Blog Telersvergadering NAK
Pootgoedtelers unaniem over B-norm verruiming
De NAK trapt vanavond af in Espel met de eerste telersvergadering van deze winter. Groeischeuren staan uiteraard hoog op de agenda, maar onder andere ook de structurele klasse B norm en Erwinia komen voorbij.
20:00: Jan van der Heijden, voorzitter van de Adviesraad, opent de eerste telersvergadering. Hij blikt allereerst terug op het uitzonderlijke teeltseizoen in 2016. 'Dat heeft zijn weerslag gehad op de kwaliteit, waaronder groeischeuren. Dit leverde veel reactie op uit de gehele sector.' ICT is een belangrijk punt voor de NAK waarin wordt geïnvesteerd, net als nieuwe apparatuur voor AM-bemonstering.
20:10: Arjan Kroon legt onder andere meer uit over IT ontwikkelingen binnen de NAK. Vanaf 2017 worden applicaties ontwikkeld en gebouwd voor onder andere AM, veldkeuring en aangifte. Nu gebeurt dat nog veelal op papier. De AM applicatie is hopelijk bij aanvang van het nieuwe AM-seizoen operationeel. Ook de NAK maakt inmiddels gebruik van big data. Onder andere voor Erwinia-onderzoek.
Kroon publiceert de financiële prognose over 2016. De NAK heeft gunstig gedraaid. Met ruim een half miljoen euro meer omzet dan begroot, mede door meer pootgoed certificering. Het bedrijfsresultaat komt een ton gunstiger uit dan de prognose. Daarom wordt meer restitutie berekend aan leden, die in 2017 wordt afgewikkeld. Over 2016 bedroeg dit 700.000 euro. Voor dit jaar blijft het tarief van de pootgoedcertificering bevroren. Die voor zaaizaden stijgt de wettelijke 1 procent. Voor 2017 wordt eenzelfde omzet verwacht. Een hectarebedrag voor de Erwiniatoets wordt ook in 2017 niet geheven. Vanaf 2018 stijgen naar verwachting alle tarieven weer zoals gebruikelijk.
Kroon noemt ook de strategie tot en met 2020. Een onderdeel is de opkomstproblematiek bij consumptieaardappelen. Daarmee start het komend seizoen. Zo wordt gewerkt aan een vitaliteitstest van pootaardappelen.
20:30: Ton Stolte bespreekt de aanpassing van de B-norm ofwel, de groeischeurverruiming. Een mogelijkheid is om de NAK-norm gelijk te trekken met de EU-richtlijn. Tussen de twee normen zit vooral verschil op het gebied van cosmetische gebreken. De EU-norm biedt onder andere mogelijkheden om voor groeischeuren constant de norm van 1,5 centimeter te hanteren. Ook bij Erwinia en virus is enkele procenten verruiming mogelijk.
Vanuit de consumptieaardappelsector in Nederland en enkele bestemmingen is vraag naar meer pootgoed van een ruimere norm. Louter voor de B-norm en structureel. De reactie van de telers is duidelijk. Zij zijn tegen verruiming van de norm, zeker met het oog op vitaliteit en opkomstproblematiek. Bovendien, hoe wordt gehandeld in een jaar met pootgoedoverschotten? 'De NAK is op zoek naar een structurele oplossing en wil geen 'jojo-beleid' hanteren,' aldus Stolte. Pootgoedtelers zien een structurele normverruiming vooral als ondermijning van het NAK-certificaat. In voorgaande jaren verzocht de fritesindustrie juist om een kwaliteitsverhoging. Dat kan niet met een normverhoging.
Voorzitter Van der Heijden reageert op de vraag of de NAK achteraf spijt heeft op het besluit? De keuringsdienst staat achter zijn besluit. Trots zijn ze echter niet, zoals eerder aangegeven. Alternatieven zijn echter niet voorhanden. Ondanks dat de genoemde plus van 20.000 ton in de praktijk op 2.000 tot 4.000 ton uitkomt.
Ook de indiener van de normverruiming via de VAVI is aanwezig. Hij geeft toelichting: 'Agrico en HZPC konden afspraken van drie jaar terug niet nakomen. Er zijn poters en daarop frites verkocht aan McDonalds die er niet zijn. Ondanks alle toeren die zijn uitgehaald bleef een tekort aanwezig. Daarom dit verzoek. De macht zit bij de handelshuizen met hun monopolyrassen, niet bij de aardappelverwerkers. Een tekort blijft ontstaan, wat is te zien aan de prijsvorming van Bintje.
Telers stemmen. Structurele B-norm verruiming: Iedereen is tegen. Echter, gaat het om louter cosmetische gebreken dan is de helft van de zaal positief. Voor Erwinia en virus is honderd procent tegen.
21:20: Stolte gaat verder over de kwaliteit. In de Noordoostpolder op 9 plekken met chitwoodi-besmetting voor 2017. Een forse uitbreiding van 'cirkelgebieden'. 87 procent van alle NAK-telers doet mee aan het hygiëneprotocol. Telers verplichten is vanuit de wet niet mogelijk op dit moment.
Stolte presenteert de NAK-visie op Erwinia. Doel: minder tegenvallers in de nateelt. In twintig jaar tijd is de besmetting licht afgenomen in de klasses PB en S, ondanks een forse areaaltoename. Jaarsverschillen zijn echter groot. Na drie positieve jaren sprong 2016 er in negatief opzicht uit met veel besmetting. De NAK constateert onder andere dat er grote verschillen zijn in rassen. 'Robuuste' rassen kennen soms een hoge latente Erwinia-besmetting maar tonen dit nauwelijks in het veld. Om rassen echter te oormerken is stap te ver, gezien de belangen. Risicogericht onderzoeken brengt in de praktijk geen voordeel.
22:10: Tijdens de rondvraag worden zorgen geuit over de poters met groeischeuren die zijn afkeurd. De vrees is dat deze poters alsnog illegaal gepoot gaan worden. Voorzitter Van der Heijden reageert hierop dat de NAK komend voorjaar in het veld gaat controleren op aanwezige certificaten tijdens het poten.
Niels van der Boom
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.