Droogte bedreigt weer Poolse gewassen

Volgens het Poolse instituut voor bodem en klimaat IUNG zijn er sinds 1961 slechts vier jaren geweest zonder droogteproblemen. De laatste keer gebeurde dat in 2018 en 2019. Het gemiddelde neerslagtekort in het land is inmiddels opgelopen tot net boven de 100 millimeter, lokaal bedraagt dat tekort soms wel het dubbele. Vooral in het zuidwesten en zuidoosten is sprake van extreme droogte.

Hitte bereikt Polen
Afgelopen winter was ook al droog in Polen, met weinig neerslag. Het akkerbouwseizoen begon al met weinig vocht. Het voorjaar was relatief koud met af en toe neerslag, waardoor de start traag was voor veel gewassen maar over het algemeen wel lukte. Inmiddels heeft het land te maken met de hitte die eerder deze week West-Europa bereikte. Temperaturen kunnen oplopen tot 37 graden. In tegenstelling tot in Nederland blijft het warm met ook na het weekend temperaturen rond of boven de 30 graden. Neerslag van betekenis wordt niet verwacht, afgezien van lokale onweersbuien.

In het noorden van Polen, langs de Oostzeekust, is de situatie gunstiger. Daar viel meer neerslag en de temperaturen lagen er tot deze week een stuk lager. Ook worden hier veel aardappelen geteeld, die van het weer hebben kunnen profiteren. Langs de Duitse grens, het zuidwesten en zuidoosten, is de droogte echt een probleem. Ook voor aardappelgewassen, zo zeggen insiders.

Moeizame start
Het huidig aardappelseizoen begon niet heel vlot. Er werd hard onderhandeld tussen telers en fabrieken over hogere contractprijzen, die maar mondjesmaat konden worden gerealiseerd. Officiële areaalcijfers zijn nog steeds niet bekendgemaakt. Dit voorjaar werd gerekend met een forse daling van het areaal. Afgelopen jaar daalde het areaal ook al, net zoals de productie. De huidige droogte is opnieuw een klap voor telers, zeker voor bedrijven die al meerdere jaren met lage opbrengsten te maken hebben. Beregenen is bij professionele telers de norm, maar dat brengt fikse kosten met zich mee. De stemming bevindt zich daarom op een dieptepunt, aldus insiders.

Een land dat misschien wel het meeste merkt van een kleinere Poolse aardappeloogst is Rusland. Er gaat niet tot nauwelijks eindproduct die kant op sinds de oorlog in Oekraïne is uitgebroken. Begin juli werd bekend dat Vknuso i Tochka, zoals de McDonalds restaurants sinds de Russische overname door het leven gaan, op veel plekken geen frites meer kunnen serveren. Dat Polen vorig jaar volgens officiële cijfers  tien procent minder aardappelen oogstte, zorgt mede voor krapte in de markt. Ook lagen de gemiddelde opbrengsten zo'n 14 procent lager. Oekraïne, die normaliter aardappelen aan Rusland levert, heeft sinds dit voorjaar ook niet geëxporteerd. Veel resterende voorraad is beschadigd geraakt in de oorlogsstrijd en is lokaal afgezet.

Aardappelprijzen stijgen
Door de droogte en krapte in de markt stijgen de aardappelprijzen in het land gestaag. Dit ondanks dat steeds meer aardappelen gerooid en geleverd kunnen worden op de binnenlandse markt. Volgens statistiekbureau GUS lag de gemiddelde aardappelprijs in juni tien procent hoger dan in mei. Begin juli had 68 procent van alle Poolse gemeentes met droogte te maken, maar 'slechts' een kwart daarvan betreft akkerbouwgrond. In de voorbije jaren liep dat percentage op tot wel 70 procent. De droogte is op dit moment nog niet kritisch, maar kijkend naar het weerbericht voor de komende periode worden de problemen zeker niet minder.