Waarom Spunta niet langer populairste is

Jarenlang ging het heel goed met Spunta. 'Afgelopen jaar waren er echter veel schommelingen in de prijs van de Spunta', reageert directeur Gerard Backx van HZPC. 'Niet voor iedereen was het een succes. Dit had deels met Algerije te maken. Dan realiseert eenieder zich toch het risico van zo’n ras. Zeker als je niet in een pool meedoet, maar als vrije teler acteert. Maar of het vooral de vrije telers zijn die gereduceerd hebben, of dat er ook pools zijn die een stapje terug gedaan hebben, weet ik niet.'

Peter Ton, managing director van Stet Holland, kijkt er niet van op. 'Deze daling hadden we wel verwacht. Op het moment dat de pootgoedtelers het besluit moesten nemen over wat te planten voor oogst 2017 (november 2016) was er grote prijsdruk op met name Spunta klasse A. Er werden zelfs veel klasse A partijen in de consumptie opgeruimd, omdat er nauwelijks vraag was. De poolprijzen voor Spunta klasse A zullen ook lager uitvallen.'

Teelt van Spunta risicovol en duur
Door de situatie realiseerden telers zich dat de teelt van Spunta risicovol is. Ton: 'Voor klasse E exportgeschikt is er weliswaar een goede vraag, maar wanneer de partij verlaagd wordt of er zijn problemen met schurft, dan is de waardevermindering zeer groot. Tel daarbij op, dat de teelt van Spunta duur is: veel pootgoed in de grond en bescheiden opbrengsten in de maat 28/55.’

Begin januari leefde de markt weer op, want toen werd bekend dat topafnemer Algerije 20.000 ton extra quotum vrij gaf. 'Maar de verlichting in de markt voor klasse A kwam te laat om deze onzekerheid volledig weg te nemen', meent de Stet directeur.

Afname exportrassen
In zijn totaliteit zijn er dit seizoen meer pootaardappelen geplant. Is er een vervangend exportras of wordt het gat opgevuld door fritesrassen? Ton: 'Het is maar de vraag of er voldoende alternatieve rassen zijn om het tekort aan Spunta op te vangen. De areaaluitbreiding in Nederland komt helemaal voor rekening van de fritesrassen. Sterker nog, blankschillige rassen voor export overzee zijn in areaal afgenomen.' Dat terwijl veel afnemers overzee de voorkeur hebben voor Spunta. Stet Holland spreekt van een interessante situatie, want in hoeverre gaan onze afnemers alternatieve rassen accepteren?

Olieprijzen, politieke onrust en instabiliteit
Ton wijst er verder op dat ook de onzekerheid voor export overzee, door de lage olieprijzen (minder harde valuta beschikbaar) en andere politieke onrust en instabiliteit, is toegenomen. Concurrent HZPC heeft zijn eigen ras die in hetzelfde segment zit als de Spunta en dit moet gaan overnemen.

Toch ziet Backx de beweging van Spunta niet zo dat deze is gedreven door een beweging van de Spunta naar een ander ras. 'Het is "teel ik meer of minder Spunta". Als ik minder teel, dan kijk ik van welk ander ras ik pootgoed kan telen. Dat hoeft niet in hetzelfde afzet- marktsegment te zijn. Het kan zijn dat die telers voor een heel ander type ras kiezen.'

Vrije boeren Spunta-af
Een andere oorzaak voor de krimp zou volgens insiders kunnen liggen in het feit dat Agrico heeft gekozen om Spunta-areaal om te ruilen met Fontane. Directeur Jan van Hoogen zegt daarover: 'Wij hebben inderdaad een stapje terug gedaan in Spunta-areaal, maar de totale 800 hectare krimp vind ik wel erg veel. Alle spanningen met Algerije en Libie en de lage prijs hebben telers doen besluiten minder Spunta te telen. Vooral vrije boeren.' Daarbij moest er ruimte worden gemaakt voor fritesrassen. Agrico breidt 500 hectare uit waarvan veel in frites.