Nieuws Aardappelen
Bas Alblas: 'Fritesoorlog baart ons zorgen'
Bas Alblas, de CEO van fritesproducent Lamb Weston, was dinsdag 22 januari te gast bij BNR Nieuwsradio. Er werd onder andere gesproken over de antidumpingmaatregelen waar de sector mee te maken heeft.
Alblas heeft genoeg reden positief te zijn over het toekomstperspectief van Lamb Weston. "Wereldwijd groeit de fritesconsumptie jaarlijks met 3% tot 4%", aldus Alblas. "In een opkomende markt (zoals China) ligt dit percentage nog hoger. De groei in Europa ligt lager, maar qua absoluut volume is dit een zeer grote markt. Daarmee is de groei toch noemenswaardig. Europeanen eten meer buiten de deur en daar horen frites bij."
Joint ventures
In landen als Rusland en China is Lamb Weston actief via joint ventures. Dit heeft alles te maken met het feit dat de grensovergangen een gevaar vormen voor de levering van product. "Een grens kan gesloten worden, dat is een risico voor de afnemer", schetst de CEO. "Echter, het grootste risico is toch wel de grondstofvoorziening. Je moet voldoende geschikt areaal hebben voor de aardappelteelt in zo’n land. Voor je zover bent, en een fabriek hebt gebouwd, ben je 7 jaar verder."
Een voorbeeld van de fragiele grenzen is de huidige situatie in Midden- en Zuid-Amerika. Het woord 'fritesoorlog' valt als het over antidumping en torenhoge heffingen gaat. Dit baart Alblas zorgen: "Onze overtuiging is dat de wereldeconomie, en daarmee de consument, gediend is bij open markten. Antidumping is puur framing, want er wordt niets gedumpt. Het is nu eenmaal goedkoper om te importeren dan lokaal te telen. Dat noemen we marktwerking."
Domino-effect
"Je ziet dat handelsstromen door dergelijke praktijken verlegd worden", vervolgt hij. "Europa belevert niet langer Rusland, dus doet Brazilië dat. Wij leveren weer aan Brazilië. Onderaan de streep wordt het voor de consument alsmaar duurder. Europese ministers mogen zich daar best meer mee bezighouden. Om te beginnen door fake nieuws met feiten te bestrijden. De onderbouwing van Zuid-Amerikaanse landen klopt gewoon niet. Daar moet de Europese Unie (EU) een punt van maken. We moeten blijven pleiten voor vrije handel, anders gaat de wereld op slot. Het is een domino-effect."
- Bas Alblas
Het wereldconcern heeft meer uitdagingen op zijn pad liggen. Zo is er de brexit. "Niet alleen neemt het Verenigd Koninkrijk (VK) 30% van de Europese consumptie voor zijn rekening, het kan zelf ook niet in deze behoefte voorzien. Vooral in het VK krijgen de consumenten straks de rekening gepresenteerd, zeker wanneer het op een harde brexit uitdraait. Dat is een reëel scenario."
De productielocatie in het Engelse Wisbech blijft, maar dat is wellicht niet gezegd over het Europees hoofdkantoor. Die zetelt nu bij de fabriek in het Zeeuwse Kruiningen. Ook heeft het bedrijf een locatie in Bergen op Zoom en Broekhuizenvorst. "De hoofdvraag is of we aan voldoende personeel kunnen komen. Waar we nu zitten, is dat lastig", aldus Alblas. "Daarom is er een studie gestart om de ideale locatie te vinden. Daarin nemen we de belangen van de huidige werknemers zeker mee. Komende week (eind januari) wordt aan de medewerkers gepresenteerd wat het resultaat van deze studie is."
Stabiele aardappelprijs
De afnemers van Lamb Weston zijn gebaat bij stabiele prijzen. Instabiele grenzen, schommelingen in valuta's en de wisselende aardappelprijzen bedreigen de stabiliteit. "Met leveranciers maken we vaste prijsafspraken op de lange termijn. Daarom zijn we gebaat bij een grondstofprijs die zo min mogelijk schommelt. De schommelingen in de kostprijs zorgen voor minder rendement, waardoor we minder kunnen investeren in duurzame middelen. Er is een continu spel gaande tussen de bedrijfseconomische situatie en duurzaamheid. Ik ben ervan overtuigd dat deze 2 zaken hand in hand kunnen gaan door hard te werken."
Het bedrijf heeft meer investeringen in de koker. Zo investeert het in een installatie die opgelost zetmeel opvangt, wat vrijkomt bij het snijden van aardappelen. Dit zetmeel gaat normaliter weg met het afvalwater, maar wordt straks gerecirculeerd en gedroogd. Daarna kan het zetmeel als een ingrediënt voor verschillende producten dienen. Met buurvrouw Wiskerke Onions werkt het samen om de restwarmte vanuit de fritesproductie te benutten bij het drogen van uien. Zo tracht het duurzaam te werken.
Zonnepanelen
Echter, zonnepanelen op waardevolle landbouwgrond zetten, ziet Alblas niet als ideaal. "Goede landbouwgrond, waarop aardappelen geteeld kunnen worden, is schaars. Ik zie best kansen voor zonneparken, maar dan op braakliggend terrein of grond die ongeschikt is voor de landbouwsector. Zo’n park leg je voor 20 tot 25 jaar neer. In die periode kunnen er dus geen gewassen op."
Naar eigen zeggen mist Alblas de landelijke regie: "Vanuit de overheid is geen duidelijk beleid. Je ziet allerlei lokale initiatieven ontstaan en daar maak ik mij zorgen over. Ook op verschillende daken is nog veel ruimte beschikbaar."
Niels van der Boom
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.