Einde van een bewogen termijnmarktnotering

Het aardappelseizoen 2016/2017 zal, zoals wel vaker gezegd in de voorgaande seizoenen, als memorabel de boeken in gaan. Datzelfde geldt vanzelfsprekend ook voor de april 2017 termijnmarktnotering.

Memorabel seizoen
In eerste instantie was, aan het begin van het seizoen, de fiducie van een termijnmarkt op hogere niveaus niet bijster groot. Dat had te maken met het feit dat er voor een lange periode werd gehandeld rond de 15 euro. Echter, door een wat later voorjaar en een afwikkeling van het juni 2016 termijncontract (op 22,10 euro) werd er een positievere stemming gezet.

De stemming, en daarmee de richting naar boven, van het april 2017 contract werd verder ondersteund door de extreme hoeveelheid neerslag in de teeltgebieden van Zuidoost-Brabant, Limburg en de daaraan grenzende gebieden in België. De termijnmarkt steeg richting de 20 euro. Pas in week 34 werd het niveau van 20 euro bereikt. Dat had te maken met de aanhoudende droogte, deze hield aan tot september.

De aprilnotering heeft vanaf week 36 boven de 22 euro gestaan, met als hoogste slotnotering 27,10 euro. Pas vanaf het begin van 2017 zakte de markt terug van 26 euro naar onder de 20 euro. Het eindstation was 22,20 euro. 

Een terugblik
Hieronder staat een aantal conclusies of opvallende zaken naar aanleiding van het afgelopen aardappel(termijnmarkt)seizoen:

• De openstaande positie is, ten opzichte van voorgaande seizoenen met op z’n top bijna 10.000 contracten, nog nooit zo hoog geweest.
   
• De afwikkeling, op basis van de Cash Settlement, voor maar liefst ruim 4.000 openstaande contracten. De partijen met een positie handelen blijkbaar in beperkte mate (men blijft "zitten"), waardoor de markt soms aparte bewegingen laat zien. Zeker als deze zakt.
   
• Het areaal in met name de EU-5 landen is een belangrijke factor, maar dat uiteindelijk de groeiomstandigheden bepalend zijn voor de richting van de marktprijs in een seizoen is duidelijk.
   
• Dat een termijnmarkt op circa 30 euro per 100 kilo zeer uitzonderlijk gaat worden.
   
• Een fysieke marktprijs voor reguliere fritesaardappelen zeker als medio oktober het meeste achter de planken ligt. En hoe tegenvallend de hectare-opbrengst ook is, deze niet veel hoger uit zal pakken dan 25 euro per 100 kilo.
   
• Het uiterst beperkte volume vrije aardappelen heeft eerder voor een rem op de marktprijsontwikkeling gezorgd. Er wordt zo veel mogelijk met een grote boog om het "beetje" vrije aardappelen heen gelopen. Het aanbod van vrije aardappelen komt vanzelf in een periode met een meer flauwe stemming.
   
• Het beperkte volume vrij te verhandelen aardappelen heeft het lastig gemaakt om de referentie te bepalen van de marktprijs en daarmee het te bepalen niveau, waarvoor contract- en poolaardappelen moeten worden afgerekend.
   
• Het gebrek aan een goede benchmark, ook wel referentiepunt (wat moet nu de prijs zijn), kan verder weleens een issue worden in de aardappelmarkt. Het komt regelmatig voor dat noteringen (bijvoorbeeld die van Emmeloord) nauwelijks meer zijn samen te stellen.