Fritesproducent staat voor grote uitdaging

De hoge prijs van frites, die lange tijd voor lief werd genomen door kopers, zorgt er nu voor dat de fritesexport voor het eerst begint af te zwakken. De gemiddelde productprijs lag in de eerste 6 maanden van 2017 op een niveau van €750 per ton. Echter, een ongunstige wisselkoers maakt Europese frites onaantrekkelijk. De aardappelprijs staat momenteel zwaar onder druk, waardoor kopers weerstand hebben tegen de huidige prijsniveaus.

Voorlopig hogere cijfers
Een terugval is nog niet direct merkbaar in de exportcijfers van de EU-28. Het exportniveau in juni ligt, met ruim 118.000 ton, bijna 3% hoger dan in juni 2016. De financiële waarde toont een plus van bijna 10%. De EU landen exporteerde voor €89 miljoen aan frites en andere bevroren aardappelproducten. Kijken we echter naar de volumes per kwartaal, dan is zichtbaar dat de afzet in tonnen en geld afneemt, ten opzichte van de periode tussen oktober en december 2016.

Export van plussen en minnen
Vooral het Midden-Oosten kocht minder frites in de EU. Met name Saoedi-Arabië en Jordanië waren minder aan de markt. Het totale volume naar het werelddeel liep 12% terug, goed voor 4.000 ton product. Ook Zuid-Amerika was minder aan de markt. Met name omdat Brazilië minder product afnam. Door een flinke stijging richting Azië en Rusland komen de junicijfers toch iets hoger uit.

Europese markt staat stevig
Stijgingen in de exportvolumes binnen Europa zijn groter dan op de wereldmarkt. Dit heeft te maken met de prijsvorming. In 2 jaar tijd steeg de fritesprijs op de wereldmarkt met ruim €150 per ton, terwijl dat binnen de EU slechts een krappe €60 was.

Binnen de EU is het Verenigd Koninkrijk de grootste afnemer van frites uit de EU-5. In mei nam de afname licht toe. Dit jaar stevent de Britse markt af op een topoogst, waardoor de zelfvoorzienendheid hoog is. Qua volume staan Frankrijk en Nederland op een tweede en derde plaats. Polen is procentueel gezien de grootste stijger. De afname verdubbelde.

Oost-Europa komt op
Koerswisselingen zijn van grote invloed op de fritesmarkt. Wereldwijd is dat merkbaar, maar ook binnen Europa. Het Verenigd Koninkrijk blijft de grootste koper, maar door het zwakke pond neemt de verkoop niet verder toe. Verwacht wordt dat, wanneer de euro en het pond verder na elkaar toe kruipen, de export van positief naar negatief wisselt. Duitsland, België en Polen nivelleren dit effect door meer product af te nemen.

Dit jaar wordt een verdere groei vanuit het oosten van Europa verwacht, ondanks een goede fritesaardappeloogst in Polen. Poolse fritesfabrieken kunnen hun product prima elders in het oosten afzetten.

Wisselkoers bepaalt de markt
Deze week bereikte de euro zijn hoogste punt in 2 jaar tijd, ten opzichte van de dollar. €1 staat nu gelijk aan $1,20. Begin dit jaar was dat nog $1,05. Een verdere scheefgroei wordt verwacht, omdat de Europese economie sterker groeit dan in de VS het geval is.

Het Britse pond is momenteel €1,08 waard. Bijna net zo laag als de €1,04, die tijdens de financiële crisis in 2008 werd genoteerd. Naar verwachting houdt deze situatie aan, zolang er politieke onrust in het land is als gevolg van de brexit.

Verdere factoren
Ondanks de wisselkoersen en marktbewegingen proberen aardappelverwerkers de prijs in stand te houden, aangaande het eindproduct. De verwerkers hebben waarschijnlijk nog 'relatief' dure contractaardappelen, gezien de dagmarkt, in een positie die als frites moet worden afgezet.

Fritesinkopers kijken ondertussen met een schuin oog naar de dagmarkt, waar de huidige eindproductprijs niet bij past. Een aantrekkende economie wereldwijd zorgt ervoor dat de prijzen van containertransport stijgen, waardoor exporteren meer geld kost. Voor de fritesmarkt liggen er dus nog genoeg uitdagingen in het verschiet.