President Trump is aan het werk gegaan

Donald Trump heeft zijn eerste week als de 45ste Amerikaanse President achter de rug. Wij kunnen dus kijken naar de daadwerkelijke maatregelen die hij genomen heeft in plaats van, zoals voorheen, te speculeren wat hij onder meer op het gebied van economie wel of niet zou doen.

Een van zijn eerste daden was het aankondigen dat de VS zich terug zal trekken uit de TPP, de gesprekken over een vrijhandelsakkoord tussen ruim 10 landen rondom de Stille Oceaan. Dit kan een hint zijn voor hoe Trump zich gaat opstellen met betrekking tot de TTIP, het vrijhandelsakkoord tussen de EU en de VS. Speaking over de EU: President Trump heeft het luid en duidelijk gemaakt wat hij van dat project vindt. Direct, toen hij in een interview zei dat het behoud van de euro nog een lastige opgave gaat worden en liet doorschemeren zich niet echt te bekommeren om de toekomst van de EU. Maar ook indirect liet hij weten wat hij van de EU vindt.

Zo stelde hij ‘een groot fan’ te zijn van het Verenigd Koninkrijk, het land dat aan zijn alles behalve vriendelijke scheiding van de EU werkt. Hier geldt dat zich openlijk als een fan omschrijven van één van de partijen in zo’n scheiding, impliceert dat de andere kant, in dit geval de EU, hem weinig kan schelen. Sterker nog, President Trump gooide zelfs olie op de ruzievuur binnen de EU en wel op een zeer gevoelig terrein. Hij noemde de EU namelijk ‘een instrument van Duitsland’, iets wat in landen zoals Griekenland en Italië met gejuich is ontvangen. Het is goed voor te stellen dat zulke landen, nu ze weten op steun te kunnen rekenen in Washington, zich mondiger zullen opstellen binnen de EU en  de eurozone en dat dus door Trump interne spanningen in de EU en de eurozone weer kunnen oplaaien. En de man die hij wil benoemen als VS-ambassadeur bij de EU heeft die Unie onlangs vergeleken met de Sovjet-Unie, iets wat als een behoorlijke belediging wordt gezien. 

President Trump dreigde ook de Duitse autobedrijven die fabrieken in Mexico hebben met een heffing van 35 procent. Autogigant BMW, dat van plan is in 2019 ene fabriek daar te openen, kreeg van de Amerikaanse President te horen dat beter niet te doen.  Met het Verenigd Koninkrijk wil de nieuwe President juist heel snel een handelsakkoord sluiten.

Maar dat was niet alles wat President Trump heeft gedaan op economisch gebied. In zijn eerste week brak hij dé ongeschreven regel die zijn voorgangers de afgelopen decennia in acht namen, namelijk zich óf niet uit te spreken over de waarde van de dollar óf, als ze daar iets over zeiden, steeds dezelfde zin te herhalen, namelijk dat ‘een sterke dollar in Amerikaans belang is’. In zijn eerste week noemde President Trump de dollar te sterk voor de VS en probeerde hij, met succes, de waarde ervan te verlagen. Het is vrijwel zeker dat hij dat regelmatig zal doen in de toekomst.

Mexico kan zich opmaken op heffingen van 20 procent op alle export naar de VS. Op die manier wil President Trump de bouw van een muur op de grens tussen de VS en Mexico voorfinancieren. Voorfinancieren want de rekening wil hij later alsnog naar Mexico sturen. Dat is iets wat politiek kwaad bloed heeft gezet; de Mexicaanse President heeft een geplaned bezoek aan Washington inmiddels afgezegd.

Die heffingen zijn in strijd met het Noordamerikaanse vrijhandelsakkoord, de NAFTA, een akkoord dat President Trump open wil breken en opnieuw uitonderhandelen. Mocht dat niet naar zijn tevredenheid verlopen, dan wil President Trump dat akkoord desnoods opzeggen.

Op geopolitiek gebied heeft de nieuwe President al een por gegeven aan China. Zijn woordvoerder en minister van Buitenlandse Zaken hebben namelijk in de afgelopen dagen gezegd dat de eilanden in de Chinese Zee, waar China beslag op legt en waarover het land ruzie heeft met zo goed als alle buurlanden, in internationale wateren liggen en dat de Amerikanen ervoor zullen zorgen dat ze ‘door geen enkel land overgenomen worden’, aldus de woordvoerder van President Trump. Zijn minister van Buitenlandse Zaken zei zelfs dat de VS de bouw op die eilanden moet voorkomen. China is bezig op de betwiste eilanden vliegvelden en andere, vooral militaire, infrastructuur aan te leggen. “China moet eerst stoppen met die bouw en daarna de eilanden verlaten” aldus hij.  

Dat is niet bepaald iets wat China wil doen, wat de kans op een conflict tussen de twee grootmachten vergroot. Beijing heeft als tegenmaatregel een deel van zijn langeafstand nucleaire wapens, raketten waarmee het land elke plek in de VS onder schot kan nemen, in gereedheid gebracht, een hoogst ongebruikelijke manoeuvre.

Als dit lijstje enigszins representatief is voor hoe President Trump zich zal gedragen op economisch en geopolitiek gebied, dan moeten we er rekening mee houden dat er nog meer maatregelen zullen komen en woorden gebruikt gaan worden die de kans op een conflict vergroten. Dát is geen goed nieuws voor de vooruitzichten voor de groei van de wereldeconomie en die van de VS en kan alleen al daarom behoorlijke gevolgen hebben op het monetaire beleid van de Fed, wat op zijn beurt van invloed zou zijn op het voorgenomen beleid van de ECB in de eurozone.

Dat is iets waar we overigens dieper op zullen ingaan tijdens onze Masterclass Financiering en Kapitaalmarkten op 14 februari, in Lelystad. 

Edin Mujagic

Edin Mujagic is macro-econoom en hoofdeconoom bij OHV Vermogensbeheer. Hij focust zich op de wereldwijde centrale banken, en in zijn blogs schrijft hij met name over de ECB en Fed. Ook heeft hij diverse boeken geschreven.

© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.