubbeld.

Net als in ons land is de pachtwet in Vlaanderen een heet hangijzer. Bijna tien jaar lang werd gewerkt aan het vernieuwen van de 35 jaar oude pachtwet. Die nieuwe wet stelt de jonge boer centraal ten koste van lang zittende pachters. Dat kan niet op de steun van alle belangenbehartigers in Vlaanderen rekenen.

Bij het uitgeven van gronden in geliberaliseerde pacht selecteert Staatsbosbeheer niet alleen op de hoogste bieder. In de nieuwe toewijzingsprocedure laat Staatsbosbeheer het onderdeel 'kwaliteit' zwaar meewegen, zo valt op te maken uit de brochures bij de inschrijvingsronde op pachtgrond.nu. Boeren die meedoen aan natuurinclusieve landbouw (NIL) hebben een streepje voor.

Het Rijksvastgoedbedrijf (RVB) probeert de komende jaren zijn grondportefeuille - van 41.000 hectare landbouwgrond - flexibeler in te zetten en uit te breiden. Dat vertelt Eelco Terpstra, hoofd sectie agrarisch gebruik, in een nieuwe aflevering van de Grondcast.

De overheid heeft veel invloed op de agrarische grondmarkt. Dat was altijd al zo, maar de overheid komt wel steeds dichterbij en manifesteert zich veel nadrukkelijker dan vroeger. Dit signaleert makelaar Johan Huijbregts in de podcast Grondcast, waarin hij spreekt met Boerenbusiness-presentator Klaas van der Horst.

Ligt landbouwgrond binnen een Natura 2000-gebied, dan heeft dat een grote impact op de grondprijs. De waarde ligt gemiddeld een derde lager dan wat gemiddeld is. Tot 2,5 kilometer afstand neemt die invloed wel snel af. Het waarde drukkende effect is dan nog maximaal 5%, zo becijferen onderzoekers van de WUR samen met het Kadaster.

Jaarlijks verdwijnt er 5.000 tot 7.000 hectare agrarische grond in Nederland. In deze tijd is de honger naar agrarische grond echter groter dan ooit, vertelt Cor Pierik, landbouweconoom van het CBS, in de eerste editie van de Grondcast. In deze podcastserie brengen we de ontwikkelingen op de agrarische grondmarkt in kaart. Pierik schetst de grondmarkt in historisch perspectief. Hij pleit daarbij voor een centrale regie in de ruimtelijke ordening.