Wat nekt de markt en komt het nog goed?

Toen vrijdag 25 augustus Belgapom niet tot een notering kon komen, werd een duidelijk signaal afgegeven. De opmerking bij de Belgapom-publicatie was dat er nog wat verplichtingen waren die voor €3 per 100 kilo werden rondgezet. Het drama voor de komende periode lijkt daarmee compleet in de aardappelmarkt.

Toch is de huidige catastrofale ontwikkeling in de markt wel al enigszins te voorzien geweest. De drang naar schaalvergroting van telers, en het ongebreideld uitbreiden van het areaal in vrijwel alle EU-5 landen, zorgt bij een gemiddeld groeiseizoen voor een (te) ruime aanwezigheid van grondstoffen. Er is gezegd dat de toename van de verwerkingscapaciteit deze groei bijhoudt, wat er voor zorgt dat de markt in ieder geval een bodem heeft die 'iets' onder kostprijs ligt. Echter, dit jaar ziet het er naar uit dat deze aannames ingehaald worden door de waarheid.

Tekst gaat verder onder de grafiek.

Ontwikkeling van het aprilcontract voor oogstjaar 2017.

Seizoen startte laat
De grote hoeveelheid contractaardappelen maakt dat de markt plat op zijn rug ligt. Daarbij moet de kanttekening worden gemaakt dat dit gedeeltelijk veroorzaakt is door het laat opstarten van het nieuwe seizoen. Juist in België leek de markt vragend te worden. De vroege oogst is voor een deel mislukt en met zeer lage kilo-opbrengsten zou er behoefte zijn aan grondstof.

Aardappelprijs implodeert
Echter, nu blijkt dat de oplossing van het beoogde tekort in het verwerken van de oude aardappelen lag. Een knappe prestatie gelet de lage opbrengsten van afgelopen jaar en de hoge prijzen. Op het einde van de rit waren er nog voldoende oude aardappelen aanwezig, waarmee de start van de vroege aardappelen uitgesteld kon worden.

Deze ontwikkeling zorgde voor een soort van kettingbotsing. Het doorschuiven van de contractverplichtingen, van de vroege aardappelen met 3 weken, schoof de start van het gehele seizoen op. De achterstand in contractverplichtingen zorgt ervoor dat de inhaalslag, die nu gemaakt wordt, geen enkele ruimte geeft voor de vrije aardappelen. Gevolg: een implodatie van de aardappelprijs in het nieuwe seizoen. 

Alternatieven worden aangeboord
Een tweede, en niet onbelangrijk, element is dat, ondanks de toename van de verwerkingscapaciteit, niet alle verwerkers voluit kunnen verwerken. De fritesafzet wordt als rustig  beschouwd. Eigenlijk is er verwerkingstechnisch te weinig ruimte voor het extra uitgeplante arealen van vaak niet eens de gewenste fritesrassen. De markt voor af land gaat dan ook een zeer moeizame periode tegemoet, waarbij het er op lijkt dat niet voor alle aardappelen een plek is. De Belgapom toont hiervoor reeds een signaal deze week. Alternatieven als zetmeelverwerking worden al volop benut.

Overvloedig jaar
De aardappeltelers en verwerkers krijgen hiermee een behoorlijke uitdaging om alles logistiek gezien voor elkaar te krijgen. Het optimisme, na het prijsverloop van het afgelopen seizoen, ebt weg. Enige hoop kan gezocht worden op de exportmarkt en het feit dat de oogst nog niet achter de planken ligt. Gezien de proefrooicijfers, en het toegenomen areaal, oogt dit een overvloedig jaar te worden voor wat betreft de hoeveelheid beschikbare aardappelen.

Vergelijking tussen de prijsvorming van het aprilcontract tussen 2011 en 2017.

Ontwikkeling van de PCA en Belgapom notering in 2011.

Zoekt u meer grafieken? Bezoek dan als insider onze exclusieve Database.