Spanning Russische aardappelsector stijgt

Het voorjaar is in veel delen van Rusland relatief laat begonnen. In het gebied rond de stad Brjansk, tegen de Oekraïense grens aan, worden veel aardappelen geteeld. Het poten is hier gemiddeld 3 weken later van start gegaan, zo zeggen insiders tegen Boerenbusiness. De omstandigheden zijn inmiddels ideaal, met relatief hoge temperaturen tussen 20 en 25 graden.

Droogte
Vocht in de bodem is rond Brjansk nog geen probleem. Ga je verder naar het zuiden, dan verandert de situatie. De meeste regen valt in het westen. Beregenen is mogelijk, maar lang niet overal. Vanaf Voronezh-Lipetsk wordt het steeds droger. Dit zorgt voor opkomstproblemen van de recent gezaaide gewassen. Suikerbieten, maïs, soja en zonnebloemen zitten nog lang niet in de grond.

Het is moeilijk om harde conclusies te trekken over de gevolgen van een laat voorjaar. De oude boerenwijsheid 'kilo’s groeien in de zomer' gaat ook hier op. "Vorig jaar verliep de zomer relatief koud en met weinig zonuren. De aardappelopbrengsten waren toen slecht", weet een insider. "Nu is het poten laat, maar volgt een zomer met veel zon en regelmatig een buitje dan zijn de opbrengsten veel hoger."

Rassenverschuiving
De opening van de grote professionele fritesfabriek in Lipetsk was eind april groot nieuws. Eigenaren Belaya Dacha en LWM kunnen er 200.000 ton product verwerken. De grootste afnemer is McDonalds, met 650 restaurants. De Russische Belaya Dacha groep beschikt over veel landbouwgrond.

De benodigde aardappelen kunnen deels zelf worden geteeld en de rest wordt gecontracteerd bij telers in de regio. In de Russische markt is dit niet direct merkbaar, denken insiders. Hooguit dat bestaande telers minder tafelaardappelen gaan verbouwen en overstappen op fritesrassen.

Exportcijfers
De recente exportcijfers bevestigen hoeveel frites Rusland vereist. Zelfs met een grote moderne fritesfabriek blijft het land een belangrijke speler. In de laatste 12 maanden (tot februari) werd goed 120.000 ton product geïmporteerd, een stijging van 20% ten opzichte van de periode ervoor. De meest recente cijfers over januari tonen een plus van 40%. In 2009 importeerde Rusland nog 58.000 ton. De hoeveelheid is dus reeds verdubbeld.

Nederland is de hofleverancier van frites en andere bevroren aardappelproducten aan Rusland, met een volume van 50.000 ton in de periode van 12 maanden. Daarna volgt Polen met 40.000 ton en Frankrijk met 13.000 ton. Aartsrivaal België staat met 10.000 ton lager gepositioneerd. Nederland heeft als groot voordeel dat het per boot frites kan aanvoeren in de haven van Sint-Petersburg. Die worden vervolgens 1.400 kilometer door het land vervoerd naar Moskou.

WK voetbal
Naar verwachting nemen de exportcijfers de komende maanden alleen maar toe. Op 14 juni gaat namelijk het WK voetbal van start, verdeeld over 11 Russische steden. Dergelijke events geven een enorme boost aan de consumptie. Dat geldt ook voor het organiseren van de Olympische Spelen.

(Tekst gaat verder onder de afbeelding)Poten van aardappelen in de regio Orenburg. Foto: Meindert den Ouden

Egyptische import
Nu het bewaarseizoen op zijn einde loopt, neemt de import van tafelaardappelen toe. Vanwege de importban kan Europa hier sinds 2013 niet meer van profiteren. De meeste aardappelen worden uit Egypte en China gehaald. Een tekort aan product van kwaliteit leidt ertoe dat de aardappelimport dit seizoen is verdubbeld. Egypte heeft zelfs bijna tweemaal zoveel product geleverd aan Rusland. Begin maart bedroeg de totale aardappelimport ruim 560.000 ton. Mede omdat in de eerste maanden van 2018 fors meer is geïmporteerd.

Lokale voorraden zijn veelal krap of van een slechte kwaliteit, waardoor Russische telers met hun product blijven zitten. Het warme weer doet de bewaaraardappelen geen goed. De groothandelsprijzen voor lokaal geteeld product liggen tussen de €19 en €24 per 100 kilo. Geïmporteerde aardappelen zitten aan de bovenkant van die range en dalen juist in prijs.

Naast frites, wordt ook een stijgende import van tafelaardappelen verwacht. In april en mei wordt de beschikbare voorraad op de spits gedreven. De nieuwe oogst dient zich dan nog niet aan, waardoor het benodigde volume bijna volledig met geïmporteerde aardappelen wordt ingevuld. Een later voorjaar versterkt die beweging. Egypte profiteert hier volop van. Ook buurlanden als Wit-Rusland en Azerbaijan leveren aardappelen.

Nederlandse gevolgen
Met het importverbod is de situatie op de tafelaardappelmarkt een 'ver-van-ons-bed-show' geworden. Echter, Rusland trekt dit seizoen zo hard aan de Egyptische voorraden dat er indirect wel gevolgen kunnen zijn. Zo moet het land zijn leveringen aan andere landen reduceren om te kunnen voldoen aan het stijgende exporttempo.