Interview 8 vragen aan Peter Boudeling
'Oude prijsniveau tarwe komt voorlopig niet terug'
De prijzen van granen en oliehoudende zaden bevinden zich in een hoogconjunctuur. Peter Boudeling, inkoopdirecteur bij Agrifirm, verwacht dat deze situatie tot in 2022 aanhoudt. De coöperatie moet haar veehouders de laagste voerprijs bieden en tegelijk akkerbouwklanten een hoge tarweprijs uitkeren. Hoe krijgt Agrifirm dat voor elkaar?
Wat merkt Agrifirm van de krappe voorraden op de mondiale granenmarkt op dit moment?
"Bijna alle tarwe halen we uit een straal van 500 kilometer rond Nederland en uiteraard bij onze eigen telers. Dat levert geen problemen op. Korrelmaïs wordt hoofdzakelijk uit Oekraïne en Frankrijk geïmporteerd. Ook dat is ongestoord verlopen. De beschikbaarheid van sojaschroot is wel een dingetje. Vorig seizoen heeft China Zuid-Amerika leeggekocht. Dit seizoen is de oogst door natte weersomstandigheden in Brazilië laat op gang gekomen. Samen met stakingen in Argentinië zorgde dit voor disruptie in de keten. Mede door terughoudende verkopen door Argentijnse akkerbouwers. De Verenigde Staten exporteert ook sojabonen en schroot. Die gaat beperkt de exportkanalen in en komt nauwelijks naar Europa. In Nederland heeft Agrifirm van het schroottekort niet veel gemerkt. In Rotterdam zijn de voorraden groot genoeg geweest. Dat is anders in bijvoorbeeld Hongarije en Polen, waar we ook actief zijn. Daar is van schaarste meer sprake."
Merken veehouders direct dat de prijzen van het voer stijgen of duurt dat een tijdje?
"Daar zit inderdaad een vertraging in. Dit komt omdat Agrifirm posities inneemt. De periode waarin we onze prijsrisico's afdekken wisselt. Denken we dat de prijzen gaan stijgen, dan leggen we misschien prijzen een half jaar vooruit vast. Dit kan net zo snel weer afbouwen. Halverwege januari was er een fikse prijspiek in de grondstoffen, maar mengvoerklanten hebben daar niets van gemerkt. We fungeren als schokbreker in de markt."
Jullie moeten akkerbouw- als veehouderijklanten tevreden stellen. Is dat niet heel tegenstrijdig?
"Daarvoor is de termijnmarkt zo'n prachtig instrument. Zijn de prijzen hoog, dan verkopen we tarwe. Daar profiteert de akkerbouwer van. Voor het veevoer nemen we juist zo laag mogelijk posities in. Het prijsverschil tussen de piek en het dal betalen koper en verkoper op de termijnmarkt. Voor Agrifirm snijdt het mes aan 2 kanten. Zo hebben veehouders van de prijspiek in januari weinig gemerkt, maar akkerbouwers wel. Op hoge niveaus hebben wij toen tarwe verkocht."
Zijn veehouders zich voldoende bewust van de prijsrisico's bij hun voeraankopen?
"We hebben klanten die hier veel mee bezig zijn. Vooral legkippenhouders, omdat zij hun eierprijs vooruit kunnen vastleggen. Zo leggen ze hun marge vast. Voor vleeskippen- en varkenshouders is dat veel lastiger, omdat zij de prijs van hun eindproduct nauwelijks vast kunnen leggen. Bedrijven die zelf voer mengen – zoals vleespluimveehouders – hebben vaak beschikking tot grondstoffen in de regio, of ze telen het zelf. Daar leveren we dan alleen het kernvoer. Een deel van de voerprijs heeft de veehouder zelf direct in de hand."
Er is steeds meer weerstand in Nederland en Europa tegen de import van soja(schroot). Merken jullie dat?
"Uiteraard speelt het onderwerp mee. Sojaschroot is een prachtig product om als diervoer te gebruiken. Als Agrifirm kijken we scherp naar mogelijke negatieve effecten. Denk aan ontbossing, slavenarbeid en grondeigendom. Daar voeren we beleid op. We kopen alleen schroot wanneer we weten waar en hoe het is geproduceerd. Die traceerbaarheid wordt steeds belangrijker. Ik denk dat dit nog voor 2025 gemeengoed is. Overigens gebruiken we wel Europees geteeld eiwit, ook sojaschroot. Bijvoorbeeld voor melkveehouders die meedoen aan duurzaamheidsprogramma's van retailers."
Eiwitrijke voergrondstoffen zijn duur geprijsd en schaars. Een ideaal moment om in te zetten op lokaal telen?
"Dan moet Europa met een incentive komen om de teelt aantrekkelijk te maken. Dat kan door subsidies uit te keren of door grenzen dicht te trekken. Niet alleen voor grondstoffen, maar ook voor eindproduct waar deze grondstoffen voor gebruikt zijn. Denk aan kippenvlees uit Brazilië. Er zijn in Europa grote verschillen ten aanzien van het subsidiëren van de eiwitteelt. Dit verschil is onwenselijk. De verwachting is dat dit ook een rol gaat spelen bij het toekomstig GLB. Als je de eiwitprijs aan de vrije markt over laat, kiest een Nederlandse akkerbouwer voor tarwe. Op dit moment kunnen we veel goedkoper veldbonen in bijvoorbeeld Engeland aankopen en raapzaad in Oost-Europa. De vraag is of dat een gewenste ontwikkeling is, in het kader van het sluiten van de kringloop? Die definitie moet nog worden bepaald. Uiteindelijk is Nederland vooral een land van aardappelen en suikerbieten. Zelfs al zouden we het willen, dan kunnen we niet al ons benodigd voer verbouwen."
Met veel onzekerheid in de wereld zoeken investeerders heil in de granenmarkt. Is dat een bedreiging?
"Dat is een terugkerend fenomeen. Het zorgt voor hogere pieken en diepere dalen. Daar kan de sector zijn voordeel mee doen. Voor de veehouder is het vooral belangrijk dat de prijs van hun eindproduct meestijgt als het voer duur is. Die markt wordt door andere factoren beïnvloedt. Wel betekent meer deelnemers dat termijnmarkten meer liquide zijn. Dat is positief, omdat een koper en verkoper zo eenvoudiger zijn te vinden. De spelers die nu toetreden hebben bovendien diepe zakken."
Blijven de huidige prijsniveaus van tarwe en maïs dit jaar en daarna hoog?
"Het prijsniveau dat we de afgelopen jaren hebben gezien, gaan we voorlopig even niet meemaken. Of tarwe dan altijd boven de €200 uitkomt is lastig te zeggen. Iets eronder kan ook. We komen straks uit een seizoen met hele lage voorraden. Die moeten worden aangevuld. De vraag is of landen dat doen met dure grondstoffen. Daarom dat we voor 2022 ook nog een relatief hoog prijsniveau verwachten."
Niels van der Boom
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.
